Shark Phú nói rõ mặt trái của ngành bán dẫn, thừa nhận ‘không trải hoa hồng’: Học sinh muốn theo học phải đạt yêu cầu ‘cứng’

Tại hội thảo “Chương mới ngành Bán dẫn - Cơ hội của Việt Nam” do VINASA và Ủy ban Phát triển Công nghiệp Bán dẫn tổ chức cuối tháng 6/2025, ông Nguyễn Xuân Phú – Chủ tịch HĐQT Tập đoàn SUNHOUSE – đã thẳng thắn nhận định: Ngành bán dẫn là một cuộc chơi khốc liệt, không có màu hồng và đòi hỏi sự đầu tư thực sự nghiêm túc.

Khác với những giấc mơ "đi tắt đón đầu" đầy lạc quan, ông Phú cho rằng ngành bán dẫn là hành trình dài, không dễ đi shortcut.

Chia sẻ kinh nghiệm khảo sát thực tế tại Hàn Quốc, ông cho biết chỉ một máy kiểm tra chip đã có giá lên tới 50 tỷ đồng. Một nhà máy cần hàng chục thiết bị như vậy, chưa kể dây chuyền sản xuất chính. Tổng vốn đầu tư có thể lên tới 200 triệu USD, trong khi doanh thu ban đầu chỉ ngang bằng và lỗ ròng 10 triệu USD mỗi năm.

“Tôi đã nghiên cứu sâu, đi thực tế ở Hàn Quốc ba lần. Chỉ một máy test đã 50 tỷ đồng. Một nhà máy có thể cần hàng chục máy như thế, chưa kể đến dây chuyền chính. Tổng vốn đầu tư có thể lên đến 200 triệu USD, trong khi doanh thu chỉ tương đương và vẫn lỗ 10 triệu USD mỗi năm”, ông đưa ra dẫn chứng.

Shark Phú đã có những chia sẻ về mặt trái của ngành bán dẫn. Ảnh: Tổng hợp

Không chỉ đòi hỏi vốn đầu tư lớn, ngành bán dẫn còn yêu cầu một hệ sinh thái hoàn chỉnh – từ thiết kế, ép nhựa, cơ khí chính xác đến đóng gói và thử nghiệm. Những quốc gia thành công như Đài Loan, Trung Quốc hay Hàn Quốc đã chi hàng chục tỷ USD chỉ cho một khâu trong quy trình sản xuất chip, minh chứng rõ ràng rằng đây không phải là cuộc chơi dễ dàng.

Đặt câu hỏi: “Tại sao họ làm được, còn ta thì khó?”, ông Phú cho rằng, lời giải nằm ở ba yếu tố then chốt: vốn, chính sách và con người. Để ngành bán dẫn Việt Nam thực sự phát triển, cần sự nhập cuộc đồng bộ và quyết liệt từ cả hệ thống chính trị, doanh nghiệp lẫn xã hội.

Ngành bán dẫn được ví như “cuộc chơi khốc liệt”, không dành cho những ai mơ mộng, mà đòi hỏi chiến lược dài hạn và sự đầu tư nghiêm túc. Ảnh: Internet

Ông cảnh báo thêm, nếu không hành động trong 2-3 năm tới, cơ hội sẽ trôi qua khi chuỗi cung ứng toàn cầu dịch chuyển sang quốc gia khác. Đây là thời điểm cần ý chí, khát vọng và sự hợp lực thực chất.

Từ 8 điểm môn Toán trở lên mới được học ngành Bán dẫn

Tại Việt Nam, ngành công nghiệp bán dẫn hiện đang rất khát nhân lực, đặc biệt là nhân lực chất lượng cao. Nhu cầu nhân sự trong ngành này dự kiến sẽ tăng cao trong những năm tới, do sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ và sự gia tăng đầu tư vào lĩnh vực bán dẫn, đặc biệt là ở Việt Nam.

Trước đó, hồi tháng 5/2025, Bộ Giáo dục và Đào tạo ra yêu cầu chuẩn đầu vào với ngành vi mạch bán dẫn. Theo đó, thí sinh xét điểm thi tốt nghiệp THPT phải có tổng điểm 3 môn xét tuyển đạt từ 24 điểm trở lên. Trong đó Bộ Giáo dục và Đào tạo yêu cầu môn toán ít nhất phải đạt 8 điểm.

ĐH Bách khoa Hà Nội là một trong những cơ sở hàng đầu đào tạo ngành Vi mạch, Bán dẫn của cả nước. Ảnh: Tổng hợp

Lý giải về yêu cầu cứng này, ông Nguyễn Anh Dũng - phó vụ trưởng Vụ Giáo dục đại học - cho biết để xây dựng cơ sở chương trình, hội đồng tư vấn chuyên môn nhận thấy kiến thức nền tảng học sinh cần phải có để theo học tốt ngành vi mạch bán dẫn và STEM đặc biệt liên quan kiến thức về toán.

"Sau này các em sẽ sử dụng kiến thức về toán rất nhiều trong quá trình học tập và làm việc liên quan đến lĩnh vực vi mạch bán dẫn", ông Dũng nói.

Ông cho biết thêm, khi khảo sát kết quả học tập của các em học sinh THPT, cũng như đánh giá kết quả học tập của sinh viên hiện hữu khi đã vào học các ngành kỹ thuật, công nghệ liên quan đến vi mạch bán dẫn cho thấy các em cần mức độ nền tảng toán học nhất định.

"Qua khảo sát đánh giá được ở mức khoảng 8 điểm toán thì các em có thể phát huy tốt trong quá trình học tập. Chính vì thế hội đồng tư vấn đề xuất chuẩn đầu vào môn toán từ 8 điểm trở lên", ông Dũng nói.