Sáng 25/3, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chủ trì hội nghị trực tuyến và trực tiếp với các bộ, ban ngành cùng các tỉnh ven biển để thảo luận về dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số quy định trong lĩnh vực thủy sản. Nội dung trọng tâm xoay quanh đề xuất từ Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) nhằm điều chỉnh chính sách khai thác cá ngừ và thủ tục xuất khẩu một số mặt hàng hải sản chủ lực.

Theo đề xuất từ VASEP, cần bổ sung ba loài cá ngừ gồm cá ngừ chù (Auxis thazard), cá ngừ chấm (Euthynnus affinis) và cá ngừ ồ (Auxis rochei) vào danh mục "không quy định kích thước tối thiểu" trong vùng khai thác tự nhiên tại Phụ lục V, Nghị định số 37/2024/NĐ-CP.

Lý do được đưa ra là trong quá trình khai thác ba loài này thường đi kèm với các loại cá ngừ vằn, cá ngừ vây vàng và cá ngừ mắt to. Nếu không có quy định linh hoạt, ngư dân sẽ gặp khó khăn trong việc phân loại và xử lý sản phẩm, dẫn đến nguy cơ toàn bộ lô hàng bị coi là bất hợp pháp. Hệ quả là doanh nghiệp xuất khẩu khó đảm bảo tính hợp lệ của nguyên liệu, làm giảm khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

Ngoài ra, ba loài cá ngừ này có giá trị thương mại cao và nhu cầu xuất khẩu lớn. Việc duy trì quy định kích thước tối thiểu có thể gây gián đoạn chuỗi cung ứng, ảnh hưởng trực tiếp đến lợi ích của cả ngư dân và doanh nghiệp.

Đề xuất điều chỉnh Nghị định thủy sản đưa 3 loại cá ngừ vào diện 'không quy định kích thước tối thiểu'
Bổ sung ba loài cá ngừ gồm cá ngừ chù, cá ngừ chấm và cá ngừ ồ vào danh mục "không quy định kích thước tối thiểu". Ảnh minh hoạ

Chủ tịch UBND tỉnh Sóc Trăng Trần Văn Lâu cũng nhấn mạnh cần làm rõ trách nhiệm của các đơn vị cung cấp thiết bị giám sát hành trình trên tàu cá. Ông đề nghị bổ sung quy định bắt buộc nhà mạng thông báo trước 24 giờ trước khi ngắt kết nối do chưa đóng phí thuê bao vệ tinh.

Bên cạnh đó, cần có chế tài xử phạt đối với đơn vị cung cấp nếu không hỗ trợ ngư dân khắc phục sự cố khi tàu mất kết nối hoặc tự động ngắt dịch vụ mà không thông báo trước. Đây là vấn đề quan trọng, bởi việc mất tín hiệu giám sát có thể khiến tàu cá bị xử lý vi phạm ảnh hưởng đến hoạt động khai thác hợp pháp của ngư dân.

Một vấn đề khác cũng được VASEP đưa ra tại hội nghị là khó khăn trong xuất khẩu nguyên liệu ruốc sang thị trường EU. Theo quy định hiện hành, chỉ các tàu có chiều dài từ 15m trở lên mới được cấp giấy S/C và C/C trong khi ruốc chủ yếu được khai thác bằng thuyền thúng nhỏ gần bờ, không cần giấy phép khai thác hay lắp đặt thiết bị VMS. Điều này khiến nguyên liệu ruốc không đủ điều kiện để xuất khẩu sang châu Âu dù có nhu cầu thị trường rất lớn.

VASEP đã có văn bản kiến nghị lên Cục Thủy sản, đề xuất điều chỉnh chính sách để phù hợp hơn với thực tế khai thác và tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp trong hoạt động xuất khẩu.

Phát biểu kết luận tại hội nghị, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh tầm quan trọng của việc sửa đổi các nghị định trong lĩnh vực thủy sản nhằm tháo gỡ khó khăn cho ngư dân và doanh nghiệp. Ông yêu cầu các bộ, ngành rà soát kỹ nguyên nhân của những vướng mắc trong quản lý khai thác, ứng dụng công nghệ giám sát tàu cá cũng như giải pháp quản lý lao động trên biển và chuỗi cung ứng thủy sản.

Việc điều chỉnh chính sách theo hướng linh hoạt, phù hợp với thực tiễn sản xuất và thương mại không chỉ giúp doanh nghiệp nâng cao khả năng cạnh tranh mà còn đảm bảo khai thác bền vững, đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh ngành thủy sản Việt Nam đang hướng đến mục tiêu mở rộng thị trường và phát triển theo hướng hiện đại, hiệu quả.