Cuộc chạy đua tại ‘mỏ vàng’ bô xít lớn nhất Việt Nam: Hòa Phát rút lui, THACO và DGC tăng tốc triển khai

Theo báo Xây dựng, ngày 4/8/2025, ông Hồ Văn Mười, Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng cho hay, sắp tới, tỉnh sẽ tập trung đẩy mạnh khai thác khoáng sản, trong đó chủ yếu là bô xít. Đây là nguồn thu rất lớn mà Lâm Đồng phải tập trung khai thác có hiệu quả.

Cũng theo ông Mười, mới đây, loạt doanh nghiệp đã nộp hồ sơ xin chấp thuận chủ trương đầu tư để xây dựng tổ hợp khai thác khoáng sản. Mỗi dự án xin chủ trương đầu tư trên dưới 1 tỷ USD.

"Nếu triển khai đồng bộ, có hiệu quả, nguồn thu công nghiệp Lâm Đồng mới đạt như kỳ vọng. Khi đó, Lâm Đồng sẽ có ngành công nghiệp khai thác khoáng sản lớn nhất châu Á", Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng thông tin.

ông Hồ Văn Mười, Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng

Được biết, sau khi Lâm Đồng, Đắk Nông và Bình Thuận sáp nhập, tỉnh Lâm Đồng mới trở thành trung tâm bô xít - nhôm lớn nhất cả nước khi chiếm 99% trữ lượng bô xít Việt Nam, tương đương 5,4 tỷ tấn quặng nguyên khai. Hiện nay, địa phương đang vận hành 2 dự án quy mô lớn là tổ hợp bô xít - nhôm Lâm Đồng và nhà máy Alumin Nhân Cơ do Tập đoàn Công nghiệp than - khoáng sản Việt Nam (TKV) quản lý, đều có công suất thiết kế 650.000 tấn alumin mỗi năm.

Việc sáp nhập không chỉ giúp gia tăng trữ lượng khoáng sản mà còn tạo cơ hội để tối ưu chuỗi giá trị từ khai thác bô-xít, chế biến alumin đến luyện nhôm. Trong bối cảnh alumin thô vẫn là mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam sang các thị trường như Nhật Bản, Hàn Quốc và UAE, phát triển ngành luyện nhôm trong nước được kỳ vọng sẽ mang lại giá trị gia tăng cao hơn và giảm phụ thuộc vào xuất khẩu tài nguyên thô.

Trước đó, PGS.TS Lưu Đức Hải - Chủ tịch Hội Kinh tế Môi trường Việt Nam đã trình bày tham luận về tiềm năng bô xít của tỉnh Đắk Nông (trước khi sáp nhập). Nhà máy Alumin Nhân Cơ thuộc Công ty Nhôm Đắk Nông - TKV là đơn vị duy nhất thực hiện khai thác, chế biến bô xít tại địa phương với công suất khoảng 0,65 triệu tấn alumin/năm. Theo tính toán của ông Hải, với công suất này, Đắk Nông sẽ mất hơn 1.500 năm mới khai thác hết trữ lượng bô xít.

PGS.TS Lưu Đức Hải - Chủ tịch Hội Kinh tế Môi trường Việt Nam trình bày tham luận tại một hội thảo (Ảnh: NVCC)

Ông Hải cũng nhấn mạnh lợi nhuận từ ngành công nghiệp này là rất lớn khi chi phí sản xuất 1 tấn alumin vào khoảng 250 USD nhưng giá bán có thể đạt từ 500-700 USD. Chỉ tính riêng khai thác hết trữ lượng bô xít hiện có, Đắk Nông có thể thu về doanh thu từ 600-700 tỷ USD, lợi nhuận ước tính khoảng 300 tỷ USD. Bên cạnh đó, hoạt động khai thác và chế biến bô xít còn tạo điều kiện cho các ngành công nghiệp khác như cơ khí, hóa chất và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.

Hòa Phát rút lui, THACO và DGC tăng tốc nhập cuộc

Trước tiềm năng đó, địa phương đang đẩy mạnh thu hút đầu tư vào ngành công nghiệp bô xít - alumin - nhôm, với hàng loạt dự án quy mô hàng tỷ USD được đề xuất.

Đầu năm 2024, Tập đoàn Trường Hải (THACO) đã trình kế hoạch đầu tư hơn 100.000 tỷ đồng (tương đương 4 tỷ USD) xây dựng tổ hợp kinh tế tuần hoàn, kết hợp khai thác bô xít, sản xuất alumin, phát triển nông nghiệp công nghệ cao và du lịch sinh thái tại khu vực Tây Nguyên. Trong đó, điểm nhấn là dự án Nhà máy Alumin Lâm Đồng 2 với công suất dự kiến 4 triệu tấn/năm.

THACO muốn đầu tư dự án khai thác bô xít, du lịch hơn 100.000 tỷ đồng tại Lâm Đồng

Trong khi đó, Tập đoàn Hóa chất Đức Giang (HoSE: DGC) cũng đang theo đuổi dự án alumin lớn tại địa bàn tỉnh Đắk Nông (trước khi sáp nhập). Giữa năm 2022, UBND tỉnh Đắk Nông đã đồng ý để doanh nghiệp khảo sát các vị trí mỏ bô xít tại huyện Tuy Đức và Đắk Song, đồng thời triển khai nhà máy chế biến alumin tại huyện Đắk Song.

Theo biên bản ghi nhớ được ký năm 2024, dự án của Đức Giang có công suất khai thác 14,4 triệu tấn quặng bô xít/năm, với 3 nhà máy tuyển quặng tổng công suất 5,8 triệu tấn tinh quặng/năm, tổng vốn đầu tư 2 giai đoạn lên đến 57.000 tỷ đồng (khoảng 2,3 tỷ USD).

Tại ĐHĐCĐ năm 2025, ban lãnh đạo công ty tiếp tục khẳng định quyết tâm triển khai dự án và kỳ vọng sẽ được cấp phép đầu tư giai đoạn 1 trong năm nay, để có thể khởi công xây dựng từ năm 2026.

Đáng chú ý, vào tháng 4/2022, Tập đoàn Hòa Phát (HoSE: HPG) đã đề xuất đầu tư tổ hợp dự án alumin với công suất 2 triệu tấn/năm và nhà máy tuyển quặng đạt 5 triệu tấn/năm tại Đắk Nông. Nếu được tỉnh chấp thuận, Hòa Phát cam kết sẽ tập trung mọi nguồn lực để khởi công xây dựng, với tổng mức đầu tư ước tính khoảng 4,3 tỷ USD.

Tuy nhiên, tại ĐHĐCĐ năm 2024, Chủ tịch HĐQT Hòa Phát, ông Trần Đình Long chính thức tuyên bố Hòa Phát “đã buông tay” dự án này. Ông Long cho biết, trong buổi làm việc với lãnh đạo tỉnh Đắk Nông, phía Hòa Phát đã khẳng định sẽ không tiếp tục tham gia để tỉnh có thể tìm kiếm nhà đầu tư phù hợp hơn. Lý do được vị tỷ phú này đưa ra là chi phí đầu tư quá lớn trong khi Hòa Phát đang ưu tiên tập trung nguồn lực cho mảng sản xuất thép.