Đến với vùng biển Sa Huỳnh, Sa Kỳ (Quảng Ngãi), du khách không chỉ được chiêm ngưỡng khung cảnh nên thơ với "cát vàng biển xanh" hay thưởng thức hải sản tươi ngon, mà còn có cơ hội nếm thử một đặc sản lạ miệng và độc đáo – loài hải sản mang cái tên thú vị: cúm núm.

Theo người dân địa phương, cúm núm là một loài cua sống sát bờ, có hình dáng khá giống ghẹ nhưng khác biệt ở phần mai màu xanh lốm đốm nâu, bụng trắng sữa, vỏ cứng và hai càng vàng nhạt, to và gồ ghề. Kích thước lớn nhất của cúm núm cũng chỉ khoảng bằng bốn ngón tay người lớn, nhưng lại mang đến giá trị ẩm thực rất riêng.

Tên gọi “cúm núm” bắt nguồn từ thói quen co rúm lại mỗi khi bị chạm vào, giống như “rụt cổ” – khiến cái tên vừa vui tai, vừa dễ nhớ.

Đặc sản có tên 'độc lạ', xưa ít ai biết nay được săn đón khắp nơi vì hương vị lạ, giá tới 130.000 đồng/kg
Cúm núm có hình dáng gần giống con cua, con ghẹ - Ảnh minh họa

Giá cúm núm dao động từ 70.000 đồng - 100.000 đồng/kg, khá “mềm” so với nhiều loại hải sản khác. Với cái tên đặc biệt và hương vị độc đáo, cúm núm ngày càng thu hút sự tò mò của du khách. Nhiều nhà hàng tại Quảng Ngãi đã đưa món ăn này vào thực đơn để đãi khách gần xa.

Từ tháng 9 đến tháng 3 âm lịch, cúm núm vào mùa, thịt chắc, béo và ngon nhất. Dù không có quá nhiều thịt, nhưng phần thịt và gạch cúm rất đậm đà, có vị ngọt, giòn rụm – tạo nên trải nghiệm khác biệt so với cua hay ghẹ thông thường.

Loài này chủ yếu mắc vào lưới của ngư dân đánh bắt ghẹ, hoặc được câu bằng cách đặc biệt: chỉ cần một đoạn cần tre nhỏ buộc cước, móc mồi là cá có mùi tanh, cúm núm sẽ tự tìm đến, người câu chỉ việc thò tay xuống túm gọn cho vào xô.

Đặc sản có tên 'độc lạ', xưa ít ai biết nay được săn đón khắp nơi vì hương vị lạ, giá tới 130.000 đồng/kg
Thịt cúm núm có vị thơm ngon và bổ dưỡng nên rất được yêu thích - Ảnh minh họa
Đặc sản có tên 'độc lạ', xưa ít ai biết nay được săn đón khắp nơi vì hương vị lạ, giá tới 130.000 đồng/kg
Một trong những món ăn được chế biến từ cúm núm được người dân, du khách rất thích đó là cúm núm rang me - Ảnh minh họa

Cúm núm có thể chế biến thành nhiều món ăn ngon, trong đó phổ biến nhất là hấp sả ớt và rang me – vừa đơn giản, vừa giữ trọn hương vị tươi ngon.

Cúm núm hấp sả ớt: Người dân thường chọn những con cái, to và nặng, rửa sạch rồi cho vào nồi cùng sả, ớt đập dập, tiêu, bột ngọt, thêm một ít dầu ăn hoặc 1/3 lon bia. Đậy nắp kín và hấp trong 10–15 phút đến khi mai chuyển màu đỏ gạch, mùi thơm lan tỏa là có thể thưởng thức.

Gạch cúm núm béo bùi chấm muối tiêu chanh, càng cua chắc, ngọt – ăn một lần là nhớ mãi.

Cúm núm rang me: Sau khi sơ chế, cúm núm được rang sơ với muối cho săn vỏ. Sả, ớt, hành, tỏi phi thơm rồi đảo cùng cúm. Me được dầm với nước ấm, bỏ hạt, cho vào chảo để tạo vị chua thanh quyến rũ, hòa cùng vị mặn ngọt của gia vị. Món ăn hấp dẫn cả thị giác lẫn vị giác, thường xuất hiện trong thực đơn của các nhà hàng ven biển.

Ẩm thực địa phương luôn là điều níu chân du khách, và cúm núm – loài cua biển nhỏ bé nhưng đầy hương vị – chính là minh chứng sống động cho điều đó. Nếu có dịp ghé qua Sa Kỳ hay Sa Huỳnh, hãy dành thời gian thưởng thức món ăn này – để hiểu vì sao một con cua “rụt rè” lại có thể chinh phục cả những thực khách khó tính nhất.