Phát biểu trên CNBC, CEO AWS Matt Garman cho biết ông đã khuyên con trai – một học sinh trung học sắp bước vào đại học – tập trung rèn luyện tư duy phản biện, bất kể ngành học nào. “Một phần quan trọng của việc học đại học là học cách suy nghĩ thấu đáo. Đây sẽ là kỹ năng quan trọng nhất trong tương lai”, ông nhấn mạnh.
Garman cho rằng, trong bối cảnh AI len lỏi vào hầu hết các lĩnh vực, người thành công sẽ là người biết đặt câu hỏi, phân tích đa chiều, sáng tạo và linh hoạt trước thay đổi. Khả năng học điều mới và thích nghi nhanh không kém phần quan trọng so với bất kỳ chuyên môn kỹ thuật nào.
Danh sách công việc bị AI thay thế đang dài thêm mỗi ngày, từ tác vụ hành chính, phân tích dữ liệu đến chăm sóc khách hàng cơ bản. Amazon, nơi Garman lãnh đạo mảng dịch vụ điện toán đám mây cũng đang áp dụng nhiều công cụ AI và cắt giảm nhân sự văn phòng.
Tuy vậy, nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng AI khó có thể cạnh tranh với con người ở hai mảng: sáng tạo ý tưởng mới và đưa ra đánh giá tinh tế. CEO OpenAI Sam Altman từng chia sẻ tại Đại học Howard (2024): “AI có thể tạo ra nhiều ý tưởng hay, nhưng vẫn cần con người để nhận ra đâu là thứ mà mọi người thực sự muốn”.
![]() |
CEO AWS Matt Garman. Ảnh minh họa |
Theo các chuyên gia, tư duy phản biện không phải khả năng bẩm sinh mà có thể rèn luyện qua nhiều cách: chơi trò chiến thuật, đọc – phân tích tin tức từ nhiều nguồn, đặt câu hỏi sâu và thảo luận đa chiều. Nhiều khóa học trực tuyến miễn phí cũng cung cấp công cụ và phương pháp để cải thiện kỹ năng này, đồng thời nâng cao khả năng giao tiếp.
Chuyên gia LinkedIn Andrew McCaskill gợi ý, trong môi trường tuyển dụng, ứng viên có thể thể hiện kỹ năng tư duy phản biện bằng cách chia sẻ các tình huống khó từng giải quyết, hoặc đặt câu hỏi thể hiện sự tò mò, lắng nghe và phản hồi sâu sắc.
Bên cạnh tư duy phản biện, Garman nhấn mạnh hai kỹ năng mềm khác sẽ quyết định lợi thế con người trước AI: khả năng thích ứng với công nghệ mới và giao tiếp hiệu quả.
Trong giao tiếp, con người vượt trội nhờ khả năng đọc ngôn ngữ cơ thể, thấu cảm, sử dụng trí tuệ cảm xúc và phản hồi linh hoạt – những yếu tố AI vẫn còn hạn chế. Điều này giải thích vì sao, dù AI xử lý công việc nhanh chóng, nhiều khách hàng vẫn muốn “nói chuyện với con người” để nhận được sự quan tâm và góc nhìn cá nhân.
Theo báo cáo LinkedIn tháng 2/2024, khi AI thay thế nhiều vị trí hành chính, nhà tuyển dụng sẽ tìm kiếm ứng viên học nhanh, thích nghi nhanh và duy trì kỹ năng giao tiếp ở mức cao.