Việt Nam giữa "vòng xoáy" chính sách thương mại và bất ổn địa chính trị

Cuối tháng 7/2025, chính quyền Mỹ công bố sửa đổi mức thuế đối ứng đối với hàng hóa nhập khẩu, trong đó hàng dệt may từ Việt Nam sẽ chịu mức thuế 20%, tương đương Bangladesh và Sri Lanka, cao hơn Campuchia (19%) và thấp hơn Ấn Độ (25%).

Riêng Trung Quốc tiếp tục phải chịu mức thuế cao hơn là 30%. Thậm chí, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố mức thuế với hàng hóa từ Ấn Độ có thể lên tới 50%, liên quan đến việc quốc gia này tiếp tục nhập khẩu dầu từ Nga. Ngoài ra, ông Trump cũng cảnh báo sẽ áp thuế 100% đối với các sản phẩm bán dẫn không có xuất xứ từ Mỹ, cho thấy khả năng mở rộng chính sách thuế theo ngành nghề cụ thể.

Khoảng trống từ Trung Quốc, Ấn Độ, Bangladesh và cơ hội đầu tư cổ phiếu dệt may Việt
Chỉ số niềm tin tiêu dùng các thị trường

Diễn biến thuế quan mới xuất hiện trong bối cảnh niềm tin tiêu dùng tại các thị trường trọng điểm vẫn ở mức thấp. Tại Mỹ, chỉ số niềm tin tiêu dùng tháng 7 ghi nhận mức 61,7 – thấp hơn so với đầu năm (71,1). Xu hướng tương tự cũng được ghi nhận tại Nhật Bản (33,7 so với 35,2) và khu vực EU (-14,7 so với -14,2). Riêng Hàn Quốc là thị trường ghi nhận sự cải thiện, nhờ vào chính sách kích cầu bằng phân phối tiền mặt từ tháng 7 của chính phủ nước này.

Đáng chú ý, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) và chỉ số chi tiêu tiêu dùng cá nhân (PCE) tại Mỹ đều ghi nhận mức tăng trong tháng 5 và 6. Cụ thể, CPI và CPI lõi tăng lần lượt 2,7% và 2,9% so với cùng kỳ, trong khi PCE và PCE lõi tăng lần lượt 2,6% và 2,8%. Điều này cho thấy tác động của thuế quan lên giá bán đã bắt đầu lan sang người tiêu dùng, đồng thời góp phần kéo dài chu kỳ tồn kho tại các doanh nghiệp bán lẻ.

Tỷ lệ hàng tồn kho/doanh số của nhiều thương hiệu chủ lực tăng trong quý II, trong đó một số đơn vị báo cáo mức tồn kho cao tại thời điểm tháng 6 – thời điểm gần kết thúc giai đoạn tạm ngưng thuế quan. Mức tồn kho lớn làm giảm nhu cầu đặt hàng mới trong 6 tháng cuối năm và xa hơn.

Khoảng trống từ Trung Quốc, Ấn Độ, Bangladesh và cơ hội đầu tư cổ phiếu dệt may Việt
Tồn kho theo quý của các thương hiệu lớn

Bên cạnh các yếu tố kinh tế, căng thẳng địa chính trị cũng là một yếu tố được Mirae Asset đưa vào đánh giá rủi ro ngành. Giao tranh biên giới giữa Campuchia và Thái Lan tại khu vực gần đền Preah Vihear trong tháng 7, dù đã có thỏa thuận ngừng bắn, vẫn cho thấy sự gia tăng bất ổn trong khu vực. Các xung đột nội tại tại Myanmar, Bangladesh hay căng thẳng Ấn Độ–Pakistan cũng là những yếu tố tiềm ẩn ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng dệt may toàn cầu.

Bức tranh toàn ngành: May mặc mở rộng thị trường, sợi hụt hơi ở đầu ra

Trong 7 tháng đầu năm 2025, tổng giá trị xuất khẩu dệt may đạt 22,6 tỷ USD, tăng 11,2% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, mảng may mặc giữ vững đà tăng trưởng, trong khi mảng sợi tiếp tục đối mặt khó khăn.

Khoảng trống từ Trung Quốc, Ấn Độ, Bangladesh và cơ hội đầu tư cổ phiếu dệt may Việt
Tăng trưởng giá trị xuất khẩu dệt may Việt Nam

Thị phần hàng may mặc Việt Nam tại các thị trường lớn tiếp tục tăng so với năm 2024. Cụ thể, tại Mỹ, thị phần đạt 19,9% (2024: 18,9%); Nhật Bản đạt 18,5% (2024: 17,9%) và Hàn Quốc đạt 27,5% (2024: 29,2%). Ngược lại, thị phần Trung Quốc giảm tại Mỹ và Nhật, trong khi tăng ở Hàn Quốc. Việc Trung Quốc chịu mức thuế cao hơn và căng thẳng thương mại kéo dài với Mỹ tiếp tục ảnh hưởng tiêu cực đến sức cạnh tranh của nước này.

