Bộ Công Thương vừa hoàn thiện dự thảo lần 3 Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định 72/2025 về cơ chế, thời gian điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân.

Điểm mới đáng chú ý của dự thảo là đề xuất bổ sung quy định cho phép Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) được tính các khoản chi phí chưa hạch toán đầy đủ trước đây vào giá bán lẻ điện bình quân, nhằm tạo cơ sở để thu hồi phần lỗ trong các năm trước.

Bộ Công Thương đưa ra hai phương án. Trong đó:

- Phương án 1 cho phép EVN phân bổ chi phí trực tiếp sản xuất, cung ứng điện chưa được bù đắp vào giá điện từ báo cáo tài chính kiểm toán năm 2022 trở đi, và có thể áp dụng cho những năm tiếp theo.

Phương án này giúp cơ quan quản lý chủ động hơn trong điều hành, song cũng có ý kiến lo ngại có thể làm giảm động lực tiết kiệm, kiểm soát chi phí của các đơn vị điện lực.

- Phương án 2 chỉ xử lý các chi phí phát sinh từ năm 2022 đến trước khi nghị định có hiệu lực và không áp dụng cho những năm sau. Theo Bộ Công Thương, cách tiếp cận này buộc các đơn vị điện lực phải siết chặt quản trị sản xuất kinh doanh, hạn chế phát sinh thua lỗ và tiến tới không để tình trạng tương tự tái diễn.

Ngoài ra, dự thảo cũng tính đến việc đưa chênh lệch tỷ giá đánh giá lại và chênh lệch tỷ giá chưa thanh toán của các nhà máy điện vào giá bán lẻ điện, trên cơ sở báo cáo tài chính kiểm toán minh bạch.

Bộ Công Thương: Đưa khoản lỗ của EVN vào chi phí dự kiến chưa ảnh hưởng giá điện, hoặc chỉ điều chỉnh từ 2-5%
Tính khoản lỗ của EVN vào chi phí dự kiến chưa ảnh hưởng giá điện bán lẻ các tháng cuối năm

Theo Bộ Công Thương, các phương án trên sẽ giúp EVN bù đắp kịp thời chi phí và bảo đảm vốn đầu tư nhà nước.

Theo báo cáo của EVN, do ảnh hưởng tình hình địa chính trị trên thế giới, chi phí mua điện tăng cao trong giai đoạn 2022-2023 đã khiến tập đoàn lỗ lũy kế hơn 50.000 tỷ đồng.

Đến cuối năm 2024, Công ty mẹ EVN vẫn còn lỗ lũy kế khoảng 44.792 tỷ đồng. Khoản lỗ lớn này làm suy giảm vốn nhà nước đầu tư vào EVN và nếu không được đưa vào tính toán giá điện, phần vốn Nhà nước sẽ không được bảo toàn kịp thời.

Bộ Công Thương cho biết, dự thảo lần này không thay đổi cơ bản cơ chế điều hành giá điện mà chỉ làm rõ hơn cách phân bổ chi phí. Với điều kiện thủy văn thuận lợi trong 7 tháng đầu năm, kết quả kinh doanh của EVN khả quan hơn kế hoạch.

Dự thảo nếu được ban hành thì việc điều hành giá điện các tháng cuối năm dự kiến chưa ảnh hướng giá bán lẻ điện bình quân, hoặc mức ảnh hưởng là nhỏ, từ 2-5%. Trong kịch bản giá điện tăng 3% từ tháng 10, chỉ số CPI cả năm dự kiến chỉ tăng thêm khoảng 0,03 điểm phần trăm.

Cơ quan quản lý khẳng định việc điều hành giá điện sẽ được thực hiện theo lộ trình, tránh “giật cục”, nhằm bảo đảm ổn định kinh tế - xã hội và hài hòa lợi ích của doanh nghiệp cũng như người dân.

Thực tế, năm 2022, EVN ghi nhận khoản lỗ 20.700 tỷ đồng và năm 2023 tăng lỗ lên 21.800 tỷ đồng. Sang năm 2024, doanh thu tập đoàn đạt 580.537 tỷ đồng, tăng gần 16% so với năm trước, từ đó giúp lợi nhuận sau thuế đạt 8.237 tỷ đồng, đánh dấu bước ngoặt có lãi trở lại. Tuy vậy, gánh nặng lỗ lũy kế vẫn là thách thức lớn với doanh nghiệp điện lực lớn nhất cả nước.