Hé lộ thương vụ đầu tư bí mật của giới siêu giàu: Âm thầm rót hàng chục triệu USD vào đế chế Elon Musk, thu lãi 530%

Dòng tiền Trung Quốc chảy vào đế chế Musk từ trước khi thị trường biến động

Trong khi Elon Musk đối mặt với làn sóng tẩy chay tại Mỹ và giá cổ phiếu Tesla lao dốc, giới đầu tư Trung Quốc từng âm thầm rót hàng chục triệu USD vào các công ty tư nhân do ông kiểm soát. Dòng vốn này chủ yếu đổ vào giai đoạn từ năm 2018, khi SpaceX, Neuralink và xAI ghi nhận mức tăng trưởng vượt bậc.

Cổ phiếu Tesla đã mất gần một nửa giá trị kể từ mức đỉnh giữa tháng 12/2024, trong bối cảnh người tiêu dùng Mỹ quay lưng với thương hiệu này và thậm chí cả Tổng thống Donald Trump cũng công khai ủng hộ Elon Musk.

Tuy nhiên, theo Financial Times (FT), dòng tiền từ các nhà đầu tư Trung Quốc đã tìm đến đế chế Musk từ trước đó nhiều năm, khi SpaceX và các công ty khác của ông còn trong giai đoạn mở rộng mạnh mẽ.

Các nhà đầu tư Trung Quốc đã sử dụng những cấu trúc tài chính đặc biệt, như các quỹ đầu tư tại Quần đảo Cayman, để gián tiếp sở hữu cổ phần trong các công ty của Musk, tránh sự kiểm soát từ chính phủ Mỹ. Đặc biệt, vào năm 2018, một số nhà đầu tư đã đạt mức lợi nhuận lên tới 530% khi rót tiền vào SpaceX.

Bối cảnh đầu tư tại Trung Quốc cũng góp phần thúc đẩy dòng tiền này. Khi chính phủ Trung Quốc thắt chặt kiểm soát ngành công nghệ, bao gồm việc hủy bỏ đợt IPO của Ant Group (thuộc Alibaba) và yêu cầu Didi Global hủy niêm yết tại Mỹ, giới nhà giàu nước này buộc phải tìm kiếm cơ hội ở nước ngoài. Các dự án của Musk, vốn không bị ảnh hưởng bởi các chính sách này, trở thành điểm đến hấp dẫn.

Giới đầu tư Trung Quốc từng âm thầm rót hàng chục triệu USD vào các công ty tư nhân do ông Elon Musk sáng lập (Ảnh: Getty)

Tờ FT cho biết, từ cuối thập niên 2010, nhiều nhà quản lý tài sản tại Trung Quốc đã quảng bá mối quan hệ giữa Elon Musk và chính phủ Mỹ như một yếu tố thu hút vốn đầu tư.

SpaceX, xAI và Neuralink – ba công ty không niêm yết – nhận được sự quan tâm đặc biệt nhờ tiềm năng tăng trưởng mạnh mẽ và mối quan hệ chặt chẽ của Musk với Washington.

FT tiết lộ, hàng trăm nhà đầu tư Trung Quốc đã tham gia hội thảo trực tuyến do công ty quản lý tài sản Homaer Financial tổ chức, nhằm giới thiệu cơ hội đầu tư vào SpaceX với số tiền tối thiểu 200.000 USD/người. Homaer thậm chí kỳ vọng định giá SpaceX sẽ tăng gấp ba lần, lên 1,1 nghìn tỷ USD trong vòng ba năm.

Theo báo cáo của PitchBook, SpaceX đã huy động hơn 10 tỷ USD từ các nhà đầu tư toàn cầu kể từ khi thành lập vào năm 2002. Riêng trong hai năm gần đây, ba công ty quản lý tài sản có liên quan đến Bắc Kinh đã bán hơn 30 triệu USD cổ phần SpaceX, xAI và Neuralink cho các nhà đầu tư Trung Quốc.

