Ngày 9/6, tại phiên họp Ủy ban Thường vụ Quốc hội về dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Doanh nghiệp, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, việc bổ sung quy định doanh nghiệp chỉ được phát hành trái phiếu riêng lẻ khi tổng nợ phải trả không vượt quá 5 lần vốn chủ sở hữu nhằm kiểm soát rủi ro tài chính và ngăn chặn tình trạng trục lợi.

Theo dự thảo, quy định này không áp dụng với tổ chức phát hành là doanh nghiệp Nhà nước, đơn vị phát hành trái phiếu để làm dự án bất động sản, ngân hàng, bảo hiểm, công ty môi giới bảo hiểm, chứng khoán, quản lý quỹ đầu tư.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng nhận định, việc bổ sung điều kiện hệ số nợ phải trả đối với doanh nghiệp phát hành trái phiếu riêng lẻ nhằm tăng năng lực tài chính với đơn vị phát hành, hạn chế rủi ro thanh toán trái phiếu.

Ngoài ra, giá trị trái phiếu dự kiến phát hành tối đa 5 lần vốn chủ sở hữu được đánh giá là không ảnh hưởng đến việc huy động vốn phục vụ hoạt động sản xuất, kinh doanh, phục vụ mục tiêu tăng trưởng kinh tế.

“Siết phát hành trái phiếu riêng lẻ nhằm loại bỏ doanh nghiệp kinh doanh không trung thực, trục lợi. Doanh nghiệp hoạt động minh bạch có thể huy động vốn trung, dài hạn qua kênh trái phiếu”, Bộ trưởng nhấn mạnh.

Bộ Tài chính đề xuất quy định mới có thể khiến nhiều doanh nghiệp hết đường ‘lách’ trái phiếu
Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng phát biểu tại phiên họp. Ảnh: Quốc hội

Ông Thắng cũng cho biết thêm, nhiều quốc gia hiện giới hạn tỷ lệ nợ phải trả trên vốn chủ sở hữu ở mức 3–5 lần đối với doanh nghiệp chưa niêm yết khi phát hành trái phiếu riêng lẻ.

Tại Việt Nam, điều kiện phát hành trái phiếu riêng lẻ vẫn phải theo quy định về nợ trên vốn chủ sở hữu. Ông Thắng khẳng định: “Chỉ khi nào các khâu, hoạt động được thực hiện số hóa hoàn toàn, minh bạch thì mới có thể đưa ra cách thức quản lý khác ngoài trong phát hành trái phiếu riêng lẻ”.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đồng tình với việc bổ sung điều kiện phát hành trái phiếu riêng lẻ của doanh nghiệp chưa niêm yết, đánh giá đây là sản phẩm tài chính tiềm ẩn nhiều rủi ro.

Thực tế thời gian qua đã xuất hiện không ít vụ việc vi phạm pháp luật trong phát hành trái phiếu, khiến doanh nghiệp không trả được nợ gốc, lãi đúng hạn, buộc Nhà nước phải can thiệp nhằm bảo vệ nhà đầu tư.

Tuy nhiên, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi lưu ý rằng đa số vấn đề phát sinh về thanh toán trái phiếu riêng lẻ liên quan đến nhóm doanh nghiệp kinh doanh bất động sản - nhóm được loại trừ tại dự thảo luật. Ông đề nghị Chính phủ cần nghiên cứu kỹ lưỡng hơn để đảm bảo tính hiệu quả và bao quát.

Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính cũng bày tỏ lo ngại việc quy định “cứng” tỷ lệ nợ phải trả trên vốn chủ sở hữu tối đa 5 lần tại dự thảo luật có thể gây khó khăn cho điều hành thực tế.

Vì vậy, cơ quan này đề xuất xem xét quy định điều kiện ngay tại dự luật hoặc giao Chính phủ hướng dẫn chi tiết theo từng thời kỳ và lĩnh vực cụ thể.

Trước ý kiến này, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng đề nghị quy định nội dung này tại dự thảo luật, thay vì nghị định hướng dẫn để "đảm bảo thực hiện được ngay".

Dự kiến, Quốc hội sẽ biểu quyết thông qua dự thảo luật này vào ngày 17/6 tới.