Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an vừa hoàn tất kết luận điều tra, đề nghị truy tố 23 bị can trong đại án lừa đảo chiếm đoạt tài sản, đưa hối lộ, nhận hối lộ xảy ra tại Công ty cổ phần Y Dược LanQ và các đơn vị liên quan.

Đáng chú ý, ông Thân Đức Lại – nguyên Giám đốc BHXH tỉnh Bắc Giang – bị cáo buộc nhận hối lộ theo quý, trong thời gian dài, để "tạo điều kiện" cho Công ty LanQ trong thanh toán bảo hiểm y tế. Còn ông Nguyễn Mạnh Quyền, cựu Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc Công ty LanQ, bị đề nghị truy tố hai tội danh: lừa đảo chiếm đoạt tài sản và đưa hối lộ.

Theo kết luận điều tra, Công ty CP Y dược LanQ (trụ sở tại Bắc Giang) sở hữu Bệnh viện Y học cổ truyền LanQ, hoạt động trong lĩnh vực khám chữa bệnh đa khoa, y học cổ truyền.

Lợi dụng quy định trong Thông tư 15/2019/TT-BYT (cho phép cơ sở y tế tư nhân tự chọn đơn vị cung cấp thuốc), ông Quyền cấu kết với ông Phạm Văn Cách – Chủ tịch HĐQT Công ty CP Dược Sơn Lâm – để dàn dựng các gói thầu mua thuốc với giá cao bất thường.

Theo thỏa thuận, Công ty LanQ sẽ tổ chức đấu thầu nhưng sắp xếp để Công ty Sơn Lâm là bên trúng thầu duy nhất, với mức giá đã được "làm giá" trước. Để che mắt cơ quan chức năng, các bị can bố trí Công ty CP Dược Nam Hà (chi nhánh Nam Định) làm “quân xanh” để hợp thức hóa tính cạnh tranh của gói thầu.

Tổng giá trị hợp đồng mua thuốc giữa LanQ và Sơn Lâm là hơn 64 tỷ đồng, tuy nhiên, Sơn Lâm chỉ cung cấp một phần nhỏ thuốc theo thỏa thuận. Sau đó, hai bên thống nhất mua thuốc giá rẻ từ Công ty CP Đông dược Hà Nội CQB (không có hóa đơn chứng từ), còn Công ty Sơn Lâm chịu trách nhiệm xuất hóa đơn khống theo giá trúng thầu, cung cấp bao bì, nhãn mác để hợp thức đầu vào.

Kết luận điều tra xác định, từ tháng 3/2020 đến tháng 4/2021, Công ty Sơn Lâm xuất 100 hóa đơn cho Công ty LanQ, tổng giá trị hơn 55 tỷ đồng, trong đó có phần lớn là hóa đơn khống. Nhờ hợp thức đầu vào, Công ty LanQ đã thanh toán, rút tiền từ BHXH Bắc Giang và người dân với tổng giá trị hơn 40 tỷ đồng.

Công ty LanQ đã chuyển trả hơn 51 tỷ đồng cho Công ty Sơn Lâm, trong đó, bị can Phạm Văn Cách chỉ đạo giữ lại hơn 7 tỷ đồng, số còn lại rút tiền mặt, chuyển ngược lại cho Công ty LanQ để hoàn tất vòng luân chuyển tiền.

Tổng cộng, nhóm bị can bị cáo buộc đã chiếm đoạt bất hợp pháp hơn 18 tỷ đồng từ quỹ bảo hiểm y tế và người dân.

Mỗi quý một phong bì: Cựu Giám đốc BHXH bị cáo buộc nhận hối lộ 700 triệu đồng từ doanh nghiệp y tế
Bị can Thân Đức Lại. Ảnh: Bộ Công an

Để dễ dàng rút tiền từ quỹ BHYT và được thanh toán tạm ứng vượt mức quy định, ông Nguyễn Mạnh Quyền còn bị cáo buộc đưa tiền định kỳ hàng quý cho ông Thân Đức Lại, khi đó là Giám đốc BHXH tỉnh Bắc Giang.

Theo quy định, mỗi quý các cơ sở y tế phải gửi mẫu đề nghị thanh toán chi phí khám chữa bệnh BHYT cho BHXH. Lợi dụng cơ chế này, từ quý I/2017 đến quý IV/2021, ông Quyền đã chỉ đạo kế toán trưởng đến gặp trực tiếp ông Lại để “lót tay”, với số tiền từ 7–60 triệu đồng mỗi quý, tổng cộng khoảng 700 triệu đồng.

Việc đưa tiền diễn ra ngay tại phòng làm việc của ông Lại, thường vào các ngày 5, 6 của tháng đầu quý (tháng 1, 4, 7, 10), đúng vào thời điểm BHXH đang xét giải ngân.

Sau khi nhận tiền, ông Lại chỉ đạo nhân viên “ưu ái” Công ty LanQ, duyệt chi tạm ứng sớm, thậm chí giải ngân khi hồ sơ chưa đầy đủ, hoặc vượt quá tỷ lệ 80% theo quy định. Có quý, LanQ còn được giải ngân hai lần chỉ với một hồ sơ, vi phạm nghiêm trọng quy trình kiểm soát chi phí BHYT.

Vụ án cho thấy một chuỗi móc nối lợi ích giữa doanh nghiệp y tế – đơn vị cung ứng thuốc – cán bộ bảo hiểm, nhằm trục lợi từ quỹ BHYT, gây thất thoát hàng chục tỷ đồng ngân sách và làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến niềm tin vào hệ thống bảo hiểm y tế.

Cơ quan điều tra xác định hành vi của các bị can là có tổ chức, thực hiện trong thời gian dài, có sự thông đồng, che giấu, lập chứng từ khống và thao túng hệ thống quản lý tài chính công.

Hiện hồ sơ vụ án đã được chuyển đến Viện KSND Tối cao để xem xét truy tố theo quy định pháp luật.