Ở chiều ngược lại, xuất khẩu sợi giảm 3,5% so với cùng kỳ, đạt 2,4 tỷ USD. Xuất khẩu sợi sang Trung Quốc – thị trường chiếm tỷ trọng lớn nhất – đạt 1,1 tỷ USD, giảm 7,3% và chiếm 45,8% tổng kim ngạch (2024: 47,7%). Xuất khẩu sang Hàn Quốc cũng giảm 20,1%, đạt 214 triệu USD. Sản xuất dệt may tại Trung Quốc – thị trường tiêu thụ và cung cấp lớn của ngành sợi Việt Nam – đã chững lại từ quý IV/2023, với sản lượng hàng may mặc giảm và tăng trưởng ngành dệt duy trì ở mức thấp.

Trong nước, sản xuất hàng may mặc (IIP) tiếp tục tăng trong 7 tháng, nhưng đà tăng giảm dần từ sau thời điểm kết thúc tạm ngừng thuế quan vào tháng 7. Cùng với đó, chỉ số sử dụng lao động ngành dệt may cũng giảm tốc tương ứng.

Khoảng trống từ Trung Quốc, Ấn Độ, Bangladesh và cơ hội đầu tư cổ phiếu dệt may Việt
Các yếu tố tác động đến giá thành sản phẩm dệt may của Việt Nam

Ở chiều nhập khẩu, các nguyên liệu đầu vào như vải (+3,2%), bông (+8,6%) và sợi (+7,6%) đều tăng trưởng chậm lại trong 7T2025, cho thấy tín hiệu điều chỉnh từ phía doanh nghiệp, trong bối cảnh nhu cầu tiêu dùng quốc tế chưa phục hồi rõ ràng.

Ngành dệt may Việt và cơ hội khai thác từ khoảng trống đối thủ khu vực

Theo Mirae Asset, so với các đối thủ trong khu vực, Việt Nam vẫn giữ được một số lợi thế cạnh tranh trong xuất khẩu hàng dệt may. Việc Trung Quốc tiếp tục chịu mức thuế cao, cùng với mối quan hệ thương mại căng thẳng với Mỹ, khiến khả năng giành lại thị phần của nước này bị hạn chế. Trong khi đó, Ấn Độ – chịu thuế 25% hoặc có thể cao hơn – cũng chịu ảnh hưởng từ các yếu tố chính trị và quan hệ với Nga.

Bangladesh tăng thị phần tại Mỹ (8,4% trong 5 tháng đầu năm 2025 so với 7,0% năm 2024), nhưng vẫn chịu rủi ro bất ổn trong nước. Campuchia có mức thuế thấp hơn (19%) nhưng vừa trải qua xung đột biên giới với Thái Lan, ảnh hưởng đến hình ảnh ổn định của quốc gia này trong mắt nhà đầu tư quốc tế.

Ngoài ra, Việt Nam là một trong số ít các quốc gia châu Á ký kết nhiều FTA lớn như EVFTA, CPTPP, RCEP… giúp xuất khẩu hàng dệt may vào các thị trường trọng điểm với thuế suất thấp hơn. Đáng chú ý, Bangladesh và Pakistan chưa ký FTA với Nhật Bản và Hàn Quốc – những thị trường đang có mức thuế cao với sản phẩm dệt may từ các nước này.

Tại thị trường EU, phần lớn thuế nhập khẩu đối với hàng dệt may từ Việt Nam đã được dỡ bỏ trong năm nay theo cam kết EVFTA, tạo thêm dư địa tăng trưởng trong bối cảnh cạnh tranh gia tăng tại thị trường Mỹ.

Mirae Asset đánh giá, trong 6 tháng cuối năm, số lượng đơn đặt hàng dệt may có thể dần ổn định trở lại sau giai đoạn tích lũy hàng tồn kho trước áp thuế. Mảng may mặc được dự báo duy trì hoạt động ổn định, trong khi mảng sợi có thể tiếp tục gặp khó trong ngắn hạn do nhu cầu yếu từ Trung Quốc và Hàn Quốc. Tuy nhiên, về dài hạn, xu hướng đa dạng hóa chuỗi cung ứng và dịch chuyển khỏi Trung Quốc được kỳ vọng sẽ hỗ trợ triển vọng của cả 2 mảng.

Khoảng trống từ Trung Quốc, Ấn Độ, Bangladesh và cơ hội đầu tư cổ phiếu dệt may Việt
Mirae Asset dự phóng các chỉ tiêu tài chính của TNG giai đoạn 2025-2027

Trong số các doanh nghiệp, Mirae Asset khuyến nghị theo dõi CTCP Đầu tư và Thương mại TNG (TNG). Theo công bố của doanh nghiệp, TNG sẽ hoạt động hết công suất tới tháng 8 nhờ danh mục khách hàng đa dạng và khả năng linh hoạt trong điều phối sản xuất – yếu tố giúp doanh nghiệp duy trì ổn định trong bối cảnh thị trường biến động.