Bộ Tài chính cho biết sau quá trình sắp xếp tổ chức theo mô hình mới, đã có khoảng 4.500 công chức ngành thuế nộp đơn xin nghỉ việc theo diện tinh giản biên chế, chiếm hơn 10% tổng biên chế toàn ngành. Tình trạng này diễn ra mạnh mẽ tại các địa phương miền núi, nơi tỷ lệ công chức xin nghỉ lên tới hơn 30%.

Cơ quan thuế hiện được tổ chức theo ngành dọc, với khoảng 37.000 biên chế công chức phân bổ ở cấp chi cục. Tuy nhiên, việc sáp nhập các cục thuế tỉnh, thành thành chi cục thuế khu vực khiến một số nơi rơi vào tình trạng “vừa thừa, vừa thiếu” trụ sở làm việc, phòng ban và trang thiết bị.

Tại các chi cục khu vực quản lý địa bàn rộng như Chi cục Thuế khu vực VI (Bắc Giang, Lạng Sơn, Cao Bằng, Bắc Kạn), Chi cục Thuế khu vực IX (Sơn La, Điện Biên, Lai Châu), khoảng cách từ địa bàn sáp nhập tới trụ sở chính lên tới hơn 100 km. Giao thông khó khăn, điều kiện đi lại không thuận tiện, công chức phải mất 2–4 giờ di chuyển bằng xe máy mỗi ngày.

Việc luân chuyển nhân sự giữa các địa bàn cũng gặp nhiều trở ngại, ảnh hưởng tới đời sống cá nhân và hiệu quả công việc. Trong bối cảnh này, nhiều công chức lựa chọn nghỉ việc theo chính sách tinh giản biên chế tại Nghị định 178.

Trước thực trạng trên, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ sửa đổi, bổ sung Nghị định 29/2025, đề xuất tổ chức lại hệ thống thuế theo hướng phù hợp với mô hình chính quyền địa phương hai cấp.

Cụ thể, 20 chi cục thuế khu vực sẽ được chuyển đổi thành 34 cục thuế cấp tỉnh, tăng thêm 14 đơn vị. Đồng thời, 350 đội thuế cấp huyện sẽ được chuyển thành đơn vị trực thuộc thuế tỉnh/thành phố, quản lý tại cấp xã.

Theo Bộ Tài chính, mô hình chi cục thuế khu vực hiện tại đang gặp khó khăn trong vận hành, nhất là tại các khu vực có diện tích lớn, dân cư phân tán. Một số khu vực có quy mô địa bàn lên tới 30.000–40.000 km², ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng phối hợp với chính quyền địa phương trong công tác quản lý thuế, nhất là chống thất thu.

Ngoài ra, nhiều chi cục thuế khu vực đang gánh số lượng công chức lên đến 4.000 người, tạo áp lực lớn trong công tác quản lý nhân sự, điều động cán bộ và đảm bảo điều kiện sinh hoạt.

Hơn 4.500 công chức ngành thuế đã nộp đơn xin nghỉ việc
Sau khi sắp xếp bộ máy, hơn 4.500 công chức ngành thuế xin nghỉ việc theo diện tinh giản, nhiều nơi miền núi ghi nhận tỷ lệ nghỉ lên tới 30%.

Cùng với hệ thống thuế, Bộ Tài chính cũng kiến nghị tổ chức lại các cơ quan thống kê và bảo hiểm xã hội khu vực để đồng bộ với đơn vị hành chính cấp tỉnh.

Theo đó, 63 Chi cục Thống kê sẽ được sắp xếp lại thành 34 Chi cục Thống kê cấp tỉnh, giảm 29 đơn vị. Tương tự, 35 cơ quan Bảo hiểm xã hội khu vực sẽ được tổ chức lại thành 34 cơ quan cấp tỉnh.

Bộ Tài chính cũng đề xuất hợp nhất một số đơn vị trực thuộc có chức năng tương đồng. Ví dụ, Vụ Ngân sách Nhà nước và Vụ Tổng hợp Kinh tế Quốc dân có thể được hợp nhất để thống nhất công tác tham mưu về cân đối, phân bổ và điều hành ngân sách.

Việc tái cơ cấu các đơn vị kỳ vọng sẽ tăng hiệu quả quản lý, giảm chồng chéo và phù hợp với mô hình tổ chức mới của chính quyền địa phương. Nghị định mới dự kiến có hiệu lực từ ngày 1/7 tới đây.