Hệ sinh thái phía sau ông Lã Quang Bình vừa bị khởi tố vì gây thiệt hại cho ngân hàng hơn 1.000 tỷ có gì?

Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao (VKSND) đã hoàn tất cáo trạng truy tố ông Lã Quang Bình, Chủ tịch HĐQT Công ty ECPAY, cùng với 35 người khác về các tội danh nghiêm trọng như "Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng", "Cho vay nặng lãi trong giao dịch dân sự", "Đưa hối lộ", và "Nhận hối lộ".

Theo cáo trạng, để trả nợ cho khoản vay 1.000 tỷ đồng của ECPAY, từ tháng 5/2021 đến tháng 2/2023, ông Lã Quang Bình đã lợi dụng 68 công ty để lập hồ sơ vay vốn khống.

Tổng dư nợ của 64 công ty là hơn 2.189 tỷ đồng (2.068 tỷ đồng nợ gốc và 121 tỷ đồng nợ lãi), trong đó, chỉ 23 công ty có tài sản bảo đảm. Trừ đi định giá các tài sản thế chấp, ngân hàng còn bị thiệt hại hơn 948 tỷ đồng.

Những cán bộ ngân hàng đã tiếp tay cho ông Bình thực hiện các hành vi này gồm: Ông Đào Hoàng Thắng (cựu Giám đốc Chi nhánh một ngân hàng), bà Phạm Như Hà (cựu Phó Giám đốc Chi nhánh một ngân hàng), và các cá nhân khác như Nguyễn Thành Nhân, Vương Bích Ngọc.

Ngoài ra, để có tiền cho ông Bình vay nặng lãi, Phạm Như Hà và Vương Bích Ngọc đã móc nối với ông Nguyễn Hoài Anh, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Đầu tư Kinh doanh Tín Việt, sử dụng hai công ty của ông Hoài Anh để lập hồ sơ vay vốn khống và giải ngân, gây thiệt hại cho ngân hàng hơn 137 tỷ đồng.

Ảnh ông Lã Quang Bình

ECPAY và các doanh nghiệp liên quan

ECPAY là một trong những công ty nổi bật mà Lã Quang Bình đứng sau, chuyên cung cấp các giải pháp thanh toán điện lực và viễn thông. Năm 2017, công ty liên tục tăng vốn điều lệ, đạt mức 1.000 tỷ đồng vào tháng 10.

ECPAY đã có nhiều thành tựu trong việc thực hiện các dịch vụ thanh toán cho Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) để thực hiện chủ đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt của Chính phủ.

Tuy vậy, tháng 5/2024, ECPAY đã bị Ngân hàng Nhà nước Việt Nam thu hồi giấy phép cung ứng dịch vụ thanh toán trung gian. Nguyên nhân là công ty vi phạm một số điều kiện liên quan đến thanh toán không dùng tiền mặt.

Đồng thời, ông Lã Quang Bình còn liên quan đến một số công ty lớn khác như CTCP Đầu tư Thương mại Dịch vụ điện lực (Ecinvest) và Tập đoàn La Luna.

Ecinvest mang gần 800 tỷ đồng đi đầu tư trái phiếu

Ecinvest, công ty mà ông Bình từng là Chủ tịch HĐQT, cũng được nhắc đến trong cáo trạng. Cơ quan điều tra xác định ông Lã Quang Bình cùng em gái đưa 200.000 cổ phiếu EIN (CTCP Đầu tư Thương mại Dịch vụ điện lực - Ecinvest) hối lộ cho ông Đào Hoàng Thắng. Mục đích, để cho Công ty Thịnh Phát của ông Bình không bị chuyển nợ xấu, tiếp tục được giải ngân.

Ecinvest cũng là một trong những cái tên để lại nhiều ấn tượng với nhà đầu tư chứng khoán. Giai đoạn cuối năm 2021, cổ phiếu EIN từng có đợt tăng khủng 500%. Tuy vậy, giá này giữ không được lâu, tháng 4/2022, EIN lao dốc, và hiện tại chỉ còn 2.300 đồng/cổ phiếu.

Tại Ecinvest, ông Lã Quang Bình đã rút lui khỏi ghế Chủ tịch HĐQT từ tháng 3/2023.

Bản thân Ecinvest đang đối mặt với những khó khăn tài chính nghiêm trọng. Công ty này đã chịu thua lỗ trong ba năm liên tiếp và đang sở hữu khoản nợ xấu lớn lên tới 118 tỷ đồng.

Kết quả kinh doanh của Ecinvest

Ecinvest gắn liền với dự án nổi bật Thiên đường nước Cần Thơ (Can Tho Water Paradise). Dự án có quy mô 4,59ha, tổng mức đầu tư 1.280 tỷ đồng. Dự án được chấp thuận đầu tư vào tháng 6/2017 và dự kiến hoàn thành vào năm 2020. Ecinvest đã rót hơn 3,8 tỷ đồng vào “chi phí xây dựng dở dang” với dự án này. Sau đó, dự án bị UBND thành phố ra quyết định thu hồi do chủ đầu tư không chấp hành nghĩa vụ với Nhà nước, đã bị xử phạt.

Tại thời điểm cuối năm 2024, cơ cấu cổ đông của Ecinvest gồm CTCP Giải pháp đầu tư Thái Sơn nắm 20,29%; CTCP Công nghệ và Thiết bị điện Hà Nội nắm 33,03%. Công ty Thái Sơn là doanh nghiệp liên quan đến mẹ ông Lã Quang Bình – bà Nguyễn Thị Phương, và Công ty TNHH Đầu tư Nông nghiệp Thuận Phát – công ty do mẹ ông Bình nắm 60% vốn.

