Chiều 22/9, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về Dự án Luật Bảo hiểm tiền gửi (sửa đổi). Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Nguyễn Thị Hồng trình bày tờ trình trước Ủy ban.

Theo đó, sau 12 năm, Luật Bảo hiểm tiền gửi đã phát sinh khó khăn, vướng mắc cần giải quyết, tập trung vào quyền và nghĩa vụ của các bên tham gia, mức phí, hạn mức chi trả và thời điểm chi trả bảo hiểm tiền gửi.

Theo Thống đốc, dự thảo lần này bổ sung quy định cho phép tổ chức Bảo hiểm tiền gửi được cho vay đặc biệt đối với các tổ chức tham gia trong trường hợp bị rút tiền hàng loạt, bị can thiệp sớm hoặc vào diện kiểm soát đặc biệt, nhằm triển khai phương án phục hồi, chuyển giao bắt buộc.

Bảo hiểm tiền gửi sẽ có quyền tự quyết trong việc cho vay đặc biệt, có thể cho vay có hoặc không có tài sản bảo đảm hoặc lãi suất.

Dự thảo cũng sửa đổi quy định về thời điểm phát sinh nghĩa vụ chi trả bảo hiểm sớm hơn so với hiện hành. Cụ thể, dự thảo bổ sung quy định chi trả trong những trường hợp đặc biệt khi phát sinh sự cố, khủng hoảng có nguy cơ gây mất an toàn hệ thống tổ chức tín dụng.

Hiện tại, pháp luật chỉ cho phép quỹ bảo hiểm tiền gửi chi trả khi một tổ chức tín dụng bị tuyên bố phá sản. Tuy nhiên, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng chỉ ra bất cập: trong trường hợp xảy ra sự cố như rút tiền hàng loạt, cơ quan điều hành cần công cụ để ổn định hệ thống nhưng không thể sử dụng tiền từ bảo hiểm tiền gửi.

Bà dẫn ví dụ sự cố rút tiền hàng loạt từng xảy ra tại Ngân hàng SCB, khi đó quỹ bảo hiểm có gần 100.000 tỷ đồng nhưng không thể dùng vì vướng quy định. Vì vậy, dự thảo đề xuất cho phép bảo hiểm tiền gửi được chi trả cho người gửi tiền sớm hơn, thay vì chờ đến tuyên bố phá sản mới sử dụng được để đảm bảo an toàn hệ thống.

Đề xuất bổ sung quyền cho vay đặc biệt khi ngân hàng bị rút tiền hàng loạt hoặc kiểm soát đặc biệt
Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng trình bày Tờ trình. Ảnh: Cổng thông tin điện tử Quốc hội

Một điểm mới khác là trong trường hợp đặc biệt, Thống đốc NHNN sẽ được quyết định hạn mức chi trả tối đa bằng toàn bộ khoản tiền gửi được bảo hiểm của người gửi tiền, thay vì chỉ trong hạn mức như hiện hành. Quyền hạn này hiện tại thuộc về Thủ tướng. Thay đổi nhằm nâng cao vai trò của tổ chức bảo hiểm tiền gửi trong việc bảo vệ quyền lợi người gửi tiền và giữ ổn định hệ thống tài chính.

Ngoài ra, dự thảo luật giao Thống đốc quy định mức phí bảo hiểm tiền gửi, đồng thời bổ sung cơ chế tạm hoãn nghĩa vụ nộp phí phát sinh trước thời điểm tổ chức tín dụng bị đặt vào kiểm soát đặc biệt.

Theo Thống đốc, quy định này giúp các tổ chức tín dụng khó khăn chưa phải nộp ngay các khoản phí còn thiếu, tiền chậm nộp và lãi phạt, song họ vẫn phải xây dựng kế hoạch hoàn trả khoản tiền được tạm hoãn nộp trong phương án cơ cấu lại.

Về vấn đề này, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội, ông Phan Văn Mãi lưu ý, việc xác định mức phí cần được tính toán kỹ, bảo đảm vừa duy trì ổn định nguồn thu, vừa phù hợp với năng lực tài chính của tổ chức tham gia. Ông đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu lộ trình xây dựng mức phí dựa trên đánh giá, phân loại các tổ chức tín dụng.

Ông Mãi cũng cho rằng, hiện các quỹ tín dụng nhân dân vừa phải nộp phí bảo hiểm tiền gửi, vừa đóng góp Quỹ bảo đảm an toàn hệ thống quỹ tín dụng nhân dân, do đó cần nghiên cứu cơ chế chia sẻ để giảm gánh nặng tài chính.

Đồng thời, chính sách tạm hoãn nộp phí đối với ngân hàng bị kiểm soát đặc biệt phải có trong phương án cơ cấu lại được cấp có thẩm quyền phê duyệt nhằm bảo đảm tính tổng thể khi xem xét phương án tái cơ cấu, làm rõ thời hạn tạm hoãn

Bên cạnh đó cần làm rõ số tiền tạm hoãn nộp có bị tính lãi hay không, cũng như phương án xử lý nếu tổ chức tín dụng không thể hoàn trả đầy đủ.

Theo kế hoạch, Dự án Luật Bảo hiểm tiền gửi (sửa đổi) sẽ được trình Quốc hội xem xét, thông qua tại kỳ họp thứ 10, khai mạc ngày 20/10 tới.