Loại quả leo bờ rào từ vườn quê ra phố lớn: Xưa rẻ tiền không ai ngó nay 'đổi đời' thành 'đặc sản sạch', người thành phố săn lùng

Ở các miền quê Việt Nam, hình ảnh giàn dưa chuột xanh mướt bò men theo hàng rào tre, bờ tường cũ kỹ đã trở nên quá đỗi quen thuộc. Từng được xem là loại quả dân dã, rẻ tiền, dưa chuột nay trở thành "đặc sản sạch" được người thành phố săn lùng nhờ vị tươi ngon, thanh mát và giá trị dinh dưỡng cao.

Ở các miền quê Việt Nam, hình ảnh giàn dưa chuột leo hàng rào, bờ tường đã trở nên quá đỗi quen thuộc

Dưa chuột (hay còn gọi là dưa leo) thuộc họ bầu bí (Cucurbitaceae), có nguồn gốc từ Ấn Độ và được trồng phổ biến tại các nước nhiệt đới. Ở Việt Nam, loại cây này được trồng rộng rãi, đặc biệt ở vùng trung du và đồng bằng Bắc Bộ.

Cây thuộc dạng thân thảo, leo bằng tua cuốn, sinh trưởng nhanh và dễ thích nghi. Quả có hình trụ, vỏ xanh nhạt hoặc đậm, có thể có vân hoặc chấm trắng. Hoa màu vàng, lá có lông mềm. Dưa chuột là loại cây ngắn ngày, chỉ sau 30–45 ngày gieo trồng là có thể thu hoạch, cho quả liên tục trong 2–3 tuần.

Từ món ăn dân dã đến nguyên liệu làm đẹp, giải nhiệt

Dưa chuột chứa tới 95–97% là nước, cùng nhiều khoáng chất như kali, magie, giúp giữ nước và làm mát cơ thể. Nước ép hoặc món canh dưa chuột giúp giải khát, đặc biệt hữu ích trong những ngày nắng nóng.

Chất xơ dạng hòa tan pectin trong dưa chuột có khả năng tăng nhu động ruột, hỗ trợ hệ tiêu hóa, ngừa táo bón và giúp hình thành thói quen đi ngoài tự nhiên. Một số hoạt chất còn giúp giảm đầy hơi, ợ chua, đau dạ dày nhờ khả năng trung hòa axit.

Không chỉ tốt cho sức khỏe, dưa chuột còn là nguyên liệu “vàng” trong làm đẹp. Với hàm lượng calo thấp, chất xơ cao, loại quả này thường xuyên góp mặt trong thực đơn ăn kiêng, salad, detox nước ép... Ngoài ra, axit pantothenic (vitamin B5) hỗ trợ điều trị mụn trứng cá và làm dịu da mụn.

Đặc biệt, cucurbitacin – hoạt chất tạo vị đắng nhẹ trong dưa chuột – có khả năng làm chậm sự phát triển của tế bào ung thư. Các chất chống oxy hóa như beta-carotene, flavonoid... cũng góp phần bảo vệ tế bào khỏi tổn thương.

Dưa chuột không chỉ là món ăn quen thuộc trong mâm cơm Việt mà còn là nguồn thu nhập bền vững cho nhiều hộ dân.

Giá thành rẻ, dễ trồng, dễ bán

Ở chợ hoặc siêu thị, dưa chuột có giá từ 15.000 – 25.000 đồng/kg. Loại trồng trong nhà kính có thể có giá cao hơn do đảm bảo tiêu chuẩn sạch và độ ngọt. Ngoài dạng quả tươi, dưa chuột còn được chế biến thành nước ép, mỹ phẩm, hoặc hút chân không để phân phối cho nhà hàng, khách sạn.

Với thời gian sinh trưởng ngắn, dễ trồng và hiệu quả kinh tế cao, dưa chuột không chỉ là món ăn quen thuộc trong mâm cơm Việt mà còn là nguồn thu nhập bền vững cho nhiều hộ dân.