Bộ Nông nghiệp và Môi trường vừa công bố dự thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về lộ trình áp dụng Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia đối với khí thải xe mô tô, xe gắn máy đang lưu hành tại Việt Nam. Đây là một bước tiến mạnh mẽ hướng đến mục tiêu kiểm soát ô nhiễm và thúc đẩy phương tiện giao thông thân thiện với môi trường.

Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, xe mô tô và xe gắn máy chiếm tỉ trọng lớn trong tổng số phương tiện giao thông ở Việt Nam, đặc biệt tại các thành phố lớn. Nhiều phương tiện đã cũ, không còn đảm bảo tiêu chuẩn kỹ thuật, là một trong những nguyên nhân chính gây ô nhiễm không khí nghiêm trọng.

Dự thảo nhấn mạnh bảo vệ sức khỏe người dân và môi trường sống là ưu tiên hàng đầu. Việc kiểm định khí thải xe máy sẽ được triển khai theo từng giai đoạn, nhằm đảm bảo tính khả thi và giảm thiểu tác động tiêu cực đến người dân, đặc biệt là nhóm thu nhập thấp vốn phụ thuộc nhiều vào xe máy làm phương tiện mưu sinh.

Từ 2027: Xe máy tại 2 thành phố này phải kiểm định khí thải
Hà Nội và TP.HCM sẽ là 2 địa phương đầu tiên thực hiện kiểm định khí thải xe máy. Ảnh minh họa

Theo nội dung dự thảo, lộ trình thực hiện được chia làm ba giai đoạn:

Từ ngày 1/1/2027, quy định kiểm định khí thải sẽ áp dụng đối với xe máy đang lưu hành tại hai thành phố lớn là Hà Nội và TP.HCM – nơi được xem là có mức độ ô nhiễm không khí nghiêm trọng nhất cả nước.

Từ ngày 1/1/2028, mở rộng ra bốn thành phố trực thuộc Trung ương khác gồm Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ và Huế.

Từ ngày 1/1/2030, áp dụng trên toàn bộ các tỉnh, thành còn lại. Dự thảo cũng mở cánh cửa cho việc thực hiện sớm hơn ở các địa phương có đủ điều kiện.

Việc triển khai theo lộ trình sẽ giúp các địa phương và người dân có thời gian chuẩn bị, tránh gây xáo trộn lớn trong đời sống và hoạt động kinh tế.

Bên cạnh việc siết chặt quy định về khí thải, dự thảo cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc khuyến khích người dân chuyển đổi sang phương tiện xanh như xe máy điện hoặc xe sử dụng công nghệ thân thiện với môi trường.

Các chính sách hỗ trợ kỹ thuật kiểm định, ưu đãi thuế phí, truyền thông nâng cao nhận thức và hỗ trợ đổi xe cũng đang được nghiên cứu. Mục tiêu là tạo điều kiện để người dân, đặc biệt là người thu nhập thấp, không bị bỏ lại phía sau trong quá trình chuyển đổi này.

Một số chuyên gia môi trường cho rằng, đây là hướng đi phù hợp với xu thế toàn cầu, khi nhiều quốc gia đã và đang áp dụng tiêu chuẩn khí thải nghiêm ngặt nhằm hạn chế ô nhiễm từ phương tiện cá nhân.