Trong bối cảnh kinh tế thế giới nhiều biến động, ngành da giày được Bộ Công Thương xác định là lĩnh vực xuất khẩu chủ lực cần ưu tiên thúc đẩy, tại Hội nghị xúc tiến thương mại với hệ thống Thương vụ Việt Nam ở nước ngoài.

Theo bà Phan Thị Thanh Xuân, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Da Giày – Túi xách Việt Nam (LEFASO), Việt Nam hiện xếp thứ 3 thế giới về sản xuất và thứ 2 về xuất khẩu giày dép, chỉ sau Trung Quốc. Thành tựu này là kết quả từ hơn 30 năm phát triển, với năng lực sản xuất lớn và nguồn lao động lành nghề.

Mỗi năm, Việt Nam sản xuất hơn 1,4 tỷ đôi giày dép, trong đó tới 90–95% được xuất khẩu, tỷ lệ cao hàng đầu thế giới. Nhiều thương hiệu lớn như Nike (50%) và Adidas (30%) lựa chọn Việt Nam làm nơi gia công chủ lực.

Chỉ trong 4 tháng đầu năm 2025, kim ngạch xuất khẩu giày dép và túi xách của Việt Nam đã tăng hơn 16% so với cùng kỳ, chủ yếu nhờ nhu cầu phục hồi tại Mỹ, EU và Nhật Bản. Riêng thị trường Mỹ chiếm gần 40% tổng giá trị xuất khẩu toàn ngành – khẳng định vị thế số 1 của thị trường này với sản phẩm da giày Việt.

Mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam đang đứng top thế giới: Doanh nghiệp nội địa đang vươn lên giảm phụ thuộc vào khối FDI
Giày dép là mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam. Ảnh minh hoạ

Đáng chú ý, doanh nghiệp nội địa đang dần khẳng định vị thế, khi tỷ trọng xuất khẩu từ khu vực này đã đạt 28%, thay vì phụ thuộc hoàn toàn vào khối FDI như trước đây.

Tuy tăng trưởng tích cực, ngành da giày vẫn phải đối mặt với loạt thách thức nghiêm trọng như: Chi phí nguyên vật liệu, lao động, logistics tăng cao; Các rào cản xanh và yêu cầu khắt khe về truy xuất nguồn gốc, giảm phát thải (đặc biệt từ EU với cơ chế CBAM); Tỷ lệ nội địa hóa thấp, mới đạt khoảng 55% toàn ngành (dù giày thể thao đã đạt gần 70%)

Những yếu tố này khiến sức cạnh tranh của doanh nghiệp Việt dễ bị tổn thương trước các biến động địa chính trị và chính sách từ các thị trường lớn.

Theo Bộ Công Thương, Hội nghị lần này là cơ hội quan trọng giúp doanh nghiệp tiếp cận thông tin thị trường, đối tác tiềm năng, đặc biệt tại các khu vực khó tiếp cận như EU, Trung Đông, Mỹ Latinh. Việc kết nối thông qua hệ thống Thương vụ ở nước ngoài được kỳ vọng sẽ giúp doanh nghiệp: Chủ động ứng phó với rào cản kỹ thuật, thương mại; Mở rộng thị phần và phân khúc xuất khẩu; Gia tăng tỷ trọng nội địa hóa và nâng cao chuỗi giá trị ngành.

Trong làn sóng dịch chuyển chuỗi cung ứng và xu hướng tiêu dùng xanh toàn cầu, ngành da giày Việt Nam vừa có cơ hội vàng để bứt phá, vừa phải đối mặt với những “chướng ngại vật” không hề nhỏ. Đòi hỏi lớn nhất hiện nay chính là chuyển mình từ “công xưởng gia công” sang chuỗi giá trị bền vững và chủ động hơn.