PMI sản xuất liên tục duy trì dưới ngưỡng 50 điểm: Kinh tế châu Á dần ‘ngấm đòn’ thuế quan Mỹ

Loạt báo cáo Chỉ số quản trị mua hàng (PMI) sản xuất tháng 5/2025 của các quốc gia châu Á đã được công bố vào sáng nay 2/6. Kết quả báo cáo đều đưa ra một bức tranh chung nhất: Áp lực về thuế quan của Tổng thống Mỹ Donald Trump tiếp tục là yếu tố chi phối chính và gây áp lực mạnh mẽ lên nền kinh tế các quốc gia châu Á, qua đó đẩy hoạt động sản xuất của các quốc gia này rơi vào vùng thu hẹp.

PMI sản xuất của Việt Nam thu hẹp tháng thứ hai liên tiếp

Kết quả khảo sát của S&P Global cho thấy, hoạt động sản xuất của Việt Nam tiếp tục thu hẹp trong tháng 5 do thuế quan của Mỹ gây áp lực mạnh mẽ lên xuất khẩu. Tuy vậy, so với tháng trước, PMI sản xuất đã chứng kiến sự cải thiện đáng kể do chính sách thuế quan của Mỹ đã dần trở nên ổn định hơn.

Cụ thể, trong tháng 5, chỉ số PMI sản xuất của Việt Nam đạt 49,8 điểm, đánh dấu tháng thứ hai liên tiếp chỉ số này ở dưới ngưỡng 50 điểm. Tuy vậy, con số này tăng 4,2 điểm so với tháng 4.

Chỉ số PMI sản xuất của Việt Nam - S&P Global

S&P Global nêu rõ, số lượng đơn đặt hàng mới trong ngành sản xuất của Việt Nam tiếp tục giảm vào tháng 5 do vấn đề thuế quan và nhu cầu thị trường giảm. Tác động đến nhu cầu thể hiện rõ nhất ở các thị trường xuất khẩu, khi số lượng đơn đặt hàng mới từ nước ngoài giảm với tốc độ nhanh hơn nhiều so với tổng số đơn đặt hàng mới.

Bối cảnh nhu cầu hàng hóa yếu đã khiến một số nhà cung cấp giảm giá sản phẩm trong tháng 5, từ đó khiến chi phí đầu vào giảm trong tháng. Đây là lần giảm giá đầu vào đầu tiên kể từ tháng 7/2023.

Trong khi số lượng đơn đặt hàng mới tiếp tục giảm, sản lượng ngành sản xuất Việt Nam đã tăng trưởng trở lại trong tháng 5 sau khi ghi nhận sụt giảm trong tháng 4. Sự ổn định hơn về chính sách thuế quan là yếu tố chính hỗ trợ tăng sản lượng trở lại. Tương tự, niềm tin kinh doanh của doanh nghiệp cũng cải thiện trong tháng 5 khi chính sách thuế quan của Mỹ dần ổn định hơn. Tuy vậy, một số doanh nghiệp vẫn bày tỏ sự lo ngại về tác động tiềm tàng của thuế quan, dẫn đến chỉ số niềm tin kinh doanh vẫn nằm dưới mức trung bình lịch sử.

Đáng giá về kết quả PMI sản xuất của Việt Nam trong tháng 5, ông Andrew Harker, Giám đốc Kinh tế tại S&P Global Market Intelligence nhận định: “Tin tức về thuế quan tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong việc xác định xu hướng của ngành sản xuất Việt Nam. Tháng 5 đã chứng kiến một bức tranh ổn định hơn về các chính sách thuế quan của Mỹ so với tháng 4, từ đó khiến sản lượng tăng trở lại và niềm tin kinh doanh cải thiện. Tuy nhiên, các nhà sản xuất vẫn thận trọng về tác động của thuế quan và lại chứng kiến sự giảm mạnh của số lượng đơn đặt hàng xuất khẩu mới, mà điều này đã góp phần làm tổng số lượng đơn đặt hàng mới tiếp tục giảm”.

Số lượng đơn đặt hàng mới của Hàn Quốc giảm mạnh nhất trong 5 năm

Tại Hàn Quốc, nền kinh tế lớn thứ tư châu Á, hoạt động sản xuất của quốc gia này cũng giảm trong tháng 5 do tác động của thuế quan và kinh tế trong nước tăng trưởng chậm.

Theo S&P Global, chỉ số PMI sản xuất của Hàn Quốc chỉ đạt 47,7 điểm trong tháng 5, phản ánh hoạt động sản xuất đã thu hẹp tháng thứ tư liên tiếp.

Đáng chú ý, số lượng đơn đặt hàng mới của Hàn Quốc chứng kiến mức giảm mạnh nhất trong 5 năm, trong khi sản lượng giảm với tốc độ nhanh nhất chỉ trong hơn 2 năm rưỡi, cho thấy tác động từ thuế quan của Mỹ đã gây sức ép lớn lên hoạt động sản xuất cũng như xuất khẩu của quốc gia này.

Cuộc chiến thương mại toàn cầu của Tổng thống Mỹ Donald Trump đã làm trầm trọng thêm tình trạng nhu cầu vốn đã yếu ở Hàn Quốc, quốc gia này gần đây đã phải hứng chịu trận cháy rừng tồi tệ nhất trong lịch sử và phải đối mặt với tình trạng bất ổn chính trị.

