Điểm danh những ‘nhà băng’ đã biến mất khỏi bản đồ ngân hàng Việt Nam

Những cái tên không còn trên bản đồ ngân hàng

Việc đổi tên ngân hàng không chỉ là thay đổi thương hiệu mà còn đánh dấu sự chuyển mình của ngành tài chính, phản ánh chiến lược tái cấu trúc và định vị mới. Trong làn sóng cải tổ hệ thống, nhiều thương hiệu ngân hàng quen thuộc một thời đã chính thức bị xóa sổ, nhường chỗ cho những cái tên mới phù hợp với bối cảnh hiện nay.

Giữa tháng 2/2025, Ngân hàng Đông Á (DongA Bank) chính thức đổi tên thành Ngân hàng TNHH MTV Số Vikki (Vikki Bank) sau khi được chuyển giao bắt buộc về HDBank. Trước đó, OceanBank và CBBank cũng lần lượt đổi thành Ngân hàng TNHH MTV Việt Nam Hiện Đại (MBV) và Ngân hàng TMCP Ngoại thương Công nghệ số (VCBNeo) dưới sự tiếp quản của MBBank và Vietcombank.

Như vậy, tính đến nay, ba trong số bốn ngân hàng thuộc diện tái cơ cấu bắt buộc đã đổi tên, đánh dấu sự kết thúc của các thương hiệu DongA Bank, OceanBank và CBBank trên bản đồ ngành ngân hàng Việt Nam.

Trong giai đoạn 2011 – 2015, nhiều ngân hàng cũng từng "biến mất" sau các thương vụ sáp nhập và hợp nhất. Khi đó, hệ thống ngân hàng Việt Nam đối mặt với tình trạng mất cân đối tài chính nghiêm trọng, buộc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) phải can thiệp mạnh mẽ nhằm đảm bảo an toàn hệ thống. Một loạt ngân hàng yếu kém bị mua lại với giá 0 đồng hoặc sáp nhập vào các ngân hàng lớn hơn.

Một số thương vụ đáng chú ý gồm:

Năm 2011: TinNghiaBank, FicomBank và SCB hợp nhất thành Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB).

Năm 2012: Habubank sáp nhập vào SHB, đánh dấu sự biến mất của một thương hiệu lâu đời.

Năm 2013 – 2015: Western Bank hợp nhất với PVFC thành PVcomBank; DaiA Bank sáp nhập vào HDBank; MHB về với BIDV; Southern Bank sát nhập vào Sacombank; MDB sáp nhập vào Maritime Bank (MSB).

Năm 2011, TinNghiaBank, FicomBank và SCB hợp nhất thành Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB).

Nhờ các thương vụ này, số lượng ngân hàng thương mại cổ phần tại Việt Nam giảm từ 42 ngân hàng (năm 2011) xuống còn 34 ngân hàng vào năm 2015, góp phần củng cố sự ổn định của hệ thống tài chính.

Chiến lược đằng sau việc đổi tên

Đằng sau mỗi quyết định đổi tên không chỉ là vấn đề thương hiệu mà còn là sự thay đổi chiến lược vận hành và tái định vị thị trường. Đặc biệt, đối với các ngân hàng yếu kém, việc đổi tên giúp xóa bỏ hình ảnh tiêu cực trong quá khứ, đồng thời thuận lợi hơn trong việc hòa nhập vào hệ sinh thái của ngân hàng mẹ.

Chẳng hạn, OceanBank được đổi tên thành MBV, đồng bộ với hệ sinh thái tài chính của MBBank, bao gồm ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm và tài chính tiêu dùng. Việc đổi tên không chỉ giúp MBV tích hợp nhanh chóng vào hệ thống số hóa của MBBank mà còn thể hiện định hướng phát triển theo mô hình ngân hàng số.

