Học tập Trung Quốc, quốc gia tỷ dân này đang chuyển từ xe xăng sang xe điện một cách ngoạn mục

Trước khi xe điện bùng nổ, Ấn Độ đặt ra mục tiêu đầy tham vọng: đến năm 2030, 70–80% xe hai bánh mới đăng ký phải là xe điện. Một số thành phố lớn, trong đó có thủ đô Delhi, đã tuyên bố cấm đăng ký xe máy chạy xăng mới, giống như học hỏi từ Trung Quốc. Các chính sách hỗ trợ đi kèm như giảm thuế GST xuống còn 5%, miễn phí đăng ký kèm theo các khoản trợ giá từ chương trình FAME II đã tạo ra cú hích mạnh mẽ, khiến xe điện hiện rẻ hơn 20–30% so với xe xăng tương đương.

Theo số liệu 2022, xe máy điện tại Ấn Độ bán trung bình hơn 51.000 chiếc mỗi tháng, chiếm khoảng 5% thị phần xe hai bánh, một con số đáng kinh ngạc ở quốc gia vốn yêu thích xe máy xăng truyền thống. Các thương hiệu nội địa như Ola Electric, TVS Motor, Ather Energy và Hero Electric dẫn đầu cuộc chơi. Trong đó, Ola Electric còn vượt qua kỳ vọng khi bán hơn 200.000 xe điện trong năm 2023.

Ấn Độ đặt ra mục tiêu đầy tham vọng: đến năm 2030, 70–80% xe hai bánh mới đăng ký phải là xe điện. Ảnh minh họa

Không dừng lại ở xe máy, xe ba bánh điện còn tạo ra làn sóng riêng. Trong thập kỷ qua, Ấn Độ đã ghi nhận khoảng 1,73 triệu chiếc e‑rickshaw được bán ra, trở thành thị trường xe ba bánh điện lớn nhất thế giới. Chỉ riêng tháng trước, hơn 500 nhà sản xuất nội địa bán được hơn 44.000 xe, gấp nhiều lần doanh số ô tô điện cùng kỳ (khoảng 6.800 chiếc).

Trong số đó, YC Electric vươn lên thành nhà sản xuất lớn thứ hai của ngành, với sản lượng cơ khí đạt 5.000 khung xe mỗi tháng. Năm 2023, công ty bán được 40.600 xe, bằng một nửa tổng lượng ô tô điện bán ra cả năm.

Yếu tố động lực đằng sau thành công này là sự kết nối chặt chẽ: "Sản xuất tại Ấn Độ, công nghệ từ Trung Quốc". Ưu tiên hàng đầu ở đây không phải thiết kế bóng bẩy, mà là độ bền và khả năng vận hành liên tục.

Ấn Độ hiện là thị trường xe 3 bánh điện lớn nhất thế giới. Ảnh minh họa

Câu chuyện tiêu biểu tại nhà máy YC Electric ở Sonipat, ngoại ô Delhi, cho thấy rõ. Công nhân như anh Ram Baran, từng là lao động phụ việc, giờ trở thành thợ hàn và đào tạo đồng nghiệp, hoàn toàn nhờ vào chương trình đào tạo kỹ thuật do các kỹ sư Trung Quốc đảm nhiệm. Việc này không chỉ giúp chuyển giao kỹ năng, mà còn xây dựng chuỗi sản xuất nội địa bền vững.

Xe điện tại Ấn Độ không chỉ là lựa chọn của người giàu, mà đã trở thành phương tiện kiếm sống, từ tài xế xe ba bánh đến người giao hàng hay những người đi làm hàng ngày. Giá thành trung bình chỉ từ vài trăm đến vài nghìn đô la, phù hợp với đại đa số người dân.

Dù có nhiều lợi thế, thị trường này vẫn đứng trước những thách thức không nhỏ: hạ tầng sạc chưa hoàn thiện, rủi ro pin lithium-ion, phụ thuộc linh kiện Trung Quốc. Nỗ lực nội địa hóa chuỗi cung ứng đang được đẩy mạnh, nhưng chưa thể giải quyết ngay lập tức. Dẫu vậy, mô hình học tập Trung Quốc không chỉ là giải pháp tạm thời mà đang hình thành con đường phát triển bền vững cho Ấn Độ.