Sầu riêng kéo xuất khẩu rau quả tăng mạnh sau 5 tháng lao dốc

Sau thời gian ảm đạm, ngành rau quả Việt Nam đang dần hồi phục, với điểm sáng đến từ xuất khẩu sầu riêng. Tuy nhiên, để đạt mục tiêu 7,6 tỷ USD trong năm 2025, toàn ngành vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức lớn.

Sầu riêng quay lại đường xuất khẩu giúp ngành rau quả phục hồi, nhưng mục tiêu cả năm vẫn là thách thức lớn. Ảnh: Vũ Thảo

Ông Nguyễn Văn Mười, Phó Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam (VinaFruit), cho biết xuất khẩu rau quả đã có dấu hiệu phục hồi rõ nét trong thời gian gần đây, đặc biệt là từ tháng 6. Theo số liệu từ Tổng cục Hải quan, kim ngạch xuất khẩu rau quả trong tháng 6 đạt 807 triệu USD, tăng gần 31% so với tháng trước và tăng hơn 20% so với cùng kỳ. Đây là tháng đầu tiên ghi nhận tăng trưởng dương kể từ đầu năm, sau chuỗi 5 tháng liên tiếp sụt giảm.

Sang tháng 7, ước tính kim ngạch xuất khẩu đạt hơn 731 triệu USD, giảm hơn 9% so với tháng trước nhưng vẫn tăng gần 33% so với cùng kỳ năm ngoái. Lũy kế 7 tháng đầu năm, xuất khẩu rau quả đạt khoảng 3,8 tỷ USD, giảm nhẹ 2,2% so với cùng kỳ 2024.

Theo ông Mười, sự trở lại của sầu riêng trên thị trường xuất khẩu là một trong những động lực chính giúp ngành rau quả tăng trưởng trở lại. Sau giai đoạn bị siết kiểm soát do Trung Quốc tăng cường giám sát hàm lượng Cadimi và chất vàng O, các vùng trồng và doanh nghiệp đã chú trọng hơn đến việc kiểm soát chất lượng và quy trình chăm sóc.

Đáng chú ý, xuất khẩu sầu riêng đông lạnh tăng trưởng mạnh, không chỉ sang Trung Quốc mà còn mở rộng sang thị trường Thái Lan. Trong 6 tháng đầu năm, có 388 lô sầu riêng đông lạnh được xuất khẩu, đạt hơn 14.280 tấn, tăng gấp hơn ba lần so với cùng kỳ năm ngoái.

Tuy vậy, ông Mười cảnh báo rằng việc thị trường Trung Quốc chiếm tới 90% giá trị xuất khẩu sầu riêng của Việt Nam là một rủi ro lớn. Chỉ cần quốc gia này thay đổi chính sách hoặc quy định kiểm dịch, toàn bộ chuỗi cung ứng có thể bị đình trệ. Vì vậy, các doanh nghiệp cần chủ động mở rộng thị trường để giảm thiểu sự phụ thuộc.

Để đạt được mục tiêu xuất khẩu 7,6 tỷ USD trong năm nay, tức tăng 6,8% so với năm 2024, ngành rau quả cần mang về thêm từ 4,55 đến 4,9 tỷ USD trong 6 tháng cuối năm, một con số không hề nhỏ trong bối cảnh còn nhiều khó khăn.

Dù vậy, theo ông Mười, nếu những vướng mắc về kiểm dịch được tháo gỡ, chất lượng sản phẩm được cải thiện, đặc biệt là tại các vùng trồng chủ lực như Tây Nguyên, nơi đang kiểm soát tốt hàm lượng Cadimi, thì hoạt động xuất khẩu có thể bứt phá trong quý III.

Ngoài yếu tố kỹ thuật, ngành rau quả cũng có thể tận dụng lợi thế về thời điểm khi nhu cầu nhập khẩu thường tăng cao vào các dịp lễ hội như Trung thu và Tết Nguyên đán ở Trung Quốc.

Đặc biệt, người tiêu dùng Trung Quốc đang ngày càng quan tâm đến các sản phẩm rau quả chế biến sẵn nhờ tính tiện lợi và giá trị gia tăng. Đây là xu hướng mà các doanh nghiệp Việt cần đón đầu, không chỉ với sầu riêng mà còn với nhiều loại nông sản khác như dừa, thơm, chanh leo.

Ông Mười cũng khuyến nghị đẩy mạnh xuất khẩu sang các thị trường tiềm năng như Ả Rập Xê Út, Trung Đông, châu Âu và các quốc gia Hồi giáo. Trong đó, sầu riêng đông lạnh và chế biến được đánh giá là phù hợp với thị hiếu tiêu dùng tại phương Tây nhờ dễ bảo quản, ít mùi và tiện lợi.