Các bộ vào cuộc ‘chia lửa’ gỡ vướng, thúc đẩy thị trường bất động sản

Giá nhà vượt xa khả năng chi trả

Chiều 22/9, tại phiên họp Ban Chỉ đạo Trung ương về chính sách nhà ở và thị trường bất động sản, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh đã công bố báo cáo toàn cảnh 9 tháng đầu năm 2025, chỉ rõ những gam màu sáng – tối của thị trường.

Theo Bộ Xây dựng, cả nước hiện có hơn 1.810 dự án nhà ở, khu đô thị mới đang triển khai, trong đó bao gồm 1.071 dự án nhà ở thương mại với quy mô khoảng 398.123 căn hộ, 478 dự án xây dựng hạ tầng phân lô bán nền và 312 dự án nhà ở xã hội (245.469 căn).

Về giao dịch, tính đến tháng 9/2025, toàn thị trường ghi nhận 430.769 giao dịch bất động sản, tăng nhẹ 1% so với cùng kỳ 2024. Tuy nhiên, sức mua chưa thật sự bùng nổ.

Đáng chú ý, giá nhà vẫn tiếp tục leo thang. Giá bán căn hộ tại Hà Nội và TP.HCM đã đạt mức 70 – 80 triệu đồng/m², tăng 5,6% so với đầu năm, thậm chí một số dự án hạng sang chạm mốc 150 triệu đồng/m². Giá đất nền cũng neo ở mức cao: 60 – 100 triệu đồng/m² tại Hà Nội, 60 – 120 triệu đồng/m² tại TP.HCM, còn vùng ven có nơi lên tới 200 triệu đồng/m².

Trong khi đó, nhà ở xã hội vốn được kỳ vọng là cứu cánh cho người thu nhập thấp, hiện có giá phổ biến 15 – 25 triệu đồng/m². Với một căn hộ 50m², người dân phải chi từ 750 triệu đến 1,25 tỷ đồng. Mức giá này tuy rẻ hơn nhà thương mại nhưng vẫn vượt ngoài tầm với của đa số người lao động.

Giá bất động sản tại Hà Nội và TP.HCM đã vượt xa khả năng chi trả của phần lớn hộ gia đình, trong khi nguồn cung nhà ở xã hội còn hạn chế, chưa cân đối được nhu cầu thực tế.

Ngoài áp lực cung, cầu, Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh chỉ ra hàng loạt bất cập về thể chế và khâu thực hiện. Hệ thống pháp luật liên quan đất đai, đấu thầu, đấu giá tuy đã sửa đổi nhưng vẫn còn chồng chéo. Công tác quy hoạch, thẩm định, phê duyệt dự án tại nhiều địa phương còn chậm. Việc bồi thường, tái định cư nhiều nơi thiếu chính xác, khiến chi phí đội lên và tiến độ bị kéo dài.

Một số địa phương chưa bám sát chương trình phát triển nhà ở đã được phê duyệt, thiếu chủ động quản lý cơ cấu sản phẩm. Doanh nghiệp bất động sản tiếp tục gặp khó khăn trong tiếp cận vốn tín dụng, trong khi thị trường trái phiếu còn tiềm ẩn rủi ro.

Điều này khiến thị trường rơi vào tình trạng mất cân đối kéo dài: giá nhà leo thang, nguồn cung hạn chế, nhu cầu thực sự về chỗ ở ổn định vẫn chưa được đáp ứng đúng mức.

Người dân khó mua nổi nhà, doanh nghiệp khát vốn, thị trường ách tắc, Chính phủ yêu cầu các bộ ngành cùng vào cuộc tháo gỡ.

Các bộ ngành đồng loạt ‘chia lửa’

Trước tình trạng này, Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh nhấn mạnh loạt nhiệm vụ trọng tâm:

Hoàn thiện thể chế, chính sách: Rà soát, sửa đổi pháp luật về đất đai, nhà ở, bất động sản, quy hoạch… tạo hành lang minh bạch, thông thoáng; Thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội: Đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, phấn đấu hoàn thành chỉ tiêu 2025 mà Thủ tướng giao.

Tăng cường quản lý thị trường: Kiểm soát chặt các giao dịch, xử lý hành vi đầu cơ, găm hàng, đẩy giá; Đa dạng hóa nguồn vốn: Huy động từ xã hội, ngân hàng, trái phiếu nhưng phải đảm bảo an toàn, minh bạch.

Nhiệm vụ giao cho các Bộ, ngành địa phương được chỉ ra rất cụ thể.

Bộ Xây dựng: Chủ trì rà soát, hoàn thiện hệ thống pháp luật liên quan đến phát triển nhà ở, bất động sản. Nghiên cứu, đề xuất cơ chế thí điểm thành lập Trung tâm giao dịch bất động sản và quyền sử dụng đất, nhằm tăng tính minh bạch, giảm rủi ro cho thị trường. Đồng thời, phối hợp với Bộ Tài chính xây dựng và vận hành Quỹ phát triển nhà ở quốc gia, để huy động nguồn lực trung và dài hạn cho phát triển nhà ở xã hội, nhà ở công nhân.

Bộ Tài chính: Tham mưu, tháo gỡ các vướng mắc pháp lý trong hoạt động huy động vốn, phát hành chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp bất động sản. Rà soát, sửa đổi các quy định liên quan đến đấu thầu, định giá tài sản để tạo thuận lợi cho doanh nghiệp. Phối hợp xây dựng cơ chế tài chính ưu đãi cho Quỹ phát triển nhà ở quốc gia.

Bộ Tài nguyên và Môi trường: Tăng tốc rà soát, điều chỉnh và công khai quy hoạch sử dụng đất. Đẩy nhanh tiến độ giao đất, cho thuê đất cho các dự án nhà ở, bất động sản.Hoàn thiện phương pháp xác định giá đất theo thị trường, giảm tình trạng chênh lệch giữa khung giá Nhà nước và thực tế.

Ngân hàng Nhà nước: Điều hành chính sách tiền tệ, tín dụng linh hoạt, ưu tiên cân đối vốn cho lĩnh vực nhà ở xã hội, nhà ở công nhân. Triển khai hiệu quả gói tín dụng 120.000 tỷ đồng cho nhà ở xã hội, nhà ở công nhân. Xây dựng chính sách mở rộng hỗ trợ người trẻ dưới 35 tuổi mua nhà lần đầu, thông qua lãi suất ưu đãi, thời hạn vay dài hơn.

UBND các tỉnh, thành phố: Đẩy nhanh phê duyệt, xử lý vướng mắc tại địa phương, cắt giảm thủ tục hành chính, tiết kiệm chi phí cho doanh nghiệp.