Trong một diễn biến tích cực hơn, các nhà sản xuất đã trở nên lạc quan thể hiện qua chỉ số niềm tin kinh doanh cải thiện nhẹ, một phần là do hy vọng căng thẳng thương mại toàn cầu sẽ dịu bớt. Tuy vậy, mức độ tin tưởng vẫn ở mức khiêm tốn và phản ánh mối lo ngại dai dẳng về tác động của thuế quan.

Hoạt động sản xuất tại Nhật Bản thu hẹp 11 tháng liên tiếp

Nhật Bản, quốc gia phụ thuộc lớn vào thương mại, cũng chứng kiến ​​hoạt động sản xuất suy giảm vào tháng 5, do những lo ngại xoay quanh thuế quan của Tổng thống Mỹ Donald Trump làm lu mờ triển vọng tăng trưởng, đặc biệt là ngành công nghiệp ô tô, lĩnh vực vốn là xương sống của nền kinh tế Nhật Bản.

Cụ thể, chỉ số PMI sản xuất của Nhật Bản đạt 49,4 điểm trong tháng 5, đánh dấu tháng thứ 11 liên tiếp chỉ số này duy trì dưới lãnh thổ 50 điểm, phản ánh hoạt động sản xuất trì trệ và tăng trưởng chậm chạp.

Tương tự như Việt Nam và Hàn Quốc, số đơn đặt hàng mới của Nhật Bản cũng chứng kiến sự suy giảm trong tháng 5 do chịu áp lực từ thuế quan của Mỹ và sự bất định trong nhu cầu của khách hàng. Đáng chú ý, chỉ số đơn đặt hàng mới của Nhật Bản thậm chí đã giảm trong tháng thứ 24 liên tiếp. Ngoài ra, kết quả khảo sát cũng cho thấy sản lượng nhà máy giảm tháng thứ 9 liên tiếp, giảm mạnh hơn so với tháng 4.

Trong một dấu hiệu tích cực, niềm tin kinh doanh đối với sản lượng tương lai đã phục hồi từ mức thấp gần 5 năm do nhiều doanh nghiệp kỳ vọng nhu cầu thị trường sẽ tăng, đặc biệt trong ngành bán dẫn. Ngoài ra, chi phí đầu vào tăng chậm lại và giá đầu ra cũng hạ nhiệt về mức thấp nhất gần 4 năm.

Tuy nhiên, cuộc khảo sát cho thấy một số người vẫn bày tỏ lo ngại về thuế quan của Mỹ, lạm phát và dân số suy giảm của Nhật Bản có thể là những trở ngại tiềm tàng cho tăng trưởng.

Hoạt động sản xuất Trung Quốc thu hẹp tháng thứ hai liên tiếp

Hoạt động sản xuất của Trung Quốc tiếp tục thu hẹp tháng thứ hai liên tiếp, do cuộc chiến thương mại với Mỹ đã làm gia tăng áp lực lên nền kinh tế nước này, quốc gia vốn đang phải đối mặt với tình trạng giảm phát kéo dài và chi tiêu tiêu dùng yếu.

Cụ thể, theo kết quả cuộc khảo sát từ Tổng cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc (NBS), chỉ số PMI sản xuất của nước này đạt 49,5 điểm trong tháng 5, đánh dấu tháng thu hẹp thứ hai liên tiếp. Tuy vậy, con số này ghi nhận sự cải thiện nhẹ so với tháng trước do tác động từ cuộc chiến thương mại được xoa dịu phần nào.

Chỉ số PMI sản xuất của Trung Quốc - NBS

Zhao Qinghe - chuyên gia cấp cao tại NBS, cho biết một số doanh nghiệp nhận định thương mại với Mỹ đã phục hồi, với sự cải thiện ở cả nhập khẩu và xuất khẩu. Đầu tháng này, hai nước đã đạt thỏa thuận giảm thuế nhập khẩu trong 90 ngày.

Về phía các chỉ số phụ, chỉ số đơn đặt hàng mới trong ngành sản xuất Trung Quốc cũng thu hẹp tháng thứ hai liên tiếp, đạt 49,8 điểm, phản ánh sự bất định trong cả nhu cầu quốc tế và nhu cầu trong nước. Hiện “bóng ma” giảm phát vẫn đang đè nặng lên triển vọng nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.

Ngoài ra, các chỉ số phụ khác bao gồm việc làm và tồn kho đều ở dưới ngưỡng 50 điểm trong tháng 5, lần lượt đạt mức 48,1 điểm và 47,4 điểm.

Trong một diễn biến tích cực, sản lượng trong ngành sản xuất Trung Quốc đã mở rộng trở lại sau khi thu hẹp trong tháng trước, đạt 50,7 điểm, tương đương tăng 0,9 điểm so với tháng 4.

Đánh giá về triển vọng ngành sản xuất thời gian tới, nhiều doanh nghiệp tại Trung Quốc vẫn tỏ ra lo ngại về sự bất ổn giữa mối quan hệ hai nước sẽ tiếp tục ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, mặc dù hiện căng thẳng thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc đang tạm thời lắng xuống. Trước đó vào ngày 29/5, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent đã cho rằng đàm phán thương mại Mỹ - Trung Quốc gần đây đang chững lại.