Thành phố đáng sống nhất Việt Nam từng nhiều lần sáp nhập, chia tách với tỉnh Quảng Nam

Những lần sáp nhập, chia tách của TP. Đà Nẵng và tỉnh Quảng Nam

Lịch sử phát triển của khu vực Quảng Nam - Đà Nẵng gắn liền với dòng chảy thương mại quốc tế từ rất sớm. Theo Cổng thông tin điện tử thành phố Đà Nẵng, từ giữa thế kỷ XVI, Hội An đã là trung tâm giao thương sầm uất của vùng Đàng Trong, trong khi Đà Nẵng chỉ đóng vai trò là tiền cảng – nơi trung chuyển, sửa chữa tàu thuyền.

Bước sang thế kỷ XVIII, với sự phát triển của kỹ thuật đóng tàu châu Âu, các con tàu lớn bắt đầu ưu tiên cập cảng Đà Nẵng nhờ địa hình vịnh sâu, kín gió. Đỉnh cao là năm 1835, khi vua Minh Mạng ra chỉ dụ yêu cầu các tàu phương Tây chỉ được phép buôn bán tại cửa Hàn, Đà Nẵng chính thức vượt Hội An, trở thành thương cảng quốc tế lớn bậc nhất miền Trung.

Chợ Hội An xưa. Ảnh: Trung tâm Quản lý Bảo tồn Di sản Văn hóa Hội An

Dưới thời Pháp thuộc, Đà Nẵng (Tourane) được tách khỏi tỉnh Quảng Nam vào năm 1889 và trở thành một đô thị được quy hoạch theo mô hình Tây phương hiện đại. Các ngành nghề công nghiệp nhẹ, dịch vụ, chế biến xuất khẩu phát triển mạnh mẽ. Đến giữa thế kỷ XX, cùng với Sài Gòn và Hải Phòng, Tourane trở thành một trong ba trung tâm thương mại – quân sự hàng đầu của cả nước.

Sau năm 1975, Đà Nẵng trở lại là thành phố trực thuộc tỉnh Quảng Nam – Đà Nẵng. Tuy nhiên, trước yêu cầu đổi mới và phát triển kinh tế vùng, ngày 6/11/1996, Quốc hội khóa IX đã thông qua Nghị quyết chia tách tỉnh Quảng Nam - Đà Nẵng. Từ ngày 1/1/1997, Đà Nẵng trở thành thành phố trực thuộc Trung ương, còn Quảng Nam là tỉnh riêng.

Những bước phát triển về kinh tế - xã hội của TP. Đà Nẵng và tỉnh Quảng Nam

Đà Nẵng trở thành hình mẫu đô thị hiện đại với cơ sở hạ tầng bài bản, từ cầu Rồng, cầu Thuận Phước, đến sân bay quốc tế Đà Nẵng và cảng biển Tiên Sa. Thành phố dẫn đầu cả nước về chỉ số cải cách hành chính, thành phố "đáng sống", trung tâm công nghệ, du lịch và logistics của miền Trung.

Năm 2024, TP. Đà Nẵng tiếp tục khẳng định vai trò là trung tâm kinh tế, tài chính, du lịch và công nghệ của miền Trung - Tây Nguyên với nhiều chỉ số tăng trưởng tích cực. GRDP năm 2024 ước đạt mức tăng 8,45%, đứng nhóm đầu trong các thành phố trực thuộc Trung ương.

Khu vực dịch vụ phục hồi mạnh mẽ, đặc biệt là các ngành du lịch, logistics, bán lẻ và giáo dục. Lượng khách quốc tế đến Đà Nẵng đạt gần 2,5 triệu lượt, tăng gấp đôi so với 2023.

Thu hút đầu tư FDI đạt hơn 1 tỷ USD, tập trung vào các lĩnh vực công nghệ cao, công nghệ thông tin và hạ tầng đô thị thông minh. TP. Đà Nẵng đang triển khai quy hoạch Khu công viên phần mềm số 2 và Trung tâm tài chính quốc tế, hướng tới mục tiêu thành phố đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp.

Thành phố Đà Nẵng hiện nay. Ảnh: Internet

Quảng Nam từ một tỉnh thuần nông vươn lên mạnh mẽ với trục phát triển công nghiệp tại Chu Lai - Trường Hải, kết nối cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi và nhiều cụm công nghiệp khác. Du lịch phát triển nhờ các di sản thế giới như Hội An, Mỹ Sơn, cùng các bãi biển đẹp như Cửa Đại, Tam Thanh.

Năm 2024, tỉnh Quảng Nam ghi nhận nhiều tín hiệu tích cực trong phát triển kinh tế - xã hội, thể hiện nỗ lực mạnh mẽ trong khôi phục đà tăng trưởng sau giai đoạn khó khăn do đại dịch và suy giảm chuỗi cung ứng toàn cầu.

Tăng trưởng GRDP ước đạt khoảng 8,12%, cao hơn mức bình quân chung cả nước, trong đó khu vực công nghiệp - xây dựng chiếm tỷ trọng lớn, đóng vai trò động lực chính. Công nghiệp chế biến, chế tạo ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng, nhờ sự phục hồi của các khu công nghiệp trọng điểm như Tam Thăng, Điện Nam - Điện Ngọc và sự mở rộng của các doanh nghiệp FDI (như Mazda, THACO…). Thu ngân sách Nhà nước ước đạt trên 25.000 tỷ đồng, vượt kế hoạch năm và tăng hơn 10% so với 2023.

Du lịch phục hồi mạnh, đặc biệt là tại Hội An và các khu sinh thái ven biển. Lượng khách quốc tế tăng hơn 3 lần so với năm 2023, nhờ chính sách visa mở rộng và các sự kiện văn hóa cấp vùng - quốc gia.

Cùng với quá trình phát triển kinh tế - xã hội, Đà Nẵng và Quảng Nam cũng có sự đầu tư, phát triển về hạ tầng giao thông.

Đà Nẵng là địa phương có hệ thống giao thông phong phú. Địa phương hiện sở hữu sân bay quốc tế, cảng biển Tiên Sa, các trục đường cao tốc nối Huế – La Sơn – Túy Loan, Quốc lộ 14B, 14G…

Quảng Nam có cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi, cảng Kỳ Hà, sân bay Chu Lai và định hướng phát triển cảng nước sâu Dung Quất mở rộng.

Với những bước tiến vượt bậc trên nhiều lĩnh vực, Quảng Nam và Đà Nẵng trong suốt hành trình phát triển đã và đang khẳng định vai trò là hai cực tăng trưởng quan trọng, đóng góp thiết thực vào sự chuyển mình của toàn vùng Duyên hải Nam Trung Bộ.