Một số người tham gia thị trường khẳng định rằng dòng vốn này chủ yếu nhằm mục đích tìm kiếm lợi nhuận hơn là tác động đến chính sách công hay sao chép công nghệ. "Tôi tin tưởng Elon Musk hơn hầu hết các doanh nhân khởi nghiệp Trung Quốc, những người đang phải vật lộn để đối phó với nền kinh tế hiện nay", một nhà đầu tư từng mua cổ phiếu SpaceX thông qua Homaer vào năm 2023 chia sẻ với FT.

Tuy nhiên, ngay cả Musk cũng không hoàn toàn thoải mái với dòng vốn này. Năm 2021, khi tập đoàn Trung Quốc Leo Group công bố kế hoạch đầu tư 50 triệu USD vào SpaceX thông qua quỹ Tomales Bay Capital của Mỹ, thương vụ nhanh chóng bị hủy bỏ vì phía SpaceX không muốn công khai khoản đầu tư đến từ Trung Quốc.

Sau sự cố này, các nhà đầu tư Trung Quốc chuyển sang những phương thức tinh vi hơn, như tập hợp vốn thông qua các thực thể đăng ký tại Quần đảo Cayman rồi đầu tư gián tiếp vào SpaceX và các công ty khác. Nhờ vậy, sự hiện diện của dòng tiền Trung Quốc không xuất hiện trong hồ sơ công khai.

Giá cổ phiếu Tesla lao dốc kể từ đỉnh tháng 12/2024, nguồn: TradingView

Tranh cãi về ảnh hưởng của Trung Quốc đối với Musk

Dù về lý thuyết, việc sử dụng các cấu trúc đầu tư như vậy không vi phạm pháp luật, nhưng trong bối cảnh Elon Musk trở thành tâm điểm tranh cãi tại Mỹ, sự tham gia của dòng vốn Trung Quốc lại trở nên nhạy cảm hơn bao giờ hết.

Derek Scissors, thành viên cấp cao tại Viện Doanh nghiệp Mỹ (AEI), đặt câu hỏi: "Làm sao một người có mối quan hệ chặt chẽ với Trung Quốc như Musk lại có thể đóng vai trò cải cách chính phủ Mỹ?", Ông cũng nhấn mạnh rằng dòng tiền từ Trung Quốc vào SpaceX, xAI và Neuralink có thể làm dấy lên lo ngại về việc Musk ưu tiên lợi ích kinh doanh ở Trung Quốc hơn là lợi ích chiến lược của Mỹ.

Kevin Chen, chuyên gia kinh tế trưởng tại Horizon Financial, nhận định rằng đầu tư vào một công ty công nghệ cao như SpaceX không phải là điều dễ dàng đối với các quỹ Trung Quốc, vì các khoản đầu tư này thường không được hoan nghênh tại Mỹ.

Tuy nhiên, thực tế là giới nhà giàu Trung Quốc đã tìm đến Musk từ lâu, đặc biệt là sau khi Tesla xây dựng nhà máy sản xuất tại Thượng Hải vào năm 2019 để tận dụng chuỗi cung ứng giá rẻ.

Những khoản đầu tư ban đầu đã mang lại lợi nhuận khổng lồ, càng thu hút thêm sự quan tâm từ giới tài phiệt Trung Quốc. Một bài đăng trên mạng xã hội của Homaer Financial vào tháng 10/2024 tiết lộ rằng khách hàng của họ đã thu được lợi nhuận 530% từ khoản đầu tư vào SpaceX trong giai đoạn 2018–2024.

Dù chưa có con số chính xác về tổng giá trị các khoản đầu tư từ Trung Quốc vào đế chế của Elon Musk, nhưng rõ ràng sự hiện diện của dòng vốn này đã tạo ra nhiều tranh cãi, nhất là khi Musk ngày càng có vai trò quan trọng trong các dự án liên quan đến chính phủ Mỹ.