Cá khoai – loài cá nước mặn sống theo đàn – từ lâu đã quen thuộc với bà con miền biển. Cá có thân tròn, thon dài như củ khoai lang, nên được gọi là “cá khoai”. Nhiều nơi còn gọi là “cá cháo” do thịt mềm, gần như tan trong miệng, đặc trưng rất riêng không lẫn với bất kỳ loại cá nào khác.

Loại cá 'mềm như cháo', xưa từng cho gia súc ăn nay thành hàng hiếm được săn đón nhờ vị lạ, giá vài trăm nghìn/kg
Cá khoai được rao bán trên chợ mạng - Ảnh chụp màn hình

Từ món ăn dân dã đến đặc sản lên bàn tiệc

Trước đây, cá khoai chủ yếu là món ăn đơn giản của ngư dân, đôi khi còn được dùng làm thức ăn cho vật nuôi do độ phổ biến chưa cao. Tuy nhiên, vài năm trở lại đây, cá khoai đã “lột xác” trở thành đặc sản được săn đón, có mặt trong nhiều thực đơn nhà hàng, khách sạn, từ miền biển đến thành thị.

Mùa thu hoạch cá khoai rơi vào từ tháng 9 đến hết tháng 12 âm lịch, tùy theo từng vùng biển, thậm chí kéo dài tới tháng 2 âm lịch năm sau. Vào thời điểm này, ngư dân tại các tỉnh ven biển như Thái Bình, Nam Định, Thanh Hóa, Quảng Bình, Vũng Tàu... lại tất bật vươn khơi, chuẩn bị giỏ đựng cá đầy ắp mỗi khi cập bến.

Tuy nhiên, cá khoai rất nhanh ươn do thân mềm, ít xương, vì vậy việc tiêu thụ và vận chuyển cần được tiến hành nhanh chóng. Ngay sau khi đánh bắt, cá thường được chuyển gấp tới các chợ đầu mối hoặc đóng đá lạnh để giữ được độ tươi ngon.

Loại cá 'mềm như cháo', xưa từng cho gia súc ăn nay thành hàng hiếm được săn đón nhờ vị lạ, giá vài trăm nghìn/kg
Loại cá 'mềm như cháo', xưa từng cho gia súc ăn nay thành hàng hiếm được săn đón nhờ vị lạ, giá vài trăm nghìn/kg
Cá khoai được chế biến thành nhiều món ăn hấp dẫn

Biến tấu thành loạt món ăn đậm chất biển

Cá khoai có thể chế biến theo nhiều cách:

Nấu canh chua với cà chua, dứa, rau thơm – vị thanh mát, đậm đà.

Nấu cháo hoặc lẩu – mềm như tan, phù hợp cả trẻ nhỏ và người lớn tuổi.

Kho tiêu – vị ngọt tự nhiên thấm đẫm gia vị mặn cay, đưa cơm ngày mưa.

Từ món ăn dân dã, cá khoai nay đã “vươn ra phố thị” và được lòng thực khách khắp nơi. Giá cá tại nơi đánh bắt tương đối rẻ, nhưng khi vận chuyển sâu vào đất liền, cá khoai có giá dao động từ 170.000–230.000 đồng/kg. Dịp cuối năm hoặc cận Tết, giá có thể cao hơn do sản lượng giảm và nhu cầu tăng mạnh.

Vị ngọt đậm đà, mềm tan như cháo và độ tươi ngon đặc trưng khiến cá khoai không chỉ là món ăn mà còn là “kỷ niệm hương vị biển cả” với nhiều người.