Tỷ phú Trần Đình Long rút dần khỏi Hòa Phát, thế hệ kế nghiệp không mang 'dòng máu' nhà sáng lập?

Tại các doanh nghiệp lớn, câu chuyện kế nghiệp là một phần tất yếu trong chiến lược dài hạn. Nếu ví công ty như một con tàu lớn thì việc chuyển giao quyền lực cũng giống như trao tay bánh lái - đòi hỏi người kế nhiệm phải đủ bản lĩnh, kinh nghiệm và tầm nhìn để tiếp tục đưa con tàu tiến ra biển lớn.

Trên thế giới, nhiều tập đoàn gia đình đã hình thành truyền thống kế thừa qua nhiều thế hệ. Tại Hàn Quốc, những “đế chế” như Samsung, Hyundai, LG vẫn vận hành theo mô hình "cha truyền con nối". Nhật Bản cũng nổi tiếng với những gia tộc kinh doanh trăm năm, nơi người kế vị không chỉ được chuẩn bị kỹ lưỡng từ khi còn nhỏ mà còn phải chứng tỏ thực lực trước khi tiếp quản trọng trách.

Tại Việt Nam, quá trình chuyển giao thế hệ trở nên rõ nét hơn, đặc biệt tại những tập đoàn tư nhân lớn. Chủ tịch Tập đoàn Vingroup (HoSE: VIC), ông Phạm Nhật Vượng đang dần đưa 2 con trai là Phạm Nhật Quân Anh và Phạm Nhật Minh Hoàng tham gia vào hoạt động kinh doanh, đặc biệt trong lĩnh vực xe điện VinFast. Trong khi đó, tại doanh nghiệp đầu ngành thép - Tập đoàn Hòa Phát (HoSE: HPG), câu chuyện kế thừa cũng trở thành một đề tài thu hút sự quan tâm.

Tỷ phú Trần Đình Long đang dần rút khỏi Hòa Phát

Sinh năm 1961, Chủ tịch Hòa Phát, ông Trần Đình Long năm nay bước sang tuổi 65. Tại ĐHĐCĐ thường niên năm 2024, ông Long cho biết bản thân cũng đang rút ra dần khỏi Hòa Phát. Hiện vị tỷ phú này chỉ tham gia phần điều hành, chiến lược, nhân sự tổ chức... còn phần điều hành hàng ngày ông Long không còn tham gia.

"Sau quá trình dài xây dựng tổ chức, quy chế, Hòa Phát hiện nay tách bạch rất rõ. Nếu hỏi về hoạt động kinh doanh, mọi người đừng hỏi tôi vì sự thật là tôi đang rút ra dần ra. Năm nay tôi cũng đã 64 tuổi, bình thường theo Nhà nước là nghỉ hưu lâu rồi. Giờ đây, anh Nguyễn Việt Thắng (Tổng Giám đốc của Hòa Phát) làm là chính.

Cái gì về chiến lược, quy chế, nhân sự tổ chức cấp cao, vốn liếng sẽ do HĐQT, do tôi đại diện phụ trách. Còn về điều hành hàng ngày, về thép, về giá bán tôi không biết đâu, vì có biết cũng chẳng để làm gì. Các việc như mua nguyên vật liệu, bán cho ai sẽ do ban điều hành làm. Nếu mọi người nghĩ cứ Hòa Phát là ông Long làm hết thì không phải đâu", vị tỷ phú quê Hải Dương cho hay.

Thế hệ kế nghiệp không mang ‘dòng máu’ người sáng lập?

Thực tế trước đây, nhiều lần "vua thép" đã được hỏi về kế hoạch chuyển giao quyền lực cho con cái. Khi đó, quan điểm của người giàu thứ 3 Việt Nam luôn rõ ràng: "Tôi rất ghét chuyện con ông cháu cha. Ở Hòa Phát hiện giờ, thế hệ lãnh đạo thứ hai (F1) chủ yếu là những người bên ngoài, không phải quan hệ họ hàng thân thích gì với các nhà sáng lập".

Quan điểm này không chỉ là tuyên bố nhất thời mà còn được thể hiện nhất quán trong cách vận hành Hòa Phát. Thành công của tập đoàn hôm nay đến từ sự gắn kết của một đội ngũ lãnh đạo đã đồng hành cùng nhau từ những ngày đầu dựng nghiệp. Trong đó, Tổng Giám đốc Nguyễn Việt Thắng là một trong những nhân sự chủ chốt, đóng vai trò quan trọng trong các quyết sách chiến lược, góp phần định hình Hòa Phát như hiện tại.

Ảnh: Trọng Nghĩa

Tại ĐHĐCĐ năm 2023, khi được hỏi về người kế nhiệm, ông Trần Đình Long chỉ cười và nói: “Không có ông Long thì có ông Thắng (Tổng Giám đốc Hòa Phát), không có ông Thắng thì có ông Thắng phẩy. Yên tâm nhé!”.

Thực tế cho thấy, việc kế thừa một tập đoàn lớn như Hòa Phát không hề đơn giản, đòi hỏi kiến thức, kinh nghiệm và quá trình gắn bó lâu dài với doanh nghiệp. Trong buổi chia sẻ với Zing vào năm 2021, tỷ phú Trần Đình Long nhấn mạnh rằng HPG không có chuyện thuê Giám đốc từ bên ngoài, mà các lãnh đạo kế cận đều trưởng thành từ những công việc nhỏ nhất, gắn bó lâu dài với công ty và thấm nhuần văn hóa doanh nghiệp.

Tuy nhiên, ông Long cũng thừa nhận việc chuyển giao thế hệ không tránh khỏi khó khăn. Dù thế hệ mới được đào tạo bài bản và cập nhật những kiến thức tiên tiến nhất, họ vẫn thiếu kinh nghiệm thực chiến so với lớp lãnh đạo đi trước. Song, với tinh thần lạc quan, ông Long khẳng định: "Khó khăn vẫn là khó khăn, nhưng tôi không thích nói về nó. Tôi mong các con tôi và con cái các thành viên HĐQT sẽ tiếp bước thế hệ trước, đưa Hòa Phát ngày càng phát triển mạnh mẽ hơn. Đó là mong muốn thật lòng của tôi."