Đam đồng thường sinh sống ở các vùng đồng trũng, ao hồ nước lợ và rừng ngập mặn, gắn bó mật thiết với mùa mưa lũ nơi thôn quê.

Thuộc họ nhà cua nhưng đam đồng lại sở hữu nhiều điểm khác biệt. Thân chúng to bản, hơi dẹt, mai xù xì màu xanh xám như màu đá, các chân khỏe, chắc nịch. Nếu cua đồng nhỏ gọn, mai nhẵn bóng thì đam đồng lại gây ấn tượng bởi sự thô ráp, rắn chắc. Điểm khiến loài giáp xác này trở thành đặc sản chính là lượng gạch trong mai: vàng óng, béo ngậy, hương vị đậm đà.

Đặc sản đồng quê hiếm có, 'của ngon vật lạ' khiến người sành ăn mê mẩn, giá tới 250.000 đồng/kg

Vào mùa mưa, khi nước tràn bờ, người dân dễ dàng đặt vó, giăng lưới để bắt đam đồng. Có khi chỉ một mẻ lưới đã thu được cả yến. Nhìn chúng chạy nháo nhào trong vó trông khá dữ tợn, nhưng thực chất đam đồng lại hiền lành, gần như không kẹp tay người.

Trong tự nhiên, đam đồng ăn đa dạng thủy sinh như ốc, cá con, giáp xác nhỏ và thực vật phù du. Nhờ đó, thịt của chúng săn chắc, gạch nhiều, giữ trọn hương vị đồng quê dân dã.

Giá trị của đam đồng không chỉ ở hương vị béo ngậy mà còn ở sự khan hiếm. Người thành phố ít biết đến, nhưng khi được thưởng thức thì đều “phải lòng”. Thịt thơm, gạch vàng, mai giòn, rất hợp để nấu canh mồng tơi, mướp hương, rau đay hoặc chế biến thành đam đồng xào lá lốt, chiên giòn, lăn bột.

Đặc sản đồng quê hiếm có, 'của ngon vật lạ' khiến người sành ăn mê mẩn, giá tới 250.000 đồng/kg

Trên thị trường, giá bán dao động 150.000 – 200.000 đồng/kg, lúc khan hiếm có thể lên tới 250.000 đồng/kg. Chính sự ít ỏi về nguồn cung, lại khó nuôi nhân tạo như cua hay tôm, khiến đam đồng càng trở nên quý hiếm.

Ngày nay, khi xu hướng tìm về đặc sản sạch, nguyên bản ngày càng phổ biến, đam đồng đã vượt khỏi lũy tre làng, trở thành “mặt hàng hot” trên chợ mạng, được nhiều nhà hàng và người sành ăn săn lùng. Với hương vị khó lẫn và sự hiếm hoi, đam đồng xứng đáng được coi là một trong những “của ngon vật lạ” của ẩm thực Việt Nam.