Robot hình người và cuộc cách mạng 1.700 tỷ USD: Cơ hội, thách thức và vị thế dẫn đầu của Tesla

Ngành công nghiệp robot hình người đang bước vào giai đoạn tăng tốc, với dự báo thị trường toàn cầu có thể đạt quy mô 1.700 tỷ USD vào năm 2050, tương đương với thị trường xe hơi loại nhẹ hiện nay – theo phân tích mới nhất từ công ty tài chính Macquarie.

Những tiến bộ nhanh chóng trong công nghệ phần mềm và pin được kỳ vọng sẽ giúp vượt qua các rào cản kỹ thuật hiện tại vào cuối thập kỷ này, mở đường cho việc ứng dụng rộng rãi robot hình người trong sản xuất, kho vận, chăm sóc sức khỏe và thậm chí là tại hộ gia đình.

Macquarie dự báo, robot hình người có thể thay thế 3–4 triệu lao động trong khâu lắp ráp xe cuối cùng tại các nước phát triển, đem lại lợi thế chi phí rõ rệt. Một robot có giá 100.000 USD, vận hành liên tục 24/7, sẽ chỉ tiêu tốn khoảng 5,10 USD/giờ – thấp hơn mức lương tối thiểu của Mỹ và thấp hơn nhiều so với chi phí nhân công trung bình trong ngành ô tô.

Đặc biệt, khi quy mô sản xuất tăng lên, chi phí phần cứng có thể giảm xuống còn 20.000 USD, khiến chi phí mỗi giờ vận hành chỉ còn 1,40 USD.

Robot Optimus Gen 2 của Tesla. Ảnh: Video Elon Musk/X

Một trong những nguyên nhân thúc đẩy nhu cầu robot hình người là tình trạng thiếu hụt lao động tại các trung tâm sản xuất lớn như Mỹ, Trung Quốc, Nhật Bản và Đức. Sự rút lui của lực lượng lao động lớn tuổi, đặc biệt là thế hệ Baby Boomer, cùng với sự thiếu hụt nguồn nhân lực trẻ kế cận, khiến hàng triệu vị trí không có người thay thế.

Yếu tố chính trị cũng góp phần quan trọng: khẩu hiệu "Make America Great Again" đang nhấn mạnh vào việc hồi sinh ngành sản xuất nội địa thông qua tự động hóa, đặc biệt trong bối cảnh các chuỗi cung ứng toàn cầu gặp rủi ro địa chính trị ngày càng cao.

Trong làn sóng tự động hóa mới, Tesla đang nổi lên như một ứng viên tiên phong. Công ty đã bắt đầu thử nghiệm robot hình người Optimus và dự kiến đưa vào sản xuất hàng loạt từ năm 2026.

Tỷ phú Elon Musk kỳ vọng sẽ tạo ra một tương lai nơi có từ 10 đến 30 tỷ robot hình người hoạt động toàn cầu, với mục tiêu sản xuất 1 tỷ đơn vị mỗi năm. Tesla được đánh giá có nhiều lợi thế, từ công nghệ tự lái sẵn có, chuỗi cung ứng xe điện đã hoàn thiện đến nhu cầu nội bộ lớn.

Dù tiềm năng là rất lớn, Macquarie cho rằng phần mềm vẫn là rào cản lớn nhất hiện nay. Theo Tesla, để đào tạo robot hình người hoạt động hiệu quả, cần khối lượng xử lý dữ liệu gấp 10 lần so với xe tự lái.

Tuy nhiên, sự xuất hiện của các nền tảng như NVIDIA Omniverse và Cosmos đang giúp chuẩn hóa quy trình phát triển phần mềm, giảm thời gian đưa sản phẩm ra thị trường và tạo điều kiện cho mở rộng quy mô.

Mặt khác, các lo ngại về an ninh mạng và quyền riêng tư có thể dẫn đến sự phân cực thị trường giữa phương Tây và Trung Quốc. Các chính phủ phương Tây có thể hạn chế phần cứng và phần mềm có nguồn gốc từ Trung Quốc khi robot hình người bước vào không gian cá nhân như gia đình.

Hiện tại, các nhà sản xuất Trung Quốc như Unitree và Agibot đã bắt đầu sản xuất hàng loạt quy mô nhỏ và có thể tận dụng lợi thế chi phí để chiếm lĩnh thị trường sớm.

Macquarie dự đoán rằng các doanh nghiệp trong chuỗi cung ứng sẽ là bên hưởng lợi lớn nhất trong giai đoạn đầu của chu kỳ phát triển robot hình người. Một số cái tên tiêu biểu được đánh giá cao là:Zhejiang Sanhua– chuyên sản xuất bộ truyền động và Harmonic Drive Systems Inc– chuyên về thiết bị giảm tốc độ chính xác cao.

Ngoài ngành sản xuất, các lĩnh vực như kho vận, chăm sóc người cao tuổi và tiêu dùng cá nhân cũng được xem là các thị trường tiềm năng trong tương lai gần. Robot hình người đang được Amazon và BMW thử nghiệm tại cơ sở của họ, đồng thời ứng dụng trong logistics và y tế đang ngày càng mở rộng.

Robot hình người không còn là giấc mơ viễn tưởng mà đang trở thành hiện thực nhờ các tiến bộ công nghệ và áp lực kinh tế – xã hội. Với tiềm năng tạo ra thị trường nghìn tỷ USD, đây có thể là cuộc cách mạng công nghiệp tiếp theo, nơi những người tiên phong như Tesla, và các chuỗi cung ứng thông minh, sẽ định hình tương lai.