Ghana cấm người nước ngoài tham gia thị trường vàng nội địa

Chính phủ Ghana vừa ban hành lệnh cấm toàn bộ người nước ngoài tham gia giao dịch trong thị trường vàng nội địa, nhằm cải tổ ngành khai thác khoáng sản và tăng nguồn thu quốc gia.

Đây là một phần trong loạt động thái mới được triển khai sau khi luật mới có hiệu lực từ đầu tháng 4, trao toàn quyền quản lý hoạt động khai thác và kinh doanh vàng cho một cơ quan nhà nước mới thành lập – Cơ quan Quản lý Vàng Ghana (GoldBod).

“Tất cả người nước ngoài phải rút khỏi thị trường vàng nội địa chậm nhất vào ngày 30/4/2025”, đại diện GoldBod – ông Prince Kwame Minkah – tuyên bố trong thông cáo báo chí.

Ghana hiện là nhà sản xuất vàng lớn nhất châu Phi và đứng thứ 6 toàn cầu, nhưng vẫn đang loay hoay xử lý vấn nạn khai thác vàng trái phép – được biết đến với tên gọi “galamsey”. Bối cảnh kinh tế khó khăn, lạm phát cao và giá vàng tăng mạnh đã khiến hoạt động khai thác lậu gia tăng, bất chấp nỗ lực trấn áp bằng biện pháp quân sự trước kỳ bầu cử tháng 12/2024.

Theo quy định mới, GoldBod sẽ là đơn vị duy nhất có quyền mua, bán và xuất khẩu vàng từ hoạt động khai thác thủ công và quy mô nhỏ (ASM). Người nước ngoài không còn được phép trực tiếp tham gia chuỗi giá trị vàng nội địa, nhưng vẫn có thể nộp đơn để mua vàng từ GoldBod theo cơ chế đăng ký chính thức.

Toàn bộ giấy phép của các đơn vị kinh doanh vàng trong nước cũng đã bị thu hồi, nhưng được gia hạn trong thời gian chuyển tiếp đến khi quy định có hiệu lực vào tháng 5. Trong giai đoạn này, các giao dịch vàng tại Ghana sẽ chỉ được thực hiện bằng đồng nội tệ cedi, dựa trên tỷ giá của Ngân hàng Trung ương Ghana.

GoldBod cảnh báo rằng: “Bất kỳ hành vi mua bán hoặc giao dịch vàng không có giấy phép hợp pháp từ cơ quan này đều được xem là hành vi vi phạm pháp luật”.

Giá vàng tăng vọt, quốc gia sản xuất vàng lớn nhất châu Phi bất ngờ cấm người nước ngoài mua bán từ tháng 5/2025
Chính phủ Ghana vừa ban hành lệnh cấm toàn bộ người nước ngoài tham gia giao dịch trong thị trường vàng nội địa, nhằm cải tổ ngành khai thác khoáng sản và tăng nguồn thu quốc gia. (Ảnh: Getty)

Chính phủ rót 279 triệu USD cho GoldBod, hướng tới bình ổn tỷ giá

Chính phủ Ghana đã phân bổ 279 triệu USD cho GoldBod với mục tiêu thu mua và xuất khẩu tối thiểu 3 tấn vàng mỗi tuần. Đây là nỗ lực nhằm tăng nguồn ngoại tệ, hỗ trợ ổn định đồng cedi – vốn đã chịu áp lực lớn từ các biến động kinh tế toàn cầu.

Tuy nhiên, ông Kwaku Effah Asuahene – Chủ tịch Phòng Thương mại Kinh doanh Vàng thỏi Ghana – bày tỏ lo ngại rằng GoldBod khó có thể đảm bảo nguồn vốn đủ lớn để mua hết sản lượng vàng. Ông cho biết, các doanh nghiệp trong nước ủng hộ định hướng siết quản lý, nhưng kỳ vọng được hợp tác cùng nhà đầu tư nước ngoài để thu mua và xuất khẩu vàng thông qua GoldBod.

Dù GoldBod không được thành lập để xử lý trực tiếp vấn đề khai thác trái phép, quy định mới được kỳ vọng sẽ khó khăn hóa hoạt động tiêu thụ vàng bất hợp pháp, góp phần hạn chế “galamsey” vốn gây ô nhiễm nghiêm trọng – hơn 60% nguồn nước mặt tại Ghana đã bị ảnh hưởng bởi hoạt động khai thác lậu.

Chuyên gia về quản trị ngành khai khoáng – ông Nana Asante Krobea – nhận định với AFP rằng:

“Đây là bước đi cụ thể đầu tiên của chính quyền Tổng thống Mahama nhằm thực hiện cam kết siết chặt quản lý và minh bạch hóa ngành vàng. Nó gửi đi thông điệp mạnh mẽ tới các đối tượng nước ngoài – đặc biệt là các nhóm khai thác Trung Quốc – vốn đã nhiều năm lách luật và gây tổn hại môi trường”.

Xuất khẩu vàng của Ghana trong năm qua đã tăng mạnh 53,2%, đạt 11,64 tỷ USD – trong đó gần 5 tỷ USD đến từ hoạt động khai thác hợp pháp quy mô nhỏ. Giá vàng tăng vọt lên mức 3.200 USD/ounce trong tuần qua, giữa bối cảnh căng thẳng thương mại Mỹ - Trung leo thang, càng khiến dòng vốn tìm đến vàng như một kênh trú ẩn an toàn.

Theo BBC