Trong một buổi trò chuyện với doanh nhân Ấn Độ Nikhil Kamath, nhà đồng sáng lập Zerodha, tỷ phú Bill Gates nhận định rằng thế giới đang tiến rất gần đến thời điểm mà cả lao động chân tay và trí óc đều có thể được thực hiện bởi công nghệ.

Ông đặc biệt nhấn mạnh vai trò của AI khi được kết hợp cùng robot: một bên xử lý trí tuệ, một bên đảm nhận khả năng vận động – tạo thành cặp đôi hoàn hảo để thay thế con người trong nhiều ngành nghề.

Không chỉ là lý thuyết, Bill Gates cho rằng các công nghệ hiện tại đang ngày càng tiến bộ và chi phí ngày càng rẻ, điều này sẽ thúc đẩy việc ứng dụng rộng rãi trong xã hội. Điều đó đồng nghĩa với việc trong vòng hai thập kỷ tới, nhiều vị trí công việc truyền thống có thể biến mất hoặc bị tự động hóa hoàn toàn.

20 năm tới AI và Robot sẽ cướp hết việc làm của con người, Bill Gates cảnh báo tương lai lạnh gáy!
Nhiều vị trí công việc truyền thống có thể biến mất hoặc bị tự động hóa hoàn toàn. Ảnh: Internet

Giải pháp cho bài toán thiếu hụt lao động toàn cầu

Gates khẳng định một trong những lý do khiến ông tin vào viễn cảnh này là do thế giới đang đối mặt với bài toán thiếu hụt nhân lực trầm trọng trong nhiều lĩnh vực. Từ bác sĩ, giáo viên cho đến công nhân sản xuất, nhu cầu nhân lực đang vượt xa nguồn cung ở nhiều quốc gia.

Với sự xuất hiện của các robot có thể xử lý tốt công việc chân tay, cùng AI có thể tư duy và đưa ra quyết định thay con người, ông tin rằng sự kết hợp này sẽ trở thành lời giải dài hạn cho bài toán thiếu hụt lao động. Thậm chí, Bill Gates còn cho rằng điều này sẽ giúp xã hội vận hành hiệu quả hơn mà không còn phụ thuộc hoàn toàn vào sức người.

Khi công việc không còn là trung tâm cuộc sống

Dự đoán của Gates không chỉ dừng lại ở khía cạnh kỹ thuật hay lao động, mà còn chạm tới câu hỏi sâu sắc hơn: nếu con người không còn cần làm việc, vậy thời gian sống sẽ được dùng để làm gì?

Theo ông, đây là một thay đổi mang tính bước ngoặt trong triết lý sống của toàn xã hội. Trong một thế giới mà AI và robot có thể thay thế phần lớn vai trò của con người, việc tái định nghĩa giá trị sống trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Con người có thể nghỉ hưu sớm hơn, làm việc ít giờ hơn mỗi tuần, hoặc dành thời gian cho những hoạt động mang lại nhiều ý nghĩa cá nhân và cộng đồng hơn là chỉ kiếm sống.

Tương lai: vừa mở ra cơ hội, vừa đặt ra thách thức

Tuy không trực tiếp nói rằng con người sẽ trở nên vô dụng, nhưng Bill Gates khẳng định rõ rằng xã hội tương lai sẽ rất khác với hiện tại. Công nghệ, nếu được ứng dụng đúng cách, có thể nâng cao chất lượng sống. Tuy nhiên, nó cũng đặt ra những câu hỏi lớn về sự thích nghi, giáo dục, định hướng nghề nghiệp và cả các chính sách xã hội.

Ông lấy ví dụ về những nhà lãnh đạo công nghệ như Elon Musk, Mark Zuckerberg và Steve Jobs – những người đã góp phần thay đổi cách con người tiếp cận công nghệ. Nhưng chính thế hệ tương lai mới là những người quyết định cách vận hành xã hội mới, nơi mà công việc không còn là trung tâm của đời sống như trước kia.

Bài học được Gates chia sẻ cũng xuất phát từ chính cuốn hồi ký Source Code của ông – nơi ông không chỉ nhìn lại hành trình sự nghiệp mà còn thể hiện rõ quan điểm về tương lai khi con người buộc phải học cách sống khác đi trong một thế giới do công nghệ chi phối.