Trong lần gần nhất công bố, báo cáo tài chính quý II/2024 của CTCP Rạng Đông Holding (UPCoM: RDP) cho thấy tình hình tài chính kiệt quệ: Nợ phải trả ở mức 1.730 tỷ đồng, trong đó nợ vay hơn 1.200 tỷ (1.034 tỷ ngắn hạn, gần 200 tỷ dài hạn); thông tin chi tiết không được công bố. Vốn chủ sở hữu chưa tới 280 tỷ đồng. Nợ vay gấp 4,4 lần vốn chủ cho thấy doanh nghiệp 65 năm tuổi từng là đầu tàu ngành nhựa Việt Nam đang lâm nguy.

Ngày 25/6/2025, Tòa án Nhân dân TP. HCM thông báo đang xem xét ban hành quyết định mở thủ tục phá sản với RDP sau khi nhận đơn yêu cầu từ công ty con Rạng Đông Films. Trước đó, kiểm toán đã nhấn mạnh về khả năng hoạt động liên tục của RDP khi doanh nghiệp lỗ lũy kế và nợ ngắn hạn vượt tài sản ngắn hạn.

Rạng Đông Holding từng được biết đến với mối liên hệ gia đình của ban lãnh đạo với cựu Thứ trưởng Bộ Công Thương Hồ Thị Kim Thoa, hiện bị truy nã và lẩn trốn ở nước ngoài.

Ai là chủ nợ của RDP?

Ghi nhận tại báo cáo thường niên 2023, RDP tại thời điểm cuối năm 2023 có khoảng 1.800 tỷ đồng nợ phải trả, trong đó nợ vay ngân hàng chiếm tỷ trọng lớn. Sáu ngân hàng – gồm BIDV, MB, Vietcombank, VietinBank và một số tổ chức tín dụng khác – mỗi bên đang cho vay gốc từ 100–200 tỷ đồng, với lãi suất 7–12%/năm. Tài sản đảm bảo đa dạng, từ hợp đồng tiền gửi, bất động sản, tài sản hình thành từ vốn vay cho tới cổ phiếu.

Ngoài ra, RDP còn vay cá nhân hơn 30 tỷ đồng từ ông Hồ Anh Thái và bà Hồ Thị Mỹ Hảo. Đáng chú ý, hai khoản vay này không có tài sản đảm bảo, đồng nghĩa mức độ rủi ro thu hồi nợ cao hơn so với nhóm chủ nợ có tài sản thế chấp.

Hai cá nhân có thể mất trắng 30 tỷ đồng nếu doanh nghiệp liên quan cựu Thứ trưởng Hồ Thị Kim Thoa phá sản
Nguồn: BCTN 2023 của RDP

Bên cạnh nợ vay, RDP còn hơn 291 tỷ đồng phải trả người bán ngắn hạn, cùng nhiều khoản công nợ thương mại khác.

Nhìn vào cơ cấu gần 2.000 tỷ đồng tài sản, RDP chỉ có 62 tỷ đồng tiền và tiền gửi ngắn hạn, trong khi tài sản cố định 543 tỷ đồng, các khoản phải thu cộng hàng tồn kho lên tới 1.267 tỷ đồng (chiếm 63,5% tổng tài sản). Điều này cho thấy tính thanh khoản thấp, khả năng chuyển đổi nhanh sang tiền mặt để trả nợ là rất hạn chế.

Khi tòa chính thức mở thủ tục phá sản, theo Luật Phá sản 2014, các chủ nợ phải nộp giấy đòi nợ trong vòng 30 ngày. Số tiền thu hồi phụ thuộc vào kết quả xử lý, thanh lý tài sản. Chủ nợ có bảo đảm thường được ưu tiên thanh toán theo giá trị tài sản thế chấp, nhưng giá trị thực tế có thể thấp hơn sổ sách. Chủ nợ không có bảo đảm, như hai khoản vay cá nhân nói trên, sẽ xếp hàng thanh toán sau, mức thu hồi thường thấp, thậm chí bằng 0 nếu giá trị tài sản không đủ bù đắp.

Đối với cổ đông, rủi ro mất trắng là rất cao. Trong quy trình phá sản, cổ đông thường chỉ được nhận phần còn lại (nếu có) sau khi đã thanh toán hết nghĩa vụ cho các chủ nợ và bên liên quan. Với thực trạng vốn chủ sở hữu chưa tới 280 tỷ đồng và khoản lỗ lũy kế lớn, khả năng cổ đông nhận được tiền gần như không có.

Kịch bản xấu nhất

Nếu RDP bị tuyên bố phá sản, các ngân hàng và chủ nợ có bảo đảm sẽ ưu tiên nhận phần từ tài sản thế chấp, nhưng vẫn đối mặt nguy cơ không thu hồi đủ gốc và lãi. Chủ nợ thương mại và cá nhân cho vay mà không có cam kết bảo đảm đứng trước nguy cơ mất vốn hoàn toàn. Cổ đông nhỏ lẻ, vốn đã mắc kẹt khi cổ phiếu RDP bị đình chỉ giao dịch từ tháng 11/2024, gần như không có cơ hội lấy lại vốn.

Trường hợp này cho thấy một bài học lớn về đánh giá sức khỏe tài chính doanh nghiệp trước khi đầu tư hoặc cho vay, đặc biệt với những công ty có đòn bẩy tài chính cao và thanh khoản yếu.