Tỷ phú Trung Quốc tuyên bố 'giải cứu Trái đất' nhưng 3 tháng sau lại sa thải hàng nghìn nhân viên, sản phẩm ế ẩm không ai mua

Khó khăn chồng chất

Longi Green Energy Technology của tỷ phú Trung Quốc Li Zhenguo từng là doanh nghiệp sản xuất các tấm pin mặt trời lớn nhất thế giới. Tuy nhiên, mới đây, tập đoàn này đã bị Sungrow Power Supply vượt mặt.

Longi đang bị ảnh hưởng bởi tình trạng dư thừa nguồn cung sau khi hoạt động sản xuất các mặt hàng năng lượng mặt trời bùng nổ, đặc biệt là ở Trung Quốc. Tình trạng này buộc ông Li phải cho 5% lao động của mình nghỉ việc để cắt giảm chi phí. Theo Longi, số nhân viên bị sa thải có thể còn tăng cao hơn nữa do giá modul năng lượng mặt trời giảm hơn 50% trong năm vừa qua khiến doanh thu của hãng chịu ảnh hưởng.

Trong khi đó, ở thị trường nước ngoài, Longi còn gặp khó khăn hơn khi Trung Quốc và nhiều nước trên thế giới đang có căng thẳng thương mại. Những mặt hàng như xe điện, tua bin gió hay tấm pin năng lượng mặt trời từ Trung Quốc đều trở thành những sản phẩm bị các cơ quan chức năng nước ngoài theo dõi chặt chẽ vì lo sợ ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp địa phương.

Theo thông tin của Bloomberg, năm 2023, số lượng nhân viên của Longi Green Energy đạt đỉnh, khoảng 80.000 người, nếu cắt giảm lao động theo tỷ lệ 5% như thông báo, số lượng nhân viên bị sa thải sẽ là hơn 4.000 người.

Chuyện sẽ chẳng có gì đáng nói nếu như trước đó 3 tháng, tỷ phú sáng lập Longi, ông Li không “mạnh miệng” tuyên bố rằng sẽ giải cứu thế giới trong Hội nghị biến đổi khí hậu của Liên Hợp Quốc (UN) tổ chức tại Dubai. Ông Li còn cam kết cung ứng một hệ thống năng lượng mặt trời xanh cho quá trình giảm khí phát thải nhà kính.

Sau tuyên bố đó, giá cổ phiếu của Longi liên tục giảm và động thái cắt giảm nhân sự mới đây nhất đã khiến tỷ phú Li vấp phải rất nhiều lời chỉ trích. Dư luận cho rằng việc sa thải đột ngột là thiếu đạo đức, mang tính đối phó và trái với văn hóa tuyển dụng ở Trung Quốc.

Tỷ phú Trung Quốc Li Zhenguo

Quá khứ tăng trưởng ấn tượng

Ông Li tốt nghiệp Đại học Lan Châu, tỉnh Cam Túc, phía Bắc Trung Quốc, vào năm 1990. Ban đầu, ông làm việc tại một nhà máy sản xuất chip máy tính quốc doanh trước khi thành lập Longi. Hai người bạn cùng lớp đại học của ông làm giám đốc điều hành công ty.

Longi là một trong số những doanh nghiệp Trung Quốc đang chiếm lĩnh hơn 80% sản lượng năng lượng mặt trời toàn cầu. Đây được coi là kết quả sau khi nhận được sự hỗ trợ sâu rộng của nhà nước trong hàng thập kỉ. Longi đã niêm yết trên sàn chứng khoán Thượng Hải vào năm 2012 và chỉ 10 năm sau đó, Longi đã có báo cáo doanh thu thường niên lên đến 130 tỷ Nhân dân tệ, tương đương 18 tỷ USD vào năm 2022, cao hơn gấp đôi so với mức 54 tỷ Nhân dân tệ năm 2020.

