Nhu cầu thủy sản của Trung Quốc tăng mạnh trong năm 2025

Trung Quốc, quốc gia có hơn 1,4 tỷ dân, tiếp tục duy trì vị trí là thị trường tiêu thụ thủy sản lớn nhất thế giới. Dự báo vào năm 2025, nhu cầu thủy sản tại Trung Quốc sẽ còn gia tăng mạnh mẽ, nhờ vào sự phát triển của nền kinh tế, thay đổi trong thói quen tiêu dùng và các yếu tố môi trường ảnh hưởng đến nguồn cung trong nước. Điều này không chỉ tác động đến thị trường tiêu thụ trong nước mà còn thúc đẩy mạnh mẽ hoạt động xuất khẩu thủy sản, đặc biệt là từ các quốc gia như Việt Nam.

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), kim ngạch xuất khẩu thủy sản của Việt Nam trong hai tháng đầu năm 2025 đã ghi nhận sự tăng trưởng đáng kể, đạt 1,4 tỷ USD, tăng 18,2% so với cùng kỳ năm 2024. Đặc biệt, xuất khẩu tôm tiếp tục là điểm sáng lớn, đóng góp 542 triệu USD trong hai tháng đầu năm, tăng trưởng 30,8%. Sự phục hồi này phản ánh ngành tôm đang lấy lại đà tăng trưởng mạnh mẽ sau một thời gian dài chịu tác động từ giá thấp trong giai đoạn 2023-2024.

Nguồn: Wichart

Thị trường Trung Quốc tiếp tục duy trì mức tiêu thụ thủy sản kỷ lục, đóng góp lớn vào sự tăng trưởng của ngành xuất khẩu thủy sản Việt Nam. Trong khi các thị trường khác như Mỹ và EU có dấu hiệu chững lại, xuất khẩu thủy sản sang Trung Quốc vẫn tăng mạnh, với mức tăng trưởng 26% trong hai tháng đầu năm 2025. Các sản phẩm thủy sản đặc sản như tôm hùm và cua đã chứng kiến sự tăng trưởng vượt trội, trong đó tôm hùm chiếm 40% tổng xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang Trung Quốc.

Một trong những lý do chính khiến nhu cầu thủy sản tại Trung Quốc tiếp tục gia tăng là sự khó khăn trong sản xuất thủy sản trong nước. Mặc dù Trung Quốc hiện là quốc gia sản xuất thủy sản lớn nhất thế giới, với hàng triệu tấn tôm, cá, và các loại hải sản khác, sản lượng trong nước đang phải đối mặt với nhiều vấn đề nghiêm trọng. Những hạn chế về ô nhiễm môi trường, tình trạng suy giảm tài nguyên biển và các chính sách bảo vệ môi trường khắt khe, như lệnh cấm đánh bắt trên sông Dương Tử kéo dài 10 năm bắt đầu từ 2021, đang làm giảm nguồn cung thủy sản trong nước.

Bên cạnh yếu tố nguồn cung, Một trong những yếu tố cơ bản thúc đẩy nhu cầu thủy sản của Trung Quốc trong năm 2025 là dân số khổng lồ và thu nhập ngày càng tăng. GDP bình quân đầu người của Trung Quốc trong năm 2024 đạt khoảng 13.306 USD, và xu hướng này dự báo sẽ tiếp tục tăng mạnh trong những năm tới. Khi thu nhập người dân tăng lên, họ có xu hướng thay đổi chế độ ăn uống, chuyển từ các thực phẩm gốc động vật ít tốn kém sang những sản phẩm giàu dinh dưỡng., trong đó thủy sản là lựa chọn ưu tiên. Các sản phẩm thủy sản chứa protein dồi dào, ít chất béo và các axit béo Omega-3 đang ngày càng được ưa chuộng, đặc biệt trong bối cảnh người dân ngày càng chú trọng sức khỏe.. Theo báo cáo của Viện Khoa học Thủy sản Trung Quốc (CAFS), mức tiêu thụ thủy sản hàng năm của Trung Quốc (tính bằng trọng lượng tươi tương đương) đã tăng đáng kể 43%, từ 23,92kg năm 2013 lên 34,37kg vào năm 2022. Tuy nhiên, con số này vẫn ở dưới mức khuyến nghị khoa học là 38,5kg. Mức tiêu thụ rong biển bình quân đầu người ở nước này đã tăng 24% lên 5,48kg vào năm 2022. Báo cáo nhấn mạnh rằng tiêu thụ bình quân đầu người ở khu vực nông thôn thấp hơn đáng kể so với khu vực thành thị, ở mức 26,38kg ở khu vực nông thôn và 39,93kg ở khu vực thành thị. Mức tiêu thụ hải sản ở các tỉnh ven biển cao hơn các tỉnh nội địa. Chiết Giang, Hải Nam, Phúc Kiến, Thượng Hải và Quảng Đông có mức tiêu thụ hải sản trên 60kg, trong khi các tỉnh nội địa như Quý Châu, Thiểm Tây, Sơn Tây, Ninh Hạ, Thanh Hải, Tân Cương và Tây Tạng đều có mức tiêu thụ dưới 10kg.

