‘Ông lớn' ô tô số 1 nước Mỹ thất bại thảm hại ở Trung Quốc, Tesla cũng là 1 ‘thủ phạm’?

Tình thế đảo chiều chóng vánh, GM có tháo chạy khỏi Trung Quốc?

Trung Quốc đã từng là động cơ mang lại lợi nhuận cho General Motors (GM) và cũng là thị trường đóng góp doanh thu hàng đầu cho hãng sản xuất ô tô lớn nhất nước Mỹ từ năm 2010 đến năm 2023.

Tuy nhiên, theo hãng tin CNBC, thương hiệu xe hơi đình đám có trụ sở tại thành phố Detroit, bang Michigan, Hoa Kỳ đã lỗ đến 106 triệu USD trong quý I/2024 ở “đất nước tỷ dân”. Đây mới chỉ là quý thứ 3 mà GM thua lỗ tại Trung Quốc trong ít nhất 15 năm qua và là quý mà GM chịu lỗ lớn nhất ở đây sau đại dịch Covid-19.

GM đánh mất thị phần đáng kể ở Trung Quốc

Giám đốc điều hành (CEO) GM Mary Barra, người vừa đến thăm Trung Quốc trong một triển lãm ô tô ở Bắc Kinh, cho biết công ty này vẫn cam kết góp mặt ở thị trường mà họ đã tham gia thông qua một liên doanh vào năm 1997 đến nay.

“Về lâu dài, chúng tôi vẫn giữ cam kết với Trung Quốc. Chúng tôi tin rằng đây là một thị trường mà trong trung hạn sẽ có mức tăng trưởng đáng kể,” bà Barra nói trong cuộc họp báo chia sẻ kết quả kinh doanh quý của GM vào ngày 23/4 vừa qua.

Giám đốc điều hành (CEO) GM Mary Barra cam kết công ty này vẫn sẽ trụ lại Trung Quốc

Thị phần của GM tại Trung Quốc, bao gồm cả các công ty liên doanh, đã giảm mạnh từ khoảng 15% vào năm 2015 xuống còn 8,6% vào năm ngoái. Đây là lần đầu tiên con số này giảm xuống dưới 9% kể từ năm 2003. Theo hồ sơ pháp lý được công bố, thu nhập của công ty ô tô đình đám này từ hoạt động kinh doanh cũng giảm, xuống mức 78,5% kể từ khi đạt đỉnh điểm vào năm 2014.

Các thương hiệu có trụ sở tại Mỹ của GM như Buick và Chevrolet đã chứng kiến ​​doanh số bán hàng giảm nhiều hơn so với doanh số liên doanh với SAIC Motor, Động cơ Vũ Lăng và những đối tác khác. Các mẫu xe hơi liên doanh chiếm khoảng 60% trong tổng số 2,1 triệu ô tô bán ra trong năm ngoái tại Trung Quốc.

Ngoài quý đầu tiên của năm nay, khoản lỗ hàng quý duy nhất của GM tại Trung Quốc kể từ năm 2009 là khoản lỗ 167 triệu USD trong quý đầu tiên của năm 2020 do đại dịch Covid-19 và khoản lỗ 87 triệu USD trong quý II/2022.

John Murphy, nhà phân tích ô tô hàng đầu đang làm việc tại Bank of America Securities, đã đặt câu hỏi trong hai hội nghị báo cáo thu nhập hàng quý liên tiếp rằng liệu GM có cân nhắc việc rời khỏi Trung Quốc hay không. Gần đây nhất, ông phân vân: “Liệu có phải đã đến lúc GM nên nghiêm túc suy nghĩ về khả năng rời khỏi Trung Quốc hay chưa?"

Đáp lại, nữ CEO GM Marry Barra cho biết các sản phẩm mới sẽ giúp nhà sản xuất ô tô này cạnh tranh tốt hơn trên thị trường, bao gồm cả những gì Trung Quốc gọi là “phương tiện năng lượng mới” như xe chạy hoàn toàn bằng điện và xe plug-in hybrid (xe điện kết hợp động cơ đốt trong). GM đã tiết lộ một số mẫu xe vào tuần trước tại Trung Quốc, bao gồm các phiên bản plug-in hybrid của mẫu xe tải nhỏ Buick GL8, mẫu xe bán chạy nhất tại Trung Quốc và mẫu crossover Chevrolet Equinox.

Bà Barra nói: “Rõ ràng thị trường và bối cảnh đã thay đổi với khả năng của (các nhà sản xuất ô tô) Trung Quốc tăng trưởng vượt bậc. Nhưng chúng tôi vẫn nghĩ rằng GM có một vai trò và một vị trí để phát triển dòng xe cao cấp tại nước này”.

“Hiệu ứng Tesla”

Không chỉ các nhà sản xuất ô tô nội địa Trung Quốc, theo chuyên gia Michael Dunne, Tesla - công ty dẫn đầu ngành xe điện Mỹ, cũng đóng một vai trò nào đó.

“Tôi gọi đó là hiệu ứng Tesla. Nó làm thay đổi quan điểm của người tiêu dùng Trung Quốc về ô tô điện. Đột nhiên, ngành công nghiệp ô tô này cũng được ưa chuộng tương đương với Apple. Nói rộng ra, xe điện là “món thú vị mới mẻ” đối với người tiêu dùng Trung Quốc”, ông Dunne nói.

Các chuyên gia cho biết Tesla đang phải đối mặt với áp lực ở Trung Quốc nhưng vẫn được ưa chuộng hơn các đối thủ truyền thống. Gần đây Tesla cũng đã phải mạnh tay giảm giá để cạnh tranh với các hãng xe Trung Quốc như BYD, Nio và những đối thủ khác.

Nhà phân tích Adam Jonas của Morgan Stanley, một người ủng hộ Tesla lâu năm, tin rằng nhà sản xuất ô tô này và các công ty ô tô phương Tây khác có thể sẽ “bước vào một giai đoạn mới mà trong đó chi tiêu vốn sẽ thấp hơn, chủ nghĩa bảo hộ dâng cao và cuối cùng họ vẫn phải hợp tác với Trung Quốc”.

“Chúng tôi tin rằng các công ty ô tô phương Tây (bao gồm cả Tesla) đều đồng tình Trung Quốc đã giành chiến thắng trong cuộc cạnh tranh giành quyền thống trị về xe điện,” ông nói hôm 3/5 trong một hội nghị dành cho nhà đầu tư.

Doanh thu của Tesla tại Trung Quốc đã tăng 57% kể từ năm 2021, lên mức 21,74 tỷ USD vào năm ngoái. Nhưng doanh thu tại Trung Quốc của hãng đã giảm 6% xuống còn 4,6 tỷ USD trong quý đầu tiên năm nay so với một năm trước đó.

CEO Elon Musk mới đây tiết lộ về khả năng Tesla mở rộng các hệ thống hỗ trợ lái xe như Hệ thống tự lái hoàn toàn hay FSD tại Trung Quốc nhưng không đưa ra mốc thời gian cụ thể.

Hôm 29/4, có thông tin cho rằng Tesla đã vượt qua một cột mốc quan trọng trong việc triển khai công nghệ hỗ trợ người lái tiên tiến tại Trung Quốc trong chuyến thăm của Musk đến đất nước này.

Tesla cũng hợp tác với “gã khổng lồ công cụ tìm kiếm” của Trung Quốc, Baidu, để cung cấp bản đồ kỹ thuật số cho hệ thống hỗ trợ người lái của mình.