Hiệp hội Ngân hàng đề xuất nâng hạn mức vay tiêu dùng lên 400 triệu đồng

Trong văn bản gửi Ngân hàng Nhà nước (NHNN) mới đây, Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam (VNBA) đã kiến nghị ba nội dung quan trọng liên quan đến hoạt động của các công ty tài chính tiêu dùng, gồm: (1) giới hạn tổng dư nợ cho vay tiêu dùng đối với một khách hàng, (2) quy định về tỷ lệ giải ngân trực tiếp và (3) tỷ lệ dư nợ tín dụng tiêu dùng tối thiểu trong tổng dư nợ cấp tín dụng.

VNBA cho rằng, quy định hiện hành tại Thông tư 43/2016/TT-NHNN và Thông tư 39/2016/TT-NHNN về hạn mức cho vay tiêu dùng không tài sản bảo đảm tối đa 100 triệu đồng đã trở nên lạc hậu so với thực tế. Mức trần thấp khiến các công ty tài chính buộc phải tập trung vào sản phẩm vay ngắn hạn, giá trị nhỏ, làm giảm sức cạnh tranh so với ngân hàng thương mại và hạn chế khả năng phát triển các gói vay dài hạn, giá trị cao hơn.

Để phù hợp với mặt bằng thị trường và nhu cầu thực tế, Hiệp hội đề xuất nâng hạn mức cho vay tiêu dùng lên 300–400 triệu đồng. Mức đề xuất này tương đương với ngưỡng giá trị giao dịch phải báo cáo phòng chống rửa tiền, cũng như các khoản vay không tài sản bảo đảm trong lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn hoặc cấp tín dụng qua thẻ.

Theo VNBA, việc điều chỉnh sẽ mở rộng quy mô tín dụng tiêu dùng, đáp ứng nhu cầu vay vốn hợp pháp của người dân, đồng thời giúp các công ty tài chính nâng cao hiệu quả vận hành, giảm chi phí cho mỗi khoản vay, từ đó có điều kiện giảm lãi suất và kiểm soát tốt nợ xấu.

Hiệp hội Ngân hàng đề xuất nâng hạn mức vay tiêu dùng lên 400 triệu đồng, nới quy định giải ngân và giảm tỷ lệ dư nợ bắt buộc cho công ty tài chính.

Liên quan đến quy định giải ngân trực tiếp cho khách hàng vay tiêu dùng, Hiệp hội đề xuất nâng ngưỡng giá trị khoản vay không áp dụng tỷ lệ giải ngân trực tiếp 30% từ 20 triệu đồng lên 40 triệu đồng. Động thái này nhằm tạo điều kiện cho người dân tiếp cận vốn dễ dàng hơn, nhất là trong các trường hợp sử dụng vốn hợp pháp, phục vụ nhu cầu tiêu dùng thực tế.

Ngoài ra, VNBA cũng đề nghị NHNN làm rõ quy định về hình thức giải ngân thông qua tài khoản thanh toán hoặc ví điện tử có được coi là hình thức thanh toán không dùng tiền mặt, từ đó không thuộc diện phải áp dụng giới hạn giải ngân trực tiếp. Điều này sẽ giúp tăng tính linh hoạt trong quản trị rủi ro và hạn chế người dân phải tìm đến các kênh vay phi chính thức.

Theo quy định tại Khoản 4 Điều 15 Thông tư 35/2024/TT-NHNN, các công ty tài chính tín dụng tiêu dùng phải đảm bảo tỷ lệ dư nợ cho vay tiêu dùng chiếm tối thiểu 70% tổng dư nợ cấp tín dụng. Tuy nhiên, Hiệp hội cho rằng quy định này được kế thừa từ Nghị định 39/2014/NĐ-CP và hiện không còn phù hợp với bối cảnh thị trường.

VNBA lý giải, các công ty tài chính đang chịu áp lực cạnh tranh ngày càng lớn không chỉ từ ngân hàng thương mại mà còn từ các nền tảng cho vay ngang hàng (P2P Lending) – đặc biệt sau khi Chính phủ ban hành Nghị định 94/2025/NĐ-CP cho phép thử nghiệm mô hình này. Trong khi đó, các công ty tài chính lại phải hoạt động trong khuôn khổ pháp lý nghiêm ngặt, chịu giám sát trực tiếp từ NHNN.

Trước thực tiễn đó, Hiệp hội đề xuất NHNN giảm tỷ lệ dư nợ tiêu dùng tối thiểu từ 70% xuống còn 50%, hoặc thay thế quy định này bằng bộ chỉ tiêu giám sát an toàn tài chính như: tỷ lệ an toàn vốn (CAR), tỷ lệ nợ xấu, tỷ lệ thanh khoản, giới hạn cấp tín dụng, v.v. Cách tiếp cận theo rủi ro và hiệu quả hoạt động sẽ tạo điều kiện cho các công ty tài chính chủ động hơn trong kinh doanh, linh hoạt hơn trong cơ cấu sản phẩm và thích nghi tốt hơn với môi trường cạnh tranh mới.

VNBA nhấn mạnh, mục tiêu của các kiến nghị không nhằm buông lỏng quản lý, mà hướng tới một mô hình giám sát dựa trên rủi ro, gắn với hiệu quả vận hành. Việc điều chỉnh chính sách theo hướng linh hoạt, phù hợp thực tiễn sẽ giúp các công ty tài chính tiêu dùng nâng cao khả năng cạnh tranh, phát triển lành mạnh và đóng góp tích cực vào sự phát triển của thị trường tài chính tiêu dùng tại Việt Nam.