Từ ngày 1/7/2025, Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) 2024 chính thức có hiệu lực, thay thế Luật BHXH 2014. Một trong những thay đổi đáng chú ý là việc thay thế khái niệm “mức lương cơ sở” bằng “mức tham chiếu” để làm căn cứ tính mức đóng và mức hưởng các chế độ BHXH.

Theo Điều 7 Luật BHXH 2024, mức tham chiếu là mức tiền do Chính phủ quyết định dùng để tính mức đóng, mức hưởng một số chế độ BHXH.

Mức này sẽ được điều chỉnh trên cơ sở mức tăng của chỉ số giá tiêu dùng, tăng trưởng kinh tế, phù hợp với khả năng của ngân sách Nhà nước và quỹ BHXH.

Ngoài ra, Luật BHXH cũng quy định rõ tại khoản 13 Điều 141, khi chưa bãi bỏ mức lương cơ sở thì mức tham chiếu quy định bằng mức lương cơ sở. Tại thời điểm mức lương cơ sở bị bãi bỏ thì mức tham chiếu không thấp hơn mức lương cơ sở đó.

Hiện tại, theo Nghị định 73/2024/NĐ-CP, mức lương cơ sở đang được áp dụng là 2,34 triệu đồng/tháng. Do đó, mức tham chiếu áp dụng trong thời gian tới tạm thời sẽ tương đương mức này cho đến khi có điều chỉnh mới.

Về mức đóng BHXH bắt buộc, điểm đ khoản 1 Điều 31 quy định, tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc thấp nhất bằng mức tham chiếu và cao nhất bằng 20 lần mức tham chiếu tại thời điểm đóng.

Đồng thời, Điều 32 và khoản 4 Điều 33 quy định tỷ lệ đóng BHXH bắt buộc là 25%, trong đó 3% vào quỹ ốm đau và thai sản, 22% vào quỹ hưu trí và tử tuất.

Như vậy, mức đóng BHXH bắt buộc tối thiểu sẽ là: 2.340.000 đồng x 25% = 585.000 đồng/tháng.

Còn mức tối đa là 20 x 2.340.000 đồng x 25% = 11,7 triệu đồng/tháng.

Chưa đầy 4 ngày nữa, chính thức bỏ ‘lương cơ sở’, người dân cả nước lưu ý về mức đóng BHXH mới
Luật BHXH 2024 có nhiều thay đổi đáng chú ý về mức đóng BHXH. Ảnh minh họa

Đối với BHXH tự nguyện, khoản 2 Điều 31 Luật BHXH 2024 quy định, thu nhập làm căn cứ đóng thấp nhất bằng mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn và cao nhất bằng 20 lần mức tham chiếu tại thời điểm đóng.

Mức chuẩn hộ nghèo hiện hành là 1,5 triệu đồng/người/tháng (theo Nghị định 7/2021/NĐ-CP). Mức đóng BHXH tự nguyện hàng tháng được tính bằng 22% mức thu nhập tháng do người tham gia lựa chọn.

Mức đóng BHXH tự nguyện được tính bằng công thức:

Mức đóng BHXH tự nguyện = 22% x Mức thu nhập tháng đóng BHXH - Mức Nhà nước hỗ trợ đóng.

Trong đó, mức thu nhập chọn đóng BHXH tự nguyện sẽ do người lao động tự lựa chọn nhưng phải tuân thủ các giới hạn.

- Mức thấp nhất: Bằng mức chuẩn hộ nghèo khu vực nông thôn. Do đó, mức đóng BHXH tự nguyện tối thiểu được tính là: 22% x 1.500.000 = 330.000 đồng/tháng

- Mức cao nhất: Bằng 20 lần mức lương cơ sở. Vì vậy, mức đóng BHXH tự nguyện tối đa là: 22% x 20 x 2.340.000 = 10.296.000 đồng/tháng

Mức Nhà nước hỗ trợ đóng sẽ căn cứ vào điều kiện phát triển kinh tế - xã hội, khả năng ngân sách Nhà nước từng thời kỳ, Chính phủ quy định mức hỗ trợ, đối tượng và thời gian thực hiện chính sách. Mức hỗ trợ này phụ thuộc vào các đối tượng và quy định cụ thể của từng giai đoạn.