Suốt gần một thế kỷ, McKinsey & Company được xem là tượng đài trong lĩnh vực tư vấn quản trị. Với đội ngũ nhân sự tinh hoa cùng phương pháp luận chuẩn hóa, công ty đã giúp các CEO giải những bài toán chiến lược phức tạp nhất.

Nhiều doanh nghiệp sẵn sàng chi hàng triệu USD để đổi lấy các phân tích sâu sắc và định hướng từ những chuyên gia tư vấn cấp cao của McKinsey. Tuy nhiên, thời kỳ huy hoàng ấy đang dần đến ngã rẽ quan trọng.

Sự phát triển nhanh chóng của trí tuệ nhân tạo (AI) khiến nhiều công việc từng do các tư vấn viên cấp thấp và trung thực hiện, nay được AI xử lý chỉ trong vài phút.

Điều đó đặt McKinsey trước một câu hỏi sống còn: Làm thế nào để tiếp tục giữ vững vai trò và giá trị trong một thế giới mà AI đang ngày càng chiếm lĩnh?

5.000 người rời đi, 12.000 AI agents xuất hiện

Từ năm 2023, McKinsey đã cắt giảm khoảng 5.000 nhân sự, đưa tổng số nhân viên toàn cầu từ 45.000 xuống còn khoảng 40.000 người. Nguyên nhân một phần đến từ đợt tuyển dụng ồ ạt trong đại dịch, phần khác là để tái cấu trúc nhằm thích nghi với kỷ nguyên AI.

Cùng lúc, McKinsey triển khai khoảng 12.000 công cụ AI nội bộ (“AI agents”), có thể đảm nhiệm các tác vụ như tạo slide PowerPoint, tóm tắt nghiên cứu, kiểm tra logic lập luận, thậm chí viết báo cáo bằng “giọng McKinsey” - ngôn ngữ mà công ty mô tả là súc tích, sắc sảo và rõ ràng.

Một công cụ phổ biến khác của công ty có thể kiểm tra xem cách lập luận của tư vấn viên có hợp lý hay không.

“Chúng tôi sẽ tiếp tục tuyển người, đồng thời vẫn tiếp tục phát triển các agent”, CEO toàn cầu Bob Sternfels của McKinsey chia sẻ, đồng thời gọi đây là một bước chuyển “mang tính tồn tại” đối với nghề nghiệp tư vấn. Ông hình dung tương lai nơi mỗi nhân viên McKinsey đều có một trợ lý AI riêng.

Hiện nay, mảng tư vấn liên quan đến AI và công nghệ đã đóng góp khoảng 40% tổng doanh thu, động lực để McKinsey phát triển cùng khách hàng.

Đồng quan điểm, bà Kate Smaje, đối tác cấp cao phụ trách AI của công ty cho rằng đây là một "điều tốt mang tính tồn tại" đối với công ty.

Tập đoàn tài chính hàng đầu thế giới vừa sa thải 5.000 nhân viên, thay thế bằng 12.000 cỗ máy
McKinsey đã cắt giảm khoảng 5.000 nhân sự từ năm 2023

Mô hình truyền thống bị phá vỡ

Những công việc cơ bản như tổng hợp dữ liệu, phân tích ban đầu, hay làm slide, từng là “bài học vỡ lòng” của tư vấn viên trẻ, nay chỉ mất vài phút để AI thực hiện. Một dự án từng cần một quản lý cùng 14 tư vấn viên nay có thể được gói gọn trong 1 quản lý, 2-3 người và một vài AI agent.

Hệ quả là lớp “junior consultant” - vốn là trụ cột trong mô hình kinh doanh truyền thống của các công ty tư vấn đang bị chính công nghệ đe dọa.

“Bạn buộc phải thay đổi mô hình kinh doanh. Và đó là một sự thay đổi mang tính cách mạng”, CEO nền tảng tư vấn Catalant, ông Pat Petitti nhận xét.

Không chỉ thay đổi nội bộ, AI còn khiến khách hàng của McKinsey có những yêu cầu mới. Các doanh nghiệp không còn muốn trả tiền chỉ để nhận một bộ slide đẹp. Giờ đây, khách hàng muốn có đối tác đồng hành triển khai hệ thống, đào tạo nhân sự và đồng hành trong quá trình chuyển đổi.

Để thích nghi, McKinsey chuyển từ vai trò “cố vấn” sang “đối tác chiến lược”. Khoảng 25% hợp đồng hiện nay được chi trả theo kết quả đầu ra thực tế - mô hình hoàn toàn khác với cách tư vấn truyền thống dựa vào thời gian và nhân sự tham gia.

“Thời kỳ của sự kiêu ngạo đến từ nghề tư vấn quản lý đã khép lại”. Nick Studer - CEO công ty tư vấn Oliver Wyman nhận định.

Tờ Wall Street Journal cho rằng, AI đang làm lu mờ tầng kiến thức cơ bản, vốn là sản phẩm mà các tư vấn viên cung cấp cho khách hàng. Phần còn lại - kinh nghiệm, khả năng phán đoán và dẫn dắt thay đổi đã trở thành giá trị cốt lõi không thể thay thế.

McKinsey hậu AI: Mô hình lai hay hãng tư vấn thuần AI?

Trong kỷ nguyên AI, chuyên môn tầm thường sẽ nhanh chóng bị thay thế. Nhưng chuyên môn sâu, thứ được tích lũy qua hàng thập kỷ trải nghiệm lại trở nên quý giá hơn bao giờ hết. Những đối tác cấp cao của McKinsey, những người từng đối mặt với vô số tình huống phức tạp, sẽ ngày càng đóng vai trò thiết yếu.

“Công nghệ có thể giúp bạn tìm ra câu trả lời nhanh chóng và an toàn. Nhưng chính chuyên môn khác biệt mới là thứ tạo ra giá trị”, bà Kate Smaje nhấn mạnh.

McKinsey cho biết hãng sẽ vẫn tiếp tục tuyển dụng, nhưng quy trình đánh giá sẽ khắt khe hơn, ưu tiên những người có khả năng học hỏi nhanh và giỏi làm việc nhóm, thay vì mở rộng quy mô ồ ạt.

Câu hỏi đặt ra là: Trong 10 năm tới, liệu McKinsey có trở thành hãng tư vấn “AI-first” với vài nghìn chuyên gia và hàng chục nghìn AI agents? Hay họ sẽ là người tiên phong trong một mô hình tư vấn mới, nơi công nghệ và trí tuệ con người kết hợp để tạo ra đột phá?

Dù tương lai ra sao, làn sóng 5.000 người rời đi và 12.000 cỗ máy xuất hiện mới chỉ là hồi mở đầu của một cuộc cách mạng đang định hình lại toàn bộ ngành tư vấn toàn cầu trị giá hàng trăm tỷ USD.

Nguồn WSJ, Fortune, Business Insider