Các tập đoàn công nghệ lớn như Google, Microsoft, Meta và Amazon đang bước vào một kỷ nguyên đầu tư AI chưa từng có tiền lệ. Cuộc đua này không chỉ là cạnh tranh công nghệ mà còn là cuộc chiến giành quyền lực số trong tương lai. Tuy nhiên, cái giá mà họ phải trả đang ngày càng trở nên rõ ràng hơn: chi phí đầu tư khổng lồ, áp lực mở rộng toàn cầu và những thách thức chưa có lời giải về đạo đức, môi trường cũng như sự bền vững.

Google (Alphabet) được cho là sẽ chi đến 75 tỷ USD vào năm 2025 để phát triển hạ tầng AI. Khoản đầu tư khổng lồ này bao gồm cả việc xây dựng trung tâm dữ liệu, cải tiến các sản phẩm cốt lõi như hệ điều hành AI Gemini, và đặc biệt là dòng chip AI Google AI Ultra – nền tảng cho mọi ứng dụng AI thế hệ mới. Việc mở rộng quy mô như vậy đang biến Google thành một trong những "siêu nhà máy AI" toàn cầu, nơi tập trung cả phần cứng lẫn phần mềm để dẫn đầu cuộc cách mạng trí tuệ nhân tạo.

Đằng sau cuộc chạy đua AI: Khi Big Tech phải trả giá để không bị bỏ lại
Cái giá mà họ phải trả đang ngày càng trở nên rõ ràng hơn

Microsoft không kém cạnh khi công bố kế hoạch đầu tư gần 80 tỷ USD trong năm tài chính tới, chủ yếu dành cho phát triển trung tâm dữ liệu AI tại Mỹ và nhiều quốc gia khác. Chỉ riêng tại các nước Đông Nam Á, tập đoàn này đã chi khoảng 4 tỷ USD để tăng tốc hạ tầng số tại Malaysia, Thái Lan, Indonesia. Đáng chú ý, Microsoft còn hợp tác với G42 – một công ty công nghệ lớn của UAE – để thiết lập hạ tầng AI đầu tiên tại Kenya, mở ra hướng đi mới cho công nghệ AI tại châu Phi, đồng thời củng cố vị thế toàn cầu.

Về phần Meta, ông chủ Facebook Mark Zuckerberg đang tăng tốc đầu tư AI với tốc độ chóng mặt. Sau khi chi 40 tỷ USD trong năm 2024, Meta dự định nâng mức này lên đến 65 tỷ USD trong năm tới. Khoản đầu tư chủ yếu dành cho các trung tâm dữ liệu mới và hệ thống phần cứng phục vụ các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) cũng như hệ thống thực tế ảo tăng cường (AR/VR). Zuckerberg không giấu tham vọng xây dựng một nền tảng AI phục vụ cho cả metaverse và tương lai kết nối số của thế giới.

Tuy nhiên, chi tiền nhiều không đồng nghĩa với thành công dễ dàng. Các chuyên gia nhận định rằng, các ông lớn công nghệ đang phải đối mặt với hàng loạt thách thức. Chi phí vận hành trung tâm dữ liệu AI cực kỳ tốn kém, tiêu thụ lượng điện năng khổng lồ, tạo ra áp lực môi trường và thậm chí có thể dẫn đến khủng hoảng năng lượng cục bộ ở những khu vực phát triển hạ tầng số quá nhanh. Đồng thời, các mô hình AI đòi hỏi dữ liệu khổng lồ để huấn luyện, đặt ra nhiều vấn đề liên quan đến quyền riêng tư, bảo mật thông tin và đạo đức sử dụng trí tuệ nhân tạo.

Cạnh tranh cũng đang leo thang. Việc các tập đoàn chi hàng chục tỷ USD mỗi năm để chạy đua AI buộc tất cả các bên phải liên tục đổi mới nếu không muốn bị tụt lại phía sau. Những công ty chậm chân sẽ đối mặt với nguy cơ bị loại khỏi cuộc chơi công nghệ toàn cầu. Trong khi đó, ngay cả những "người dẫn đầu" như Google hay Microsoft cũng không thể lơ là, bởi thị trường AI đang chuyển động với tốc độ chưa từng có.

Bên cạnh đó, AI đang làm thay đổi cả cấu trúc lao động trong các tập đoàn công nghệ. Nhân sự AI chất lượng cao trở nên khan hiếm và đắt đỏ, kéo theo các chính sách tuyển dụng, giữ chân nhân tài và đào tạo lại lực lượng lao động truyền thống. Một số công ty đã phải cắt giảm nhân sự ở các mảng khác để dồn lực cho AI, dẫn tới những thay đổi sâu rộng về văn hóa tổ chức và chiến lược phát triển dài hạn.