Tương tự, dưới sự quản lý của HDBank, Vikki Bank đang đẩy mạnh chiến lược số hóa. Nhằm chào mừng tuyến metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên), ngân hàng này đã triển khai chương trình tặng 100.000 thẻ VikkiGO miễn phí cho người dân TP.HCM. Trong khi đó, VCBNeo – ngân hàng tiếp quản từ CBBank – cũng được Vietcombank định hướng phát triển theo mô hình ngân hàng công nghệ.

Dù lý do đổi tên là gì, một điều không thể phủ nhận là mỗi sự thay đổi đều đánh dấu một cột mốc quan trọng trong lịch sử phát triển của ngân hàng, phản ánh sự thích nghi với bối cảnh tài chính ngày càng cạnh tranh và không ngừng đổi mới.

Các ngân hàng lớn liệu có đủ sức tiếp quản?

Báo cáo mới đây của VIS Rating nhận định, việc chuyển giao các ngân hàng yếu kém không tạo ra tác động đáng kể đến các ngân hàng lớn do quy mô của các ngân hàng này còn nhỏ.

Đầu năm 2025, NHNN tiếp tục triển khai chương trình tái cơ cấu khi công bố việc chuyển giao GPBank cho VPBank và DongA Bank cho HDBank. Trước đó, tháng 11/2024, CBBank đã được bàn giao cho Vietcombank và OceanBank về tay MBBank.

Theo VIS Rating, các ngân hàng nhận chuyển giao sẽ không chịu ảnh hưởng tài chính lớn do NHNN đã kiểm soát đặc biệt các ngân hàng này trong nhiều năm để xử lý nợ xấu và lỗ lũy kế. Tuy nhiên, việc tiếp quản vẫn đặt ra những thách thức nhất định, đặc biệt là khả năng xử lý nợ xấu, cải thiện chất lượng tài sản và mở rộng tăng trưởng tín dụng.

Mỗi ngân hàng lớn đều đã cử nhân sự cấp cao đảm nhiệm các vị trí chủ chốt tại ngân hàng được chuyển giao, đồng thời triển khai chiến lược đổi tên và định hướng số hóa để đồng bộ với ngân hàng mẹ. Bên cạnh đó, NHNN cũng đưa ra các ưu đãi như tăng hạn mức tín dụng, hỗ trợ thanh khoản và giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc để giúp các ngân hàng này tái cấu trúc thành công.

Một số ngân hàng lớn cũng có kế hoạch bơm vốn vào ngân hàng được chuyển giao sau khi giảm lỗ lũy kế. Cụ thể: VPBank dự kiến góp vốn 16.000 tỷ đồng vào GPBank; MBBank lên kế hoạch rót 5.000 tỷ đồng vào OceanBank trong vòng 7-8 năm; HDBank dự kiến bơm 9.000 tỷ đồng vào DongA Bank để hỗ trợ tái cấu trúc.

Nguồn: VIS Rating

Tuy nhiên, trong bối cảnh nền kinh tế và nhu cầu tín dụng tăng mạnh, rủi ro tài sản tại các ngân hàng nhận chuyển giao có thể gia tăng nếu sử dụng hạn mức tín dụng cao để đẩy mạnh cho vay vào các ngành rủi ro như bất động sản.

Theo kế hoạch, trong năm 2025, VPBank và HDBank sẽ mở rộng cho vay vào lĩnh vực bất động sản, lĩnh vực đã ghi nhận mức tăng trưởng tín dụng bình quân 60%/năm từ năm 2022 đến 9T/2024, cao hơn đáng kể so với mức trung bình của ngành là 18%.

Như vậy, việc đổi tên ngân hàng không chỉ là sự thay đổi thương hiệu mà còn thể hiện những bước đi chiến lược lớn trong tái cấu trúc và phát triển. Dù con đường phía trước vẫn còn nhiều thách thức, sự thay đổi này đang mở ra cơ hội mới cho hệ thống ngân hàng Việt Nam, giúp củng cố sự ổn định và nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường tài chính.