Từ ngày 15/8/2025, Nghị định 188/2025/NĐ-CP chính thức có hiệu lực, quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Bảo hiểm y tế. Một trong những điểm đáng chú ý của Nghị định là các quy định cụ thể liên quan đến việc thu hồi, tạm giữ hoặc tạm khóa giá trị sử dụng của thẻ bảo hiểm y tế (BHYT) trong những trường hợp có hành vi vi phạm.

Theo quy định, cơ quan bảo hiểm xã hội sẽ thu hồi thẻ BHYT nếu phát hiện người được cấp thẻ có hành vi gian lận trong quá trình kê khai thông tin, như cố ý khai sai về đối tượng tham gia, mức hưởng hoặc sử dụng các thủ đoạn gian dối khác để được cấp thẻ. Ngoài ra, nếu người có tên trong thẻ không còn thuộc diện tham gia BHYT hoặc được cấp trùng thẻ, thẻ cũng sẽ bị thu hồi. Đây là các trường hợp được quy định cụ thể tại khoản 1 Điều 20 của Luật BHYT.

Bên cạnh việc thu hồi, thẻ BHYT còn có thể bị tạm giữ hoặc tạm khóa giá trị sử dụng nếu người đi khám, chữa bệnh sử dụng thẻ không mang tên mình. Tình trạng cho mượn hoặc mượn thẻ BHYT để sử dụng thay người khác là hành vi vi phạm và sẽ bị xử lý nghiêm. Khi phát hiện hành vi này, cơ sở khám chữa bệnh có trách nhiệm thông báo cho cơ quan bảo hiểm xã hội để tiến hành xử lý. Người có tên trong thẻ bị tạm giữ sẽ phải đến cơ quan bảo hiểm xã hội để nhận lại thẻ, đồng thời thực hiện nghĩa vụ nộp phạt và khắc phục hậu quả (nếu có) theo đúng quy định pháp luật. Sau khi hoàn tất các nghĩa vụ, cơ quan bảo hiểm sẽ thực hiện việc mở khóa hoặc trả lại thẻ.

Về mức xử phạt, Điều 84 của Nghị định 117/2020/NĐ-CP quy định rõ: hành vi cho người khác mượn thẻ BHYT hoặc sử dụng thẻ BHYT của người khác để khám, chữa bệnh sẽ bị phạt tiền từ 1 triệu đến 2 triệu đồng nếu chưa gây thiệt hại đến quỹ bảo hiểm y tế. Trong trường hợp hành vi này làm phát sinh thiệt hại, mức phạt sẽ tăng lên từ 3 triệu đến 5 triệu đồng. Ngoài hình phạt tiền, người vi phạm còn có thể bị buộc hoàn trả chi phí khám chữa bệnh đã được quỹ chi trả sai quy định.

Việc sử dụng sai mục đích thẻ BHYT, dù vô tình hay cố ý, đều có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng. Người vi phạm không chỉ bị xử phạt hành chính mà còn có thể mất quyền lợi bảo hiểm, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền tiếp cận dịch vụ y tế trong tương lai. Do đó, từ ngày 15/8, người dân cần đặc biệt lưu ý sử dụng đúng thẻ BHYT mang tên mình khi đi khám, chữa bệnh, đồng thời tuyệt đối không cho người khác mượn hoặc sử dụng thẻ không đứng tên để tránh các chế tài xử phạt.

Đây không chỉ là yêu cầu pháp lý mà còn là hành động thể hiện ý thức trách nhiệm với chính sách an sinh xã hội, góp phần đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong thụ hưởng quyền lợi bảo hiểm y tế của mỗi người dân.