Tại trung tâm Thượng Hải, một cảnh tượng kỳ lạ nhưng ấn tượng đang diễn ra khi hàng trăm robot nhỏ phối hợp di dời nguyên một khu nhà cổ nặng đến 7.500 tấn. Đây là khu nhà Huayanli, thuộc quần thể kiến trúc Zhangyuan hơn 140 năm tuổi, vốn được xây dựng từ những năm 1920–1930 với phong cách shikumen đặc trưng kết hợp giữa kiến trúc phương Tây và truyền thống Trung Hoa. Dự án không chỉ thu hút sự chú ý bởi quy mô di dời lớn chưa từng thấy mà còn bởi sự kết hợp giữa công nghệ hiện đại và nỗ lực bảo tồn di sản kiến trúc quý giá giữa lòng đô thị.
![]() |
Mục tiêu của việc di dời khu nhà này không đơn thuần là chuyển vị trí mà nhằm tạo điều kiện cho một dự án quy hoạch đô thị ngầm lớn chưa từng có. |
Mục tiêu của việc di dời khu nhà này không đơn thuần là chuyển vị trí mà nhằm tạo điều kiện cho một dự án quy hoạch đô thị ngầm lớn chưa từng có. Bên dưới khu nhà cổ sẽ là một không gian ngầm ba tầng, diện tích lên tới hơn 53.000 mét vuông, bao gồm các khu chức năng như văn hóa, thương mại, bãi đậu xe, trung tâm cộng đồng và đặc biệt là hệ thống kết nối ba tuyến metro quan trọng của Thượng Hải: số 2, 12 và 13. Điều này cho thấy tham vọng của thành phố trong việc tận dụng không gian ngầm như một giải pháp cho vấn đề đất chật người đông và hạ tầng giao thông đang chịu nhiều áp lực.
Điểm đặc biệt tạo nên tiếng vang cho dự án là việc sử dụng 432 robot nhỏ, được thiết kế riêng để hoạt động trong không gian chật hẹp như hành lang và gầm nhà. Mỗi robot mang theo một bánh xe nâng thủy lực và cảm biến điều hướng, được lập trình để di chuyển đồng bộ với các robot khác dưới sự điều phối của hệ thống điều khiển trung tâm. Nhờ đó, toàn bộ công trình nặng hàng nghìn tấn được nâng đỡ và di chuyển một cách từ tốn, chính xác mà không làm ảnh hưởng đến kết cấu vốn mong manh của những bức tường gạch và khung gỗ xưa cũ.
Để đảm bảo an toàn và độ chính xác, nhóm kỹ sư sử dụng công nghệ quét đám mây điểm và mô hình hóa thông tin xây dựng (BIM) để tạo ra bản đồ 3D chi tiết đến từng centimet của toàn bộ công trình. Từ đó, các tình huống va chạm, sai lệch cấu trúc hay những rủi ro không lường trước được đánh giá và xử lý trước khi thi công bắt đầu. Song song đó, những robot chuyên dụng với cánh tay cơ khí linh hoạt, tích hợp công nghệ học sâu, cũng được đưa vào để đào đất và xử lý chướng ngại vật trong các khoảng không gian hẹp dưới móng nhà.
Quá trình di dời chính thức bắt đầu từ ngày 19 tháng 5 và được thực hiện với tốc độ khoảng 10 mét mỗi ngày. Dự kiến đến ngày 7 tháng 6, khu nhà Huayanli sẽ được trả lại đúng vị trí ban đầu sau khi phần không gian ngầm bên dưới hoàn thiện. Đây được xem là một trong những nỗ lực kỹ thuật bảo tồn và phát triển đô thị có quy mô lớn nhất tại Trung Quốc, chứng minh khả năng áp dụng công nghệ cao trong các bài toán phức tạp về quy hoạch và bảo tồn.