Dùng AI cảnh báo giao dịch bất thường có thể gây phiền toái cho khách hàng, lãnh đạo Eximbank nói gì?

Ngày 29/5, Báo Thanh Niên đã tổ chức tọa đàm "Ngân hàng thời AI: Chống lừa đảo như thế nào?".

Tại buổi tọa đàm, ông Hoàng Thế Hưng – Thành viên độc lập HĐQT Ngân hàng TMCP Xuất Nhập Khẩu Việt Nam (Eximbank - Mã: EIB) chia sẻ, ngân hàng hiện đang ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để phát hiện các giao dịch bất thường trong thanh toán và chuyển tiền, đặc biệt với khối lượng hàng triệu giao dịch. Đây là các hoạt động con người không thể làm được.

Theo ông Hưng, các công cụ AI được thiết kế để phát hiện những bất thường như tài khoản nhận tiền nằm trong danh sách đen, thời điểm chuyển tiền bất thường hoặc giá trị giao dịch vượt ngưỡng thông thường. AI cũng học từ hành vi giao dịch của từng khách hàng để nhận diện những trường hợp bất thường theo từng cá nhân.

Ông Hoàng Thế Hưng – Thành viên độc lập HĐQT Eximbank. Ảnh: Eximbank

Tuy nhiên, việc ứng dụng công nghệ này cũng kéo theo một số phiền toái cho khách hàng. Khi hệ thống phát hiện nghi vấn, ngân hàng buộc phải giữ lại giao dịch và xác minh trực tiếp với khách hàng – điều có thể gây chậm trễ hoặc khó chịu trong trải nghiệm dịch vụ.

Lãnh đạo Eximbank cho biết: "Tình huống này chúng tôi gặp khá nhiều, có lẽ các ngân hàng phải cân nhắc để vừa đảm bảo an toàn cho khách hàng, phòng chống gian lận nhưng vẫn phải tạo cho khách hàng một trải nghiệm đủ tốt, để khách hàng vẫn thoải mái khi sử dụng dịch vụ ngân hàng".

Ông Hưng nhận định, các công cụ AI cần thời gian và dữ liệu để học và nâng cao hiệu quả. Khi thử nghiệm với tệp dữ liệu nhỏ, khả năng cảnh báo sai có thể xảy ra.

Mỗi khi hệ thống phát tín hiệu nghi vấn, ngân hàng vẫn phải kích hoạt bộ máy phản ứng phía sau như liên hệ với khách hàng để kiểm tra thông tin, điều này ảnh hưởng đến tốc độ xử lý giao dịch.

Tuy vậy, ông Hưng khẳng định, hệ thống sẽ ngày càng thông minh hơn khi được học bằng dữ liệu thực tế hằng ngày, giúp tình trạng cảnh báo nhầm giảm đi.

Ông Hưng nhấn mạnh, dữ liệu chính là thách thức lớn nhất khi triển khai AI tại ngân hàng. Trong khi các hệ thống AI trên thế giới phát triển nhờ kho dữ liệu khổng lồ, dữ liệu tại các ngân hàng trong nước còn khá hạn chế. Ông kỳ vọng sớm có hành lang pháp lý cho phép khai thác và sử dụng dữ liệu quốc gia dùng chung, tạo điều kiện để các công cụ AI trong lĩnh vực tài chính phát huy hiệu quả và được triển khai rộng rãi hơn.

Cuối cùng, ông cho rằng, hệ thống cảnh báo chỉ là một phần trong nỗ lực chống lừa đảo. Điều quan trọng là mỗi khách hàng cần chủ động cảnh giác và giữ vững tâm lý trước các thủ đoạn tinh vi nhằm chiếm đoạt tài sản.

Trước đó, ngày 26/5, tại họp báo công bố sự kiện "Chuyển đổi số ngành ngân hàng năm 2025", ông Phạm Anh Tuấn – Vụ trưởng Vụ Thanh toán, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho biết, cơ quan này sẽ triển khai loạt giải pháp nhằm tăng cường bảo vệ người dùng trong bối cảnh gia tăng tội phạm công nghệ cao.

Một trong những giải pháp nổi bật là cảnh báo tài khoản nghi ngờ lừa đảo ngay khi khách hàng thực hiện giao dịch chuyển tiền trên ứng dụng ngân hàng. Nếu tài khoản nhận tiền thuộc danh sách nghi vấn, hệ thống sẽ lập tức hiển thị thông báo. Khi đó, người dùng có quyền quyết định tiếp tục giao dịch hoặc dừng lại.