Từng được kỳ vọng trở thành “gà đẻ trứng vàng” của Thế Giới Di Động (HoSE: MWG), Bách Hóa Xanh từng bứt tốc ngoạn mục về quy mô nhưng cũng phải trả giá đắt với chuỗi 8 năm thua lỗ. Sau giai đoạn tái cấu trúc quyết liệt, chuỗi bán lẻ này đã ghi nhận những khoản lãi đầu tiên. Thế nhưng, liệu những bước khởi sắc ấy có đủ để mở ra cánh cửa cho tham vọng lớn hơn?

Một thập kỷ thăng trầm

Ra mắt từ năm 2015 với cửa hàng đầu tiên tại quận Bình Tân - khu vực có mật độ dân cư cao nhất TP. HCM, Bách Hóa Xanh được Thế Giới Di Động kỳ vọng trở thành “con cưng”, mang về doanh thu tỷ USD và giữ vị thế dẫn đầu ngành bán lẻ hàng tiêu dùng trong nước.

Mang theo tham vọng lớn, chuỗi cửa hàng này nhanh chóng bùng nổ về quy mô. Chỉ sau hơn một năm, số cửa hàng đã đạt gần 240 và tiếp tục tăng vọt, lên tới 2.106 vào cuối năm 2021. Tuy nhiên, tốc độ mở rộng quá nóng cũng đẩy Bách Hóa Xanh rơi vào vòng xoáy thua lỗ. Nếu năm 2016 công ty mới ghi nhận khoản lỗ 55 tỷ đồng thì đến 2019 con số này đã gần 1.000 tỷ và lên kỷ lục 2.961 tỷ đồng vào năm 2022, đưa khoản lỗ lũy kế lên gần 7.400 tỷ đồng.

Bách Hóa Xanh và bài toán xóa khoản lỗ lũy kế gần 7.000 tỷ đồng trước ngưỡng cửa IPO
Ảnh: Tổng hợp

Trước áp lực lớn, quý II/2022, Bách Hóa Xanh buộc phải bước vào quá trình tái cấu trúc. Ông Nguyễn Đức Tài - Chủ tịch HĐQT MWG trực tiếp quay lại lèo lái chuỗi và đưa ra những quyết định mạnh tay.

Bước đi đầu tiên là đóng cửa khoảng 400 cửa hàng yếu kém, giữ lại 1.697 chi nhánh. Thay vì mở rộng ồ ạt, chuỗi tập trung tái thiết mô hình như cắt bỏ nhóm hàng kém hiệu quả, thay đổi layout siêu thị theo hướng “mini”, tinh gọn quy trình và xử lý triệt để các cửa hàng hoạt động kém. Đồng thời, Bách Hóa Xanh định vị lại khách hàng mục tiêu, loại bỏ nhà cung cấp chất lượng thấp, chuyển sang hợp tác với các đối tác lớn nhằm đảm bảo nguồn hàng ổn định.

Nhờ đó, doanh số cải thiện rõ rệt. Nếu năm 2023, công ty vẫn lỗ hơn 1.200 tỷ đồng thì đến năm 2024 đã có lãi gần 103 tỷ. Chỉ trong nửa đầu 2025, lợi nhuận tiếp tục cải tiện với 205 tỷ đồng, trong khi số cửa hàng tăng lên 2.184, mức cao nhất kể từ ngày thành lập. Doanh thu mỗi cửa hàng cũng đạt 2,5 - 3 tỷ đồng trên mỗi tháng.

Bách Hóa Xanh và bài toán xóa khoản lỗ lũy kế gần 7.000 tỷ đồng trước ngưỡng cửa IPO
Ảnh: Tổng hợp

Đặt cược cho tham vọng mới

Kết quả khởi sắc giúp lãnh đạo Bách Hóa Xanh mạnh dạn vạch ra lộ trình dài hạn. Mục tiêu là tiến quân ra miền Bắc, đồng thời thực hiện IPO vào năm 2028. Tuy nhiên, cả hai kế hoạch đều đầy thách thức.

Ở thị trường phía Bắc, thói quen tiêu dùng mang nhiều khác biệt khi người dân có xu hướng mua sắm theo kế hoạch, cân nhắc kỹ về giá và chất lượng, đồng thời vẫn ưa chuộng chợ truyền thống hay cửa hàng tạp hóa nhỏ. Trong khi đó, sân chơi bán lẻ tại đây đã dày đặc những cái tên như WinMart, BRG Mart, Co.op Food cùng hệ thống chợ lâu đời - tạo nên sức cạnh tranh khốc liệt.

Về IPO, trở ngại lớn nhất nằm ở khoản lỗ lũy kế 6.918 tỷ đồng (tính đến cuối tháng 6/2025). Theo Điều 109 Nghị định 155/2020/NĐ-CP, doanh nghiệp muốn niêm yết trên HoSE phải có lợi nhuận hai năm liền trước thời điểm đăng ký, ROE tối thiểu 5%, không còn lỗ lũy kế và không có khoản nợ quá hạn trên một năm. Điều đó đồng nghĩa, Bách Hóa Xanh cần xóa toàn bộ lỗ lũy kế để tiến tới IPO thành công.

Trong cuộc họp gần đây, ông Vũ Đăng Linh - Tổng giám đốc MWG - khẳng định quyết tâm IPO vào năm 2028. Doanh nghiệp sẽ tăng trưởng doanh thu thần tốc, tối ưu từ khâu sản xuất, kho bãi đến hậu mãi, nhằm duy trì biên lợi nhuận ổn định 4 - 5%. Về dài hạn, lãnh đạo cũng đặt ra tầm nhìn doanh thu 10 tỷ USD cho chuỗi này.

SSI Research cũng đưa ra dự báo Bách Hóa Xanh sẽ trở thành động lực tăng trưởng lợi nhuận chính của MWG, trong bối cảnh mảng điện máy và công nghệ đã tiệm cận ngưỡng bão hòa với mức độ thâm nhập thương mại hiện đại khoảng 80%. Theo SSI, lợi nhuận ròng của Bách Hóa Xanh sẽ tăng 499%, đạt 615 tỷ đồng trong năm 2025 và vượt 1.070 tỷ đồng vào năm 2026.

Sau nhiều năm chật vật, Bách Hóa Xanh đã dần lấy lại sự cân bằng và mở ra cơ hội bứt phá. Tham vọng IPO vẫn còn là ẩn số, nhưng với quyết tâm tái cấu trúc và sự trở lại đầy quyết liệt, giới đầu tư cũng đặt kỳ vọng lớn cho sự phát triểnp của chuỗi bán lẻ này trong tương lai.