Mới đây một phát biểu của đại biểu Quốc hội cho rằng Luật Thuế thu nhập cá nhân hiện nay đã quá lỗi thời, về ý kiến này Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc nói đã có kiến nghị Chính phủ, Quốc hội đưa vào chương trình sửa luật.

Mức giảm trừ gia cảnh cố định đã lạc hậu

Luật Thuế TNCN đã được xây dựng, áp dụng trong thời gian dài, đến nay đã phát sinh một số bất cập cần được xem xét, điều chỉnh cho phù hợp. Cụ thể, mức giảm trừ gia cảnh quy định tại luật này là mức cố định. Trên thực tế, khi kinh tế - xã hội phát triển, thu nhập người dân tăng lên, giá cả thị trường cũng tăng… nên với mức giảm trừ gia cảnh cố định chỉ thuận tiện cho việc tính toán và thực hành thu.

Bộ trưởng Bộ tài chính: Mức giảm trừ gia cảnh quá thấp, cần sớm điều chỉnh
Bộ trưởng bộ Tài chính Hồ Đức Phớc

Hiện nay mức giảm trừ gia cảnh tính thuế thu nhập cá nhân hiện hành là 11 triệu đồng/tháng cho người nộp thuế và 4,4 triệu đồng/tháng cho người phụ thuộc, trong khi lương bình quân là 4,6 triệu đồng. Như vậy mức giảm trừ gia cảnh so với lương cơ sở là cao.

So sánh với thế giới, ông Phớc nói chỉ số giảm trừ gia cảnh thuế thu nhập cá nhân của Việt Nam so với lương cơ sở đang cao hơn so với mức thu nhập bình quân chung của thế giới là 2,4 lần. Thực tế, ngưỡng chịu thuế bình quân chung ở nước ngoài chỉ tính từ 0,5-1 lần.

Cần nâng mức giảm trừ lên 18-20 triệu đồng

Tuy hệ số có vẻ ổn so với thế giới nhưng so sánh với mức sống đô thị của người dân, ông Phớc cho rằng mức giảm trừ gia cảnh hiện nay là thấp. Bởi mức sống của người dân ngày càng tăng cao, trong đó chi phí giáo dục, y tế vốn là những khoản chi phí lớn trong cơ cấu chi tiêu của các hộ gia đình cũng đã tăng mạnh thời gian qua. Đây là những chi phí thiết yếu của người dân nhưng lại không được trừ trước khi tính thuế. Bộ Tài chính cũng đã kiến nghị và điều chỉnh tăng mức giảm trừ gia cảnh lên 3 lần vào các năm 2014, 2019 và 2020.

Theo một khảo sát của Numbeo (trang phân tích dữ liệu về chỉ số chi phí sinh hoạt, chất lượng cuộc sống) công bố tháng 8-2022 cho thấy chi phí sinh hoạt hằng tháng cho gia đình 4 người tại Việt Nam (không tính tiền thuê nhà) là hơn 37,6 triệu đồng.

Riêng tại TP.HCM, chi phí sinh hoạt trung bình cho gia đình 4 người là khoảng 40 triệu đồng/tháng (không tính tiền thuê nhà). Trong khi đó, theo quy định, tổng giảm trừ gia cảnh cho mục đích tính thuế với một gia đình 4 người gồm 2 vợ chồng và 2 con chỉ 30,8 triệu đồng/tháng. Mức này lại được cố định trong một khoảng thời gian dài, trong khi chi phí của người dân có xu hướng tăng qua các năm.

Tuy nhiên, dự luật sửa đổi này chưa được bổ sung vào chương trình làm luật trong thời gian tới, Bộ Tài chính sẽ thực hiện sửa các luật gồm Thuế giá trị gia tăng, Thuế thu nhập doanh nghiệp, Thuế tiêu thụ đặc biệt và Luật Thuế sửa đổi.