Lần đầu tiên, Việt Nam có khung pháp lý cho thị trường tài sản mã hóa với việc Chính phủ ban hành Nghị quyết 05/2025/NQ-CP (Nghị quyết 05). Đây được xem là cột mốc quan trọng, mở ra cơ hội bứt phá cho lĩnh vực vốn còn non trẻ nhưng đầy tiềm năng.

Theo thống kê từ cổng thanh toán điện tử Triple-A, hiện có khoảng 21,2% dân số Việt Nam đang nắm giữ tiền số, tương đương hàng chục triệu người. Con số này đưa Việt Nam vào nhóm quốc gia đứng đầu thế giới về tỷ lệ sở hữu tài sản số, phản ánh sức hấp dẫn cũng như dư địa tăng trưởng rất lớn của thị trường.

Trong bối cảnh đó, việc Chính phủ ban hành Nghị quyết 05 về thí điểm thị trường tài sản mã hóa trong thời hạn 5 năm được coi là bước đi lịch sử. Đây là lần đầu tiên Việt Nam chính thức thiết lập khung pháp lý cho hoạt động giao dịch loại tài sản mới mẻ nhưng phát triển nhanh chóng này.

Các chuyên gia đánh giá khung pháp lý sẽ giúp giảm thiểu rủi ro, hạn chế hoạt động của các nền tảng chưa được quản lý, đồng thời tạo điều kiện để Việt Nam từng bước trở thành một trong những trung tâm tài sản mã hóa có quản lý tại khu vực châu Á.

Cơ hội và thách thức trong giai đoạn thí điểm thị trường tài sản mã hóa
Nghị quyết 05 mở khung pháp lý thí điểm, tạo cơ hội để thị trường tài sản mã hóa Việt Nam phát triển minh bạch và bền vững.

Phát biểu tại talkshow “Hoàn thiện khung pháp lý cho thị trường tài sản mã hóa” ngày 19/9, ông Võ Trung Tín, Phó Chủ tịch Chi hội Blockchain TP.HCM (HBA), cho rằng điểm mạnh lớn nhất của Nghị quyết 05 là đưa ra các quy định cụ thể, minh bạch để quản lý tài sản mã hóa. Trước đây, nhà đầu tư và người dân luôn mơ hồ về tính hợp pháp của giao dịch cũng như khả năng được pháp luật bảo hộ. “Khi Nhà nước có điểm mở để quản lý rõ ràng và minh bạch, đây là bước phát triển cực kỳ quan trọng”, ông Tín nhấn mạnh.

Trong giai đoạn thí điểm 5 năm, ông Võ Trung Tín cho rằng ưu tiên hàng đầu là giáo dục cộng đồng. Công nghệ blockchain và các sản phẩm như NFT hay tiền mã hóa vẫn còn mới mẻ. Khi người dân hiểu rõ loại tài sản mà họ đang khai thác, cũng như được Nhà nước bảo hộ ra sao, thị trường mới có thể phát triển ổn định và bền vững. Theo ông, việc giáo dục phải được triển khai rộng rãi, không chỉ qua các chuyên gia mà còn thông qua hệ thống văn bản, định nghĩa chi tiết và chính thống để người dân có nguồn tham khảo đáng tin cậy.

Từ góc nhìn nhà đầu tư, ông Phạm Duy Đông, Nhà sáng lập Saigontradecoin, đánh giá Nghị quyết 05 mang lại hai tác động tích cực lớn.

Thứ nhất, nghị quyết đã “nâng tầm nhà đầu tư thành chính danh”. Nếu trước đây, những người tham gia thường bị gắn mác “chơi tiền ảo”, thì nay khi có khung pháp lý, họ được công nhận là nhà đầu tư tài sản mã hóa.

Thứ hai, quan trọng hơn cả, nhà đầu tư sẽ được pháp luật bảo vệ. Sau thời gian thí điểm, khi các sàn giao dịch và dự án hoạt động chính thống, những tranh chấp phát sinh sẽ có cơ quan chức năng xử lý. Nhà đầu tư sẽ không còn ở thế yếu như khi giao dịch trên các sàn quốc tế, nơi mọi rủi ro, kể cả khi bị tấn công mạng, đều do cá nhân gánh chịu.

Ở góc độ pháp lý, luật sư Phan Vũ Tuấn, Trưởng Văn phòng Luật sư Phan Law Vietnam, nhận định rằng khi có quy định cụ thể, Chính phủ sẽ quản lý được dòng tiền, phòng chống tội phạm, đồng thời tăng thu ngân sách thông qua thuế và phí. Đối với nhà đầu tư, việc tham gia các sàn giao dịch được cấp phép sẽ giúp họ được bảo vệ khỏi nguy cơ gặp phải các dự án lừa đảo, bởi tài sản niêm yết đã được thẩm định. “Đây là nỗ lực nhằm đảm bảo quyền lợi hợp pháp cho tất cả các bên”, ông Tuấn nhấn mạnh.

Việc thiết lập khung pháp lý cho thị trường tài sản mã hóa tại Việt Nam không chỉ giải quyết khoảng trống quản lý tồn tại lâu nay mà còn mở ra cánh cửa để thị trường phát triển theo hướng minh bạch, bền vững. Với quy mô người dùng lớn, tốc độ tăng trưởng nhanh cùng sự bảo hộ pháp lý từ Nhà nước, thị trường tài sản mã hóa Việt Nam được kỳ vọng sẽ trở thành điểm sáng mới trong khu vực.