Ngành trí tuệ nhân tạo AI: 'Vé vàng' vào thế giới lương nghìn đô

Trong khi nhiều ngành nghề đang bị trí tuệ nhân tạo (AI) "đe dọa thay thế", thì ngược lại, những người hiểu rõ và làm chủ được công nghệ này lại đang nắm giữ cơ hội đổi đời cả về tri thức lẫn thu nhập. Không phải ngẫu nhiên mà giới trẻ hiện nay coi ngành học AI như một "tấm vé vàng" bước vào thế giới lương nghìn đô, việc toàn cầu, cơ hội bứt phá.

Chiếc chìa khóa tương lai

Trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, ngành trí tuệ nhân tạo đóng vai trò quan trọng thúc đẩy sự phát triển và hiện đại hóa của xã hội. Trí tuệ nhân tạo hay AI là ngành thuộc lĩnh vực khoa học công nghệ máy tính.

Về nguyên lý hoạt động, AI mô phỏng các quá trình nhận thức, suy luận và hành động của trí tuệ con người, tích hợp vào các thiết bị và hệ thống thông minh. Thông qua các thuật toán học máy, AI có thể xử lý dữ liệu đầu vào, tự học từ kinh nghiệm và điều chỉnh hành vi phù hợp với từng tình huống cụ thể.

Trí tuệ nhân tạo đã và đang được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực, như y tế, tài chính, sản xuất, giao thông vận tải và hàng loạt các ứng dụng khác. Bên cạnh đó, trí tuệ nhân tạo là công cụ cốt lõi trong khai thác và phân tích dữ liệu lớn (Big Data) – yếu tố quan trọng quyết định năng lực cạnh tranh trong kỷ nguyên số.

Một lĩnh vực khác đang ghi nhận sự chuyển mình mạnh mẽ nhờ AI là hệ thống tự động hóa, điển hình như xe tự lái và robot công nghiệp. Những hệ thống này không chỉ nâng cao độ chính xác và hiệu quả sản xuất mà còn giúp giảm chi phí vận hành và hạn chế sự phụ thuộc vào lao động thủ công trong môi trường có rủi ro cao.

Trí tuệ nhân tạo đã và đang được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực. Ảnh minh họa

Trí tuệ nhân tạo là một ngành siêu hot, cơ hội việc làm rất lớn và nguồn nhân lực đang bị thiếu hụt nghiêm trọng. Nắm bắt được tình hình này, song song với công tác đào tạo, nhà nước ta đã tích cực tạo mọi điều kiện thuận lợi để thu hút nguồn nhân lực AI. Theo báo cáo của Trung tâm Thông tin và Dịch vụ việc làm (TITC), nhu cầu nhân lực trong lĩnh vực này đang tăng cao từ 10 - 15% hàng năm.

Lương AI ở Việt Nam: Từ mức khá đến “không tưởng”

Theo thống kê từ VietnamWorks (2023) – một trong những nền tảng tuyển dụng lớn nhất cả nước, mức lương trung bình của chuyên gia AI hiện dao động từ 25 đến 50 triệu đồng/tháng. Con số này cao gần gấp đôi so với mức lương bình quân trong ngành công nghệ thông tin nói chung, vốn chỉ rơi vào khoảng 15–25 triệu đồng/tháng.

Mức chênh lệch này phản ánh rõ ràng sự khác biệt về tính chất công việc, mức độ phức tạp trong yêu cầu kỹ thuật, và đặc biệt là sự khan hiếm nhân lực AI chất lượng cao trên thị trường lao động hiện nay. Những vị trí kỹ sư AI cao cấp, đặc biệt là các chuyên gia có kinh nghiệm trong việc xây dựng và tối ưu các mô hình học sâu (Deep Learning), xử lý ngôn ngữ tự nhiên (NLP), hoặc từng làm việc trong môi trường quốc tế – có thể đạt mức thu nhập trên 100 triệu đồng/tháng.

Đây là mức thu nhập được đánh giá là “không tưởng” trong bối cảnh mặt bằng lương trung bình tại Việt Nam vẫn còn tương đối thấp, ngay cả trong các lĩnh vực kỹ thuật. Với nhiều sinh viên mới tốt nghiệp hoặc người đi làm trong ngành công nghệ, mức lương này không chỉ là một mục tiêu nghề nghiệp, mà còn là minh chứng rõ ràng cho tiềm năng phát triển lâu dài và bền vững của ngành AI tại thị trường Việt Nam.

