Khác với cây cau ăn trầu truyền thống, cau cảnh (hay còn gọi là cau kiểng) thường được trồng làm cảnh trong khuôn viên nhà ở, sân vườn, khu nghỉ dưỡng. Loại cây này có quả mọc thành từng chùm, khi chín chuyển sang màu vàng cam rực rỡ. Tuy nhiên, do không có công dụng rõ ràng, quả cau cảnh trước đây thường rụng đầy gốc mà ít ai quan tâm.

Chỉ vài năm gần đây, khi nhu cầu về các loại đặc sản độc đáo tăng cao, quả cau cảnh đã bước vào "thời hoàng kim" nhờ sự sáng tạo của người dân trong việc chế biến thành mứt cau cảnh. Từ một thứ quả bị bỏ phí, cau cảnh giờ đây được thu mua với giá cao, trở thành nguồn thu nhập cho nhiều hộ gia đình.

Loại quả từng rụng bỏ đi nay hóa 'vàng', làm mứt bán giá 200.000 đồng/kg
Quả cau cảnh trước đây rụng đầy gốc, không có giá trị sử dụng. Ảnh minh họa

Để làm được mứt cau cảnh, người làm phải chọn lọc kỹ lưỡng những quả cau bánh tẻ – tức là không quá già cũng không quá non. Nếu quả cau còn non, khi chế biến sẽ bị nhão, còn quá già sẽ bị cứng, khó ăn. Một cách đơn giản để chọn cau phù hợp là bổ đôi quả, nếu hạt cau vừa kín nhưng không quá cứng thì đạt tiêu chuẩn.

Sau khi thu hái, cau cảnh được sơ chế bằng cách tách vỏ, rửa sạch và phơi nắng tự nhiên để đạt độ dẻo và giữ nguyên màu sắc bắt mắt. Đây là khâu quan trọng nhất trong quy trình chế biến. Nếu phơi dưới trời nắng to, mứt sẽ đạt độ khô vừa phải, thơm ngon, còn nếu gặp thời tiết ẩm ướt, phải sấy lò thì mứt sẽ bị cứng, làm giảm chất lượng.

Loại quả từng rụng bỏ đi nay hóa 'vàng', làm mứt bán giá 200.000 đồng/kg
Nhưng giờ mứt cau cảnh lại được săn lùng. Ảnh minh họa

Nhiều người lần đầu tiên nghe đến mứt cau cảnh thường e ngại về vị đắng của quả cau. Tuy nhiên, qua quá trình chế biến cầu kỳ, vị đắng ban đầu được khử bớt, chỉ còn lại hương thơm tự nhiên và vị ngọt dịu, khiến món mứt trở nên độc đáo và hấp dẫn.

Mứt cau cảnh hiện đang được rao bán rộng rãi trên chợ mạng với mức giá khoảng 200.000 đồng/kg. Do quy trình chế biến công phu và sản lượng không nhiều, loại mứt này thường không có sẵn, khách hàng muốn mua phải đặt hàng trước. Đặc biệt, vào dịp Tết Nguyên đán, mứt cau cảnh trở thành một món quà lạ miệng, được nhiều người thành phố tìm mua để thưởng thức hoặc làm quà biếu.

Không chỉ dừng lại ở thị trường trong nước, mứt cau cảnh còn có tiềm năng xuất khẩu sang các thị trường ưa chuộng đặc sản truyền thống như Nhật Bản, Hàn Quốc. Với xu hướng tìm kiếm những món ăn độc đáo, tự nhiên và không chứa chất bảo quản, loại mứt này hoàn toàn có thể trở thành một sản phẩm tiềm năng trên thị trường quốc tế.