Trung Quốc có thể sẽ chuyển sang nhập khẩu nhiều hơn các loại thủy sản đặc sản và cao cấp Ảnh minh hoạ

Ngoài ra, người tiêu dùng Trung Quốc cũng đang ngày càng chú trọng đến sự an toàn thực phẩm và các sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng. Những sản phẩm thủy sản bền vững, có chứng nhận nguồn gốc rõ ràng, đang chiếm ưu thế trong thị trường. Các kênh bán lẻ trực tuyến cũng đóng vai trò quan trọng trong việc phân phối thủy sản, với tôm trở thành mặt hàng phổ biến nhất trong các đơn hàng trực tuyến.

Thói quen mua sắm thủy sản của người tiêu dùng Trung Quốc cũng đã thay đổi. Họ hiện ít mua từ các chợ truyền thống và mua nhiều hơn qua các cửa hàng trực tuyến, với tôm trở thành lựa chọn thủy sản phổ biến nhất trực tuyến. Thủy sản đông lạnh cũng ngày càng phổ biến nhờ các phương pháp chế biến tốt hơn và hệ thống chuỗi lạnh hiện đại. Theo dữ liệu từ Tổng cục Hải quan Trung Quốc, tôm chiếm 24% khối lượng và 41% giá trị nhập khẩu thủy sản vào Trung Quốc. Các sản phẩm đông lạnh, chiếm 93% khối lượng và 89% giá trị nhập khẩu, đang ngày càng được người tiêu dùng ưa chuộng nhờ vào chất lượng sản phẩm được bảo quản tốt hơn và sự phát triển của hệ thống chuỗi lạnh hiện đại.

Nhu cầu thủy sản của Trung Quốc trong tương lai gần tiếp tục được dự báo sẽ gia tăng mạnh mẽ. Dựa trên các xu hướng hiện tại, Trung Quốc có thể chiếm tới 40% sự tăng trưởng tiêu thụ thủy sản toàn cầu vào năm 2030, tạo ra một thị trường nhập khẩu thủy sản trị giá 29 tỷ USD. Sự phát triển của tầng lớp trung lưu cao cấp và các kênh thương mại điện tử tiên tiến chỉ ra rằng tiêu thụ các sản phẩm thủy sản giá trị cao sẽ gia tăng.

Không chỉ có vậy, với sự gia tăng của các quy định thuế và bảo vệ môi trường, Trung Quốc có thể sẽ chuyển sang nhập khẩu nhiều hơn các loại thủy sản đặc sản và cao cấp để đáp ứng nhu cầu trong nước. Một số loài thủy sản chính có thể thấy mức thuế nhập khẩu tăng từ 2% đến 5% trong năm 2025, bao gồm các loại cá đông lạnh như Halibut Greenland và cá Cod Alaska.

Nhu cầu thủy sản tại Trung Quốc trong năm 2025 tiếp tục được thúc đẩy mạnh mẽ nhờ vào sự tăng trưởng dân số, thu nhập và thay đổi thói quen tiêu dùng. Các yếu tố này, kết hợp với sự phát triển của ngành nuôi trồng thủy sản bền vững, cùng với nhu cầu nhập khẩu thủy sản cao cấp, sẽ khiến Trung Quốc tiếp tục là thị trường tiêu thụ thủy sản lớn nhất và quan trọng nhất toàn cầu. Các doanh nghiệp trong ngành thủy sản cần nhanh chóng thích ứng với những xu hướng này để tận dụng cơ hội từ thị trường đầy tiềm năng này.