Theo Viện nghiên cứu Hurun, một nhóm chuyên theo dõi sự giàu có ở Trung Quốc, tính đến tháng 10, ông Li và vợ là bà Xiyan có tài sản khoảng 5,7 tỷ USD.

Các chuyên gia đánh giá sự thành công của tỷ phú Li chủ yếu đến từ sự đột phá trong vật liệu sản xuất tấm pin năng lượng mặt trời, qua đó cải thiện đáng kể hiệu quả và tuổi thọ sản phẩm. Những tiến bộ kỹ thuật của Longi bao gồm việc thay thế vật liệu khiến tấm pin năng lượng mặt trời sản xuất nhiều điện năng hơn, hay công nghệ cắt mới giúp giảm thời gian và chi phí sản xuất.

Ngành công nghiệp năng lượng mặt trời có tính chu kỳ, có giai đoạn bùng nổ và cả thời kỳ xuống dốc, việc cắt giảm nhân sự hàng loạt trong toàn ngành là không thể tránh khỏi sau nhiều năm tập trung quá mức vào sản lượng thay vì lợi nhuận bền vững.

Ngành năng lượng mặt trời đang đối mặt với nhiều khó khăn vì nguồn cung dư thừa

Khủng hoảng thừa

Chuyên gia Xuyang Dong của Climate Energy Finance, một tổ chức tư vấn của Australia, lưu ý rằng từ đầu năm nay, Trung Quốc đã có hơn 1.000GW modul năng lượng mặt trời cho cả thị trường trong nước và quốc tế, cao hơn nhiều so với nhu cầu trong nước hiện tại. Trung Quốc hiện chỉ cần khoảng 280-320GW năng lượng mặt trời mới mỗi năm cho đến năm 2030.

Xuyang nói thêm: “Số tiền tiết kiệm được nhờ sa thải nhân viên không đáng là bao so với đà giảm giá 40-50% trên thị trường trong 12 tháng qua”.

Dennis She, phó Chủ tịch Longi, chia sẻ với Financial Times vào tháng trước rằng tỷ lệ sử dụng nhà máy của công ty đã giảm xuống mức thấp nhất là 70% và việc hợp nhất ngành có thể sẽ xảy ra sau đó.

Ông She nói: “Bạn phải thật mạnh mẽ trong thời điểm này”, đồng thời cho biết thêm rằng công ty sẽ cố gắng tăng thị phần trong lúc các công ty nhỏ hơn và những người mới tham gia vào ngành đang phải vật lộn để tồn tại.

Sự mở rộng của ngành công nghiệp năng lượng mặt trời của Trung Quốc đang ngày càng bị giám sát chặt chẽ, đặc biệt là ở Mỹ và Châu Âu. Vào tháng 1, Brussels cho biết họ đang xem xét các biện pháp hỗ trợ khẩn cấp sau khi làn sóng thiết bị giá rẻ của Trung Quốc tràn vào khiến hàng loạt nhà máy phải đóng cửa. Cùng tháng đó, một nhóm Thượng nghị sĩ lưỡng đảng của Hoa Kỳ đã kêu gọi Tổng thống Joe Biden tăng thuế đối với hàng nhập khẩu năng lượng mặt trời do Trung Quốc sản xuất.

Vào tháng 8, Bộ Thương mại Hoa Kỳ phát hiện các nhà sản xuất Trung Quốc, bao gồm cả công ty con Vina Solar của Longi, “đang cố gắng trốn tránh việc phải trả thuế cho Mỹ bằng cách hoàn thành sản xuất ở nước thứ ba”.

Tuy nhiên, các chuyên gia cho biết có rất ít dấu hiệu cho thấy tham vọng toàn cầu của công ty bị ảnh hưởng. Longi đã có nhà máy ở Việt Nam và Malaysia, liên doanh với Invenergy ở Ohio và các văn phòng kinh doanh ở Mỹ, Úc, Nhật Bản, Ấn Độ và UAE. Họ cũng đang đàm phán để vào Ả Rập Saudi thông qua một đối tác địa phương.