Bên cạnh đó, việc các tập đoàn lớn như FPT, VinAI, Viettel IDC, Vingroup Institute… liên tục mở rộng tuyển dụng và đầu tư sâu vào nhân lực AI càng cho thấy nhu cầu thị trường đang tăng nhanh chóng và có xu hướng vượt khả năng cung ứng.

Không chỉ ở Việt Nam, AI đang là “địa hạt vàng” của thị trường lao động toàn cầu. Theo trang tuyển dụng Glassdoor và Indeed, mức lương kỹ sư AI tại Mỹ dao động từ 120.000 – 200.000 USD/năm (khoảng 3 – 5 tỷ đồng). Những chuyên gia có bằng Thạc sĩ hoặc Tiến sĩ, từng làm tại Google AI, OpenAI, Microsoft hay Meta có thể nhận mức 250.000 USD trở lên, chưa kể cổ phiếu và bonus.

Học gì để “bắt sóng” ngành AI?

Trong bối cảnh trí tuệ nhân tạo đang trở thành một ngành mũi nhọn, nhiều trường đại học tại Việt Nam đã nhanh chóng cập nhật chương trình đào tạo để đáp ứng nhu cầu nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực này. Điển hình, Đại học Bách khoa Hà Nội triển khai ngành Khoa học và Kỹ thuật Máy tính, với định hướng chuyên sâu về trí tuệ nhân tạo và học máy; Đại học Công nghệ – ĐHQG Hà Nội đào tạo ngành Khoa học Dữ liệu và Trí tuệ nhân tạo, được xem là một trong những chương trình tiên phong cả nước. Bên cạnh đó, các trường như Đại học FPT, Đại học Bách Khoa TP.HCM (HCMUT), Đại học Công nghệ TP.HCM (HUTECH), Đại học Khoa học Tự nhiên TP.HCM... cũng đã mở rộng đào tạo chính quy và liên kết quốc tế trong các lĩnh vực liên quan đến AI, dữ liệu lớn (Big Data) và robot tự hành.

Chương trình đào tạo của các nhà trường với ngành này nhìn chung đều theo hướng ứng dụng trí tuệ nhân tạo dựa trên nhu cầu thực tiễn của những công ty công nghệ trong lĩnh vực AI hiện nay. Sinh viên ngành trí tuệ nhân tạo sẽ được học các môn học thông qua thực hiện các dự án cụ thể, từ thực tế trên nền tảng platform AI phổ biến như Intel AI, IBM Watson, Google AI hay Amazon; được tạo mọi điều kiện để giao lưu, thử sức với các vị trí AI trong các DN, công ty,… để có thêm kinh nghiệm, kỹ năng và điều kiện phát triển bản thân.

Tùy trường, ngành trí tuệ nhân tạo được xét tuyển bằng các tổ hợp như: A00, A01, A19, D01, D07, D09, C00... Điểm chuẩn ngành trí tuệ nhân tạo luôn nằm ở nhóm điểm cao. Học ngành này, sinh viên ra trường có thể làm kỹ sư AI, chuyên gia nghiên cứu và phát triển các công nghệ AI mới, giảng viên, nhà phát triển phần mềm, chuyên viên phân tích dữ liệu, chuyên viên marketing…

Không chỉ giới hạn trong khuôn khổ đào tạo chính quy, sinh viên và người học còn có thể tiếp cận tri thức AI qua hàng loạt nền tảng học trực tuyến uy tín toàn cầu. Nổi bật có thể kể đến các khóa học từ Coursera (đối tác với Stanford, Deep Learning.AI), edX (liên kết với MIT, Harvard), Google AI (với loạt tài nguyên miễn phí về học máy), hay Fast.ai – nền tảng nổi tiếng với các khóa học thực chiến về deep learning, được phát triển bởi các nhà nghiên cứu hàng đầu. Những nền tảng này không chỉ cung cấp kiến thức nền tảng và chuyên sâu, mà còn giúp người học cập nhật các xu hướng mới nhất và thực hành các dự án thực tế, tăng cơ hội tiếp cận thị trường lao động quốc tế.