Doanh nghiệp sai sót thuế 120 triệu cũng bị khởi tố: Chủ tịch CLB Doanh nhân trẻ 1983 kiến nghị gì?

Chiều 15/9 diễn ra phiên thảo luận "Thể chế kiến tạo: Doanh nghiệp vươn mình" thuộc khuôn khổ Diễn đàn Kinh tế tư nhân Việt Nam 2025 do Trung ương Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam tổ chức, ông Lê Văn Cường – Chủ tịch CLB 1983 doanh nhân trẻ Việt Nam, Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa tỉnh Nghệ An, đã nêu ra nhiều kiến nghị liên quan đến hoàn thiện thể chế, đặc biệt trong việc cụ thể hóa các nội dung của Nghị quyết 68-NQ/TW nhằm bảo vệ quyền lợi chính đáng của doanh nghiệp, tạo niềm tin cho giới kinh doanh.

Theo ông Cường, một trong những điểm quan trọng của Nghị quyết 68 là chủ trương không hình sự hóa các quan hệ kinh tế, dân sự. Tuy nhiên, để đảm bảo tính khả thi, ông đề nghị Chính phủ và Bộ Tư pháp cần cụ thể hóa rõ ràng nguyên tắc “không hồi tố”.

Ông phân tích: "Trong thực tế, nhiều doanh nhân, đặc biệt trong lĩnh vực nhạy cảm như bất động sản, đô thị, từng rơi vào tình trạng bị xem xét lại các hoạt động trước đây, dù ở thời điểm đó họ làm đúng quy định và có đóng góp lớn cho địa phương, cho nền kinh tế. Khi lãnh đạo thay đổi, quan điểm áp dụng pháp luật thay đổi, doanh nghiệp lại có thể bị xem là vi phạm. Điều này tạo tâm lý bất an cho nhà đầu tư".

Ông Lê Văn Cường, Chủ tịch CLB 1983 doanh nhân trẻ Việt Nam. Ảnh: Q.VÂN.

Theo ông, việc xác lập nguyên tắc rõ ràng về “không hồi tố” không chỉ giúp bảo vệ doanh nhân mà còn củng cố niềm tin của cộng đồng doanh nghiệp vào môi trường pháp lý.

Một vấn đề khác được ông Cường nhấn mạnh là cách thức xử lý các vi phạm liên quan đến thuế và kế toán.

Ông dẫn chứng: "Thực tế, phần lớn doanh nhân Việt Nam không được đào tạo về luật. Ngay cả kế toán là những người được đào tạo chuyên môn kinh tế cũng không nắm rõ đầy đủ các quy định pháp luật. Do đó, nhiều vi phạm xảy ra chỉ là sơ suất, không phải cố ý. Tuy nhiên, có những trường hợp doanh nghiệp chỉ sai sót nhỏ, giá trị chỉ 120 triệu đồng nhưng đã bị khởi tố".

Theo ông, thay vì khởi tố hình sự những trường hợp vi phạm thuế hoặc kế toán, Nhà nước nên áp dụng biện pháp kinh tế – hành chính.

"Ví dụ, nếu trốn thuế thì xử phạt gấp 5 lần, 10 lần. Số thuế 1 tỷ mà phạt 10 tỷ thì chắc chắn không ai dám trốn. Như vậy vừa răn đe, vừa không triệt tiêu động lực kinh doanh", ông nhấn mạnh.

Ông cho rằng, bản chất của doanh nhân là tạo ra giá trị và việc vi phạm thuế má hay kế toán không gây nguy hiểm cho xã hội như các tội phạm hình sự khác. Do đó, việc xử lý bằng công cụ kinh tế sẽ hợp lý và phù hợp hơn với tinh thần Nghị quyết 68.

Một nội dung quan trọng khác được ông Cường chỉ ra là sự bất ổn trong hệ thống pháp luật, đặc biệt ở các đạo luật nền tảng như Luật Đất đai.

Ông chia sẻ: "Doanh nghiệp chúng tôi có dự án ở Nghệ An, chờ điều chỉnh chủ trương đầu tư suốt 3 năm chưa xong. Khi hồ sơ gần hoàn tất thì cơ quan quản lý lại thông báo sắp có Luật Đất đai sửa đổi, nên doanh nghiệp tiếp tục phải chờ. Điều này gây thiệt hại lớn và khiến doanh nghiệp rơi vào tình trạng bị động".

Ông Cường kiến nghị, hệ thống pháp luật cần được xây dựng căn cơ, bài bản, minh bạch và ổn định hơn. Luật ban hành không thể hôm nay vừa có, ngày mai đã sửa. Doanh nghiệp cần một khung pháp lý bền vững để yên tâm đầu tư dài hạn.

"Những kiến nghị của cộng đồng doanh nghiệp, đặc biệt là về nguyên tắc không hồi tố, xử lý vi phạm kinh tế bằng biện pháp hành chính, và sự ổn định của pháp luật, sẽ sớm được các cơ quan chức năng nghiên cứu và thể chế hóa", ông Cường kỳ vọng.