Lá é (tên khoa học: Ocimum basilicum var. pilosum), còn có nhiều tên gọi khác như é trắng, húng trắng, trà tiên, tiến thực, hương thảo, húng lông hay húng quế lông. Đây là một loại cây nhỏ, sống hàng năm, thân có lông mỏng, cao từ 0,5 đến 1 mét. Lá é có mùi tinh dầu đặc trưng, vị chát nhẹ, hơi chua, gần giống với mùi lá sả.

Trước đây, lá é chỉ được trồng và sử dụng phổ biến tại một số tỉnh miền Trung như Phú Yên, Đắk Lắk, Lâm Đồng. Người dân địa phương dùng lá é như một loại rau gia vị để ăn sống hoặc nấu các món ăn đặc trưng. Tuy nhiên, trong vài năm trở lại đây, loại lá này ngày càng được ưa chuộng tại các thành phố lớn, đặc biệt là Hà Nội và TP.HCM, khi các món ăn có sử dụng lá é dần trở nên phổ biến.

Một trong những món ăn nổi bật giúp lá é trở thành “hàng hot” chính là lẩu gà lá é. Đây là món ăn quen thuộc của người Nam Bộ nhưng lại được người miền Bắc yêu thích bởi hương vị lạ miệng. Nước lẩu có vị ngọt thanh từ xương gà hầm, kết hợp với vị chua nhẹ từ măng, vị đậm đà của thịt gà chắc nịch và đặc biệt là hương thơm tinh dầu đặc trưng từ lá é. Khi nhúng vào nước lẩu, lá é làm dậy lên mùi thơm hấp dẫn, tạo nên sự khác biệt so với các loại rau khác.

Loại rau quê bất ngờ thành đặc sản, thả một chút vào nồi lẩu khiến giới sành ăn phát cuồng
Lá é thả vào nồi lẩu khiến món ăn được nâng tầm. Ảnh minh họa

Ngoài lẩu gà, lá é còn được sử dụng để nấu lẩu cá kèo, ếch xào lá é, gà hấp lá é, cơm chiên lá é và nhiều món ăn sáng tạo khác. Nhờ vào mùi thơm độc đáo và vị chát nhẹ, lá é không chỉ giúp tăng hương vị mà còn có tác dụng kích thích vị giác, làm món ăn thêm phần hấp dẫn.

Khoảng 2-3 năm trở lại đây, nhu cầu tiêu thụ lá é tăng mạnh, đặc biệt tại các thành phố lớn. Trên chợ mạng, lá é được bán với giá dao động từ 90.000 - 100.000 đồng/kg, thậm chí có thời điểm khan hàng, giá có thể cao hơn. Để đáp ứng nhu cầu thị trường, nhiều nông hộ tại Phú Yên đã mở rộng diện tích trồng lá é. Tại các vườn trồng ở địa phương, giá bán tại gốc chỉ khoảng 30.000 đồng/kg, nhưng khi vận chuyển lên thành phố, giá có thể tăng gấp 2-3 lần.

Bên cạnh việc bán lá é theo cân, nhiều người kinh doanh còn bán combo lẩu gà lá é, gồm đầy đủ nguyên liệu từ nước lẩu, gà, lá é, ớt xiêm để khách hàng có thể mua về chế biến nhanh chóng. Đây là một xu hướng kinh doanh mới được nhiều tiểu thương áp dụng để phục vụ nhu cầu ngày càng tăng của thực khách.

Lá é là loại rau gia vị tươi, dễ bị giập nát, do đó cần bảo quản kỹ để giữ được hương vị nguyên bản. Thông thường, lá é có thể bảo quản từ 5-7 ngày trong điều kiện nhiệt độ mát, nhưng nếu để quá lâu, lá sẽ mất mùi thơm, làm giảm chất lượng món ăn. Một số người chọn cách đông lạnh lá é, tuy nhiên cách này cũng có thể làm giảm phần nào hương vị tự nhiên.