Hai cường quốc Nga, Mỹ tranh nhau mua 'nữ hoàng trái cây' của Việt Nam: Có bao nhiêu mua bấy nhiêu, nước ta xuất khẩu sang 122 quốc gia

Theo số liệu của Hiệp hội Rau quả Việt Nam, tính đến cuối tháng 5/2025, Liên bang Nga hiện là thị trường nhập khẩu dứa lớn nhất của Việt Nam, đạt kim ngạch 9,4 triệu USD. Xếp thứ hai là thị trường Hoa Kỳ, với giá trị 7,2 triệu USD, tương ứng 20,9% tổng kim ngạch xuất khẩu mặt hàng này.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết, diện tích trồng dứa tại Việt Nam hiện khoảng 52.000 ha, trong đó 48.000 ha đang cho thu hoạch. Năng suất trung bình đạt 184,1 tạ/ha, sản lượng hơn 860.000 tấn mỗi năm. Mục tiêu đến năm 2030 là mở rộng diện tích trồng lên 55.000 – 60.000 ha, với sản lượng 800.000 – 950.000 tấn/năm.

Các vùng trồng dứa trọng điểm gồm Ninh Bình, Thanh Hóa, Quảng Nam, Tiền Giang và Kiên Giang. Cơ cấu sản xuất đang chuyển dịch dần sang trồng rải vụ để duy trì nguồn cung quanh năm, phục vụ cả nhu cầu tiêu thụ tươi và chế biến công nghiệp, đặc biệt vào giai đoạn trái vụ (tháng 11 đến tháng 3 năm sau). Hiện, diện tích trồng trái vụ chiếm khoảng 30% – 40% tổng diện tích.

Diện tích trồng dứa tại Việt Nam hiện khoảng 52.000 ha. (Ảnh minh họa)

Ông Đặng Phúc Nguyên – Tổng Thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam nhận định, thị trường tiêu thụ dứa trên thế giới đang mở ra tiềm năng rất lớn với nhu cầu tăng trưởng mạnh mẽ. Ở nhiều nơi, lượng cầu vượt xa cung, dẫn đến tình trạng “không có hàng để bán”.

Dứa Việt Nam đã có mặt tại hơn 100 quốc gia và vùng lãnh thổ. Theo các tổ chức nghiên cứu, quy mô thị trường dứa toàn cầu năm 2024 đạt khoảng 28,79 tỷ USD, dự báo tăng lên 39,13 tỷ USD vào năm 2029, với tốc độ tăng trưởng bình quân 6,33%/năm. Khu vực châu Âu và Bắc Mỹ chiếm khoảng một nửa tổng nhu cầu tiêu thụ, trong đó Costa Rica, Indonesia và Philippines hiện là ba quốc gia dẫn đầu xuất khẩu.

Tuy sở hữu lợi thế về khí hậu, chi phí sản xuất và năng lực chế biến, ngành dứa Việt Nam vẫn gặp nhiều thách thức: giống còn đơn điệu, thiếu giống chất lượng cao và kháng bệnh; chuỗi giá trị thiếu liên kết; vùng nguyên liệu đạt chuẩn còn hạn chế; tỷ lệ chế biến sâu thấp; thương hiệu quốc gia chưa rõ nét và hoạt động xúc tiến thị trường còn yếu.

Một cánh đồng trồng dứa tại Việt Nam

Ông Đặng Phúc Nguyên đề xuất xây dựng chiến lược phát triển tổng thể từ mở rộng vùng nguyên liệu, cải tiến giống, áp dụng tiến bộ kỹ thuật, đến hoàn thiện hệ thống thủy lợi. Đồng thời, Nhà nước cần có chính sách tín dụng ưu đãi, do chi phí đầu tư ban đầu khá cao (khoảng 120 – 130 triệu đồng/ha).

Ông Nguyễn Quý Dương – Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật cho biết, quy hoạch đến năm 2030 dự kiến nâng diện tích trồng dứa lên 60.000 ha. Trước nhu cầu tiêu thụ tăng mạnh, cần điều chỉnh quy hoạch và ưu tiên khai thác thị trường Trung Quốc – nơi có sức mua rất lớn.

Theo ThS Ngô Quốc Tuấn – Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật dù đã xuất khẩu sang 122 quốc gia, Việt Nam vẫn chưa mở rộng thêm hồ sơ kỹ thuật để tiếp cận thị trường mới. Ông nhấn mạnh, EU là thị trường tiềm năng cần tận dụng tốt hơn nhờ lợi thế từ Hiệp định EVFTA.