Ai không phải đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc từ ngày 1/7/2025?

Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 1/7/2025, trong đó quy định rõ các trường hợp không thuộc diện tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc. Ngoài ra, Luật cũng nêu cụ thể quyền và trách nhiệm của người tham gia BHXH.

Theo khoản 7 Điều 2 Luật BHXH năm 2024, có ba nhóm đối tượng không thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc, gồm:

  1. Người đang hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH hoặc trợ cấp hằng tháng, bao gồm:
    • Người hưởng lương hưu;
    • Người đang nhận trợ cấp BHXH;
    • Người đang hưởng trợ cấp hằng tháng khác theo quy định của Chính phủ.
  2. Lao động là người giúp việc gia đình, do tính chất công việc đặc thù, thường không gắn với quan hệ lao động ổn định.
  3. Một số trường hợp đã đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định tại khoản 2 Điều 169 Bộ luật Lao động, cụ thể:
    • Chủ hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh;
    • Người quản lý doanh nghiệp, kiểm soát viên, đại diện phần vốn Nhà nước hoặc doanh nghiệp;
    • Thành viên Hội đồng quản trị, Tổng giám đốc, Giám đốc, thành viên Ban kiểm soát hoặc kiểm soát viên và các chức danh quản lý khác trong hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã không hưởng lương.

Lưu ý: Các trường hợp trên chỉ được miễn đóng BHXH bắt buộc nếu đã đủ tuổi nghỉ hưu. Trường hợp còn thiếu tối đa 6 tháng đóng BHXH để đủ điều kiện hưởng lương hưu, người lao động hoặc thân nhân được phép đóng tiếp một lần phần còn thiếu vào quỹ hưu trí và tử tuất (theo khoản 7 Điều 33 Luật BHXH 2024).

Ngược lại, nếu còn thiếu trên 6 tháng, người lao động có quyền tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện để hoàn tất thời gian theo quy định.

Sau 1 tuần nữa, những đối tượng này sẽ không còn phải đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc
Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 1/7/2025, trong đó quy định rõ các trường hợp không thuộc diện tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc.

Quyền của người tham gia bảo hiểm xã hội

Theo khoản 1 Điều 10 Luật BHXH 2024, người tham gia BHXH có các quyền cơ bản sau:

Hưởng chế độ BHXH theo quy định, bao gồm ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, hưu trí, tử tuất…

Được cấp sổ BHXH;

Được cung cấp thông tin định kỳ về quá trình đóng BHXH qua phương tiện điện tử;

Được xác nhận thông tin BHXH khi có yêu cầu;

Yêu cầu người sử dụng lao động và các cơ quan liên quan thực hiện đầy đủ nghĩa vụ BHXH;

Được phổ biến, tuyên truyền chính sách pháp luật về BHXH;

Tự đi giám định y khoa nếu đang bảo lưu thời gian đóng BHXH để xác định mức suy giảm khả năng lao động, đồng thời được thanh toán phí giám định nếu đủ điều kiện hưởng chế độ;

Khiếu nại, tố cáo và khởi kiện về BHXH theo quy định pháp luật.

Trách nhiệm của người tham gia bảo hiểm xã hội

Điều 11 Luật BHXH 2024 quy định trách nhiệm của người tham gia BHXH như sau:

Thực hiện đóng BHXH đúng mức, đúng thời hạn theo quy định;

Theo dõi việc thực hiện nghĩa vụ BHXH của người sử dụng lao động với mình;

Kê khai chính xác, trung thực, đầy đủ thông tin khi đăng ký tham gia BHXH.

Việc Luật BHXH 2024 có hiệu lực từ 1/7/2025 với nhiều thay đổi về đối tượng, quyền và nghĩa vụ sẽ tác động lớn tới cả người lao động và người sử dụng lao động. Việc nắm rõ ai được miễn đóng BHXH bắt buộc, quyền lợi hợp pháp và trách nhiệm nghĩa vụ của bản thân là điều cần thiết để đảm bảo không bị mất quyền lợi hoặc vi phạm quy định khi tham gia hệ thống an sinh xã hội.

Người lao động, đặc biệt là những người đang chuẩn bị nghỉ hưu, người làm nghề tự do, chủ hộ kinh doanh hay lao động không hưởng lương trong doanh nghiệp… nên chủ động tìm hiểu kỹ để có lựa chọn phù hợp về hình thức tham gia BHXH tự nguyện hoặc đóng một lần phần còn thiếu theo luật mới.