“Không thể bảo vệ được đất nước nếu chúng ta không làm chủ công nghệ, đặc biệt là công nghệ AI", Chủ tịch FPT Trương Gia Bình nhấn mạnh tại lễ ra mắt Liên minh AI Âu Lạc, sáng 20/6. Theo ông, Việt Nam đang bước vào một giai đoạn phát triển mới, song cũng phải đối mặt với ba thách thức sống còn.
Chủ tịch FPT Trương Gia Bình: Việt Nam chỉ vươn mình khi làm chủ được AI
Chủ tịch FPT kêu gọi học sinh, sinh viên và người lao động cùng chung tay xây dựng hệ sinh thái dữ liệu Việt Nam. Ảnh minh hoạ

Theo ông Bình, Việt Nam đang đứng trước một “kỷ nguyên vươn mình”, nơi sức mạnh quốc gia không còn đo bằng diện tích hay dân số, mà bằng năng lực công nghệ. Trong bối cảnh trí tuệ nhân tạo (AI) đang định hình lại thế giới, việc làm chủ công nghệ trở thành yếu tố sống còn.

Thách thức đầu tiên là vấn đề an ninh quốc gia. Trong bối cảnh các cuộc xung đột như giữa Israel và Iran ngày càng phức tạp, ông cho rằng Việt Nam không thể trông chờ vào hỗ trợ bên ngoài mà cần tự chủ trong bảo vệ chủ quyền. "Chúng ta chỉ có thể bảo vệ đất nước khi làm chủ được công nghệ, đặc biệt là AI", ông nói.

Thách thức thứ hai là hiện thực hóa khát vọng trở thành quốc gia tiên tiến vào dịp 100 năm độc lập. Điều này đòi hỏi một nền tảng công nghệ mạnh, trong đó AI là then chốt. "AI không chỉ đứng ở vị trí số một, mà còn là điểm tựa cho mọi chiến lược phát triển", ông khẳng định. Nghị quyết 1131 của Chính phủ đã xác định rõ vai trò trung tâm của AI trong phát triển quốc gia.

Thách thức thứ ba nằm ở giới hạn về nguồn lực. Trong khi các quốc gia lớn đầu tư hàng trăm tỷ USD mỗi năm vào AI, Việt Nam cần tìm lối đi khác, một mô hình dựa trên sức mạnh tập thể. “Cuộc đua lần này là về trí tuệ, không phải tiền bạc”, ông nói, nhấn mạnh tinh thần huy động toàn dân, lấy trí tuệ nhân dân làm “vũ khí cách mạng”.

Việt Nam hiện là quốc gia đứng thứ hai thế giới về xuất khẩu phần mềm, thành tựu có được từ những nỗ lực đơn lẻ, thiếu kết nối. Theo ông Bình, để vươn xa hơn, Việt Nam cần một phong trào có tổ chức, có chiều sâu.

Liên minh AI Âu Lạc ra đời với kỳ vọng quy tụ các chuyên gia hàng đầu, nhà nghiên cứu, cộng đồng trí thức Việt trong và ngoài nước để cùng phát triển trí tuệ nhân tạo mang dấu ấn Việt. Mục tiêu lớn là xây dựng mô hình ngôn ngữ lớn (LMM) do người Việt làm chủ, có khả năng ứng dụng sâu rộng trong doanh nghiệp, góp phần tăng năng suất và tạo ra thế hệ sản phẩm, dịch vụ mới.

Ông Bình kêu gọi đưa AI vào chương trình giảng dạy từ tiểu học đến đại học, phổ cập kiến thức AI cho hơn 50 triệu lao động. Ông đánh giá cao vai trò của các trường đại học trong đào tạo, nghiên cứu xem đây là “sứ mệnh quá lớn”.

Về hạ tầng, ông cho biết Việt Nam đang có điều kiện thuận lợi khi Nvidia chọn làm “ngôi nhà thứ hai”. Tuy nhiên, rào cản lớn nhất hiện nay không nằm ở công nghệ hay nhân lực mà là dữ liệu. “Chúng ta cần một khối lượng dữ liệu khổng lồ hoặc rất nhiều tiền, hoặc rất nhiều người cùng tham gia”, ông nói.

Chủ tịch FPT kêu gọi học sinh, sinh viên và người lao động cùng chung tay xây dựng hệ sinh thái dữ liệu Việt Nam. “Nếu toàn dân cùng làm, dữ liệu Việt Nam sẽ không thua bất kỳ quốc gia nào, dù họ lớn đến đâu”, ông khẳng định.

Dù thừa nhận chặng đường phía trước còn nhiều khó khăn, ông Trương Gia Bình tin rằng nếu vượt qua được những thách thức hiện tại, Việt Nam sẽ bước lên một tầm cao mới. “Liên minh AI hôm nay là một trong những tia sáng đầu tiên của bình minh, của một đất nước vẻ vang”, ông nói.