Một trong những điểm đáng chú ý là, Ecinvest mang hơn 796 tỷ đồng đi đầu tư mua trái phiếu của CTCP Giải pháp thanh toán điện lực và viễn thông (Ecpay). Ngoài ra, Ecinvest còn khoản “phải thu ngắn hạn khác” với Ecpay, số tiền lên đến hơn 77 tỷ đồng.

Khách sạn Bến du thuyền đang nợ hàng nghìn tỷ đồng tại ngân hàng

Ngoài giải pháp thanh toán ECPAY được nhắc nhiều nhất trong hệ sinh thái của Lã Quang Bình, thì CTCP Khách sạn Bến Du Thuyền cũng là một cái tên đình đám. Công ty được thành lập vào tháng 11/2011, do ông Huỳnh Văn Liêu giữ chức Chủ tịch Hội đồng Quản trị (HĐQT). Công ty có bốn cổ đông sáng lập, trong đó ông Huỳnh Văn Liêu góp 60 tỷ đồng, tương đương 37,5% vốn điều lệ. Ba cổ đông còn lại là bà Huỳnh Văn Anh, ông Cao Trọng Hoan, và bà Lê Minh Hà.

Năm 2015, dàn lãnh đạo của công ty có sự xuất hiện của doanh nhân Nguyễn Đức Chi, sinh năm 1969, người đại diện theo pháp luật và giữ chức Tổng Giám đốc; bà Lê Minh Hà là Chủ tịch HĐQT. Đến năm 2016, ông Lã Quang Bình trở thành Chủ tịch HĐQT của công ty.

Ông Nguyễn Đức Chi khá nổi tiếng trên thương trường với hệ sinh thái Crystal Bay. Đáng chú ý, tháng 1/2022 ông Nguyễn Đức Chi và bà Lê Minh Hà còn cùng đứng tên trong 1 giao dịch đảm bảo tại Công ty Chứng khoán VnDirect (VND). Tài sản đảm bảo là 21,4 triệu cổ phần của Crystal Bay

Doanh nhân Nguyễn Đức Chi Crystal Bay

Công ty Khách sạn Bến Du Thuyền đã liên tục điều chỉnh vốn điều lệ qua các năm. Cuối năm 2016, công ty giảm vốn điều lệ từ 160 tỷ đồng xuống 31,6 tỷ đồng. Tuy nhiên, chỉ vài tháng sau, vào đầu năm 2017, vốn điều lệ lại được tăng lên 300 tỷ đồng, rồi 600 tỷ đồng, và đạt 900 tỷ đồng vào tháng 5/2019.

Các cổ đông sáng lập dần rút vốn, chỉ còn lại ông Cao Trọng Hoan giữ 10%. Vào tháng 6/2021, công ty tiếp tục tăng vốn điều lệ lên 1.250 tỷ đồng. Cập nhật mới nhất, tháng 8/2024, ông Đỗ Minh Tiến, sinh năm 1984, đã tiếp nhận chức vụ Tổng Giám đốc.

Công ty Bến Du Thuyền là cái tên nổi bật trong những năm gần đây, đặc biệt liên quan đến các vấn đề tài chính. Các ngân hàng đã nhiều lần rao bán tài sản để thu hồi nợ. Dự án "Trung tâm Bến Du Thuyền Hoàng Gia – Swisstouches Laluna Resort" – Khu A, nằm tại Khu A, ô số 8, khu đô thị Vĩnh Hòa, phường Vĩnh Hòa, TP. Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa, là một trong những dự án gây chú ý.

Công trình Khu A của dự án bao gồm hai tòa nhà A với diện tích hơn 5.965m2, một tầng hầm chung và 38 tầng nổi. Sau khi hoàn thành, dự án sẽ cung cấp 1.292 phòng căn hộ, gần 3.000 m2 khu thương mại trong nhà, phục vụ nhu cầu nghỉ dưỡng cao cấp cho du khách trong và ngoài nước.

Dự án có tổng mức đầu tư lên đến 2.421 tỷ đồng. Vào tháng 6/2018, VietinBank chi nhánh Thành An và CTCP Khách sạn Bến Du Thuyền đã ký hợp đồng hợp tác chiến lược và hợp đồng tín dụng tài trợ vốn cho dự án, trong đó VietinBank Thành An tài trợ 750 tỷ đồng.

VietinBank thông báo dư nợ của Bến Du Thuyền tính đến ngày 26/7/2022 là hơn 540 tỷ đồng.

Trung tâm Bến Du Thuyền Hoàng Gia – Swisstouches Laluna Resort

Ngoài VietinBank, Agribank cũng tham gia vào việc bán đấu giá khoản nợ của CTCP Khách sạn Bến Du Thuyền.

Tài sản đảm bảo cho khoản nợ tại VietinBank bao gồm "toàn bộ quyền sử dụng đất và tài sản đấu giá gắn liền với đất hình thành trong tương lai" thuộc Dự án "Trung tâm Bến Du Thuyền Hoàng Gia – Khu B". Trong đó, bao gồm 690 căn hộ, sân vườn Penthouse tầng 36, tầng hầm và 35 tầng kinh doanh thương mại, tất cả là tài sản hình thành trong tương lai.

Theo kế hoạch ban đầu, Swisstouches La Luna Resort được vận hành vào quý IV/2019. Tuy nhiên, đến nay, chủ đầu tư vẫn chưa bàn giao nhà cho khách hàng như cam kết và cũng chưa chia lợi nhuận chiết khấu cho các nhà đầu tư, điều này gây khó khăn cho các bên liên quan và kéo dài quá trình hoàn thiện dự án.