Ngành công nghiệp bán dẫn đang trở thành tâm điểm phát triển của thế giới với tốc độ tăng trưởng vượt bậc và nhu cầu nhân lực khổng lồ. Là nền tảng của mọi thiết bị điện tử hiện đại, từ smartphone, máy tính, trí tuệ nhân tạo (AI) đến xe điện và thiết bị y tế, bán dẫn không chỉ là động lực thúc đẩy công nghệ mà còn là ngành công nghiệp mang lại giá trị kinh tế khổng lồ.

Tại Việt Nam, lĩnh vực này đang thu hút sự quan tâm đặc biệt khi hàng loạt tập đoàn lớn như Intel, Samsung, Synopsys, Infineon, Amkor đã và đang mở rộng đầu tư. Việt Nam nằm trong khu vực chiếm tới 70% sản lượng bán dẫn toàn cầu, thuộc nhóm các quốc gia có tốc độ phát triển nhanh nhất trong ngành và duy trì quan hệ đối tác chiến lược với nhiều cường quốc bán dẫn.

Một ngành không sợ thất nghiệp trong 5 năm tới
Ngành công nghiệp bán dẫn đang trở thành tâm điểm phát triển của thế giới với tốc độ tăng trưởng vượt bậc và nhu cầu nhân lực khổng lồ. Ảnh minh hoạ

Dù mới phát triển trong vài năm trở lại đây, ngành bán dẫn tại Việt Nam đang chứng kiến sự gia tăng mạnh mẽ về nhu cầu nhân lực. Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Việt Nam đặt mục tiêu đào tạo 50.000 nhân sự chất lượng cao trong lĩnh vực này đến năm 2030. Dự báo trong 5 năm tới, ngành bán dẫn sẽ cần khoảng 20.000 lao động trình độ đại học trở lên, con số này có thể tăng lên 50.000 trong vòng 10 năm.

Để đáp ứng nhu cầu này, nhiều trường đại học đã và đang mở rộng chương trình đào tạo chuyên sâu về thiết kế vi mạch, vật liệu bán dẫn, sản xuất chip. Ngoài các trường truyền thống như Đại học Bách Khoa Hà Nội, Đại học Quốc gia TP.HCM, nhiều cơ sở giáo dục khác cũng đang tham gia vào cuộc đua đào tạo nhân lực cho ngành bán dẫn, bao gồm:

  • Đại học Công nghệ - Đại học Quốc gia Hà Nội

  • Đại học Đà Nẵng

  • Đại học Khoa học và Công nghệ Hà Nội

  • Đại học Phenikaa

  • Đại học FPT

  • Đại học Quốc tế Sài Gòn

  • Đại học Cần Thơ

  • Đại học Công nghiệp TP.HCM

  • Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông

  • Đại học Việt Đức

Bên cạnh đào tạo chính quy, nhiều chương trình hợp tác quốc tế giữa Việt Nam và các tập đoàn công nghệ lớn như Cadence, Synopsys, Arizona State University cũng đang mở ra cơ hội thực tập, nghiên cứu chuyên sâu cho sinh viên.

Với nhu cầu nhân lực ngày càng lớn, cơ hội việc làm trong ngành bán dẫn rất rộng mở. Một số vị trí quan trọng trong lĩnh vực này bao gồm:

  • Kỹ sư thiết kế vi mạch: Phát triển, tối ưu hóa các thiết kế chip bán dẫn.

  • Kỹ sư sản xuất bán dẫn: Giám sát và vận hành dây chuyền sản xuất chip.

  • Kỹ sư kiểm thử và đảm bảo chất lượng: Đánh giá, kiểm định chip trước khi đưa vào sản xuất hàng loạt.

  • Chuyên gia vật liệu bán dẫn: Nghiên cứu, phát triển vật liệu mới cho ngành.

  • Kỹ sư ứng dụng bán dẫn: Cải tiến sản phẩm, hỗ trợ khách hàng trong việc sử dụng chip.

Mức lương trong ngành bán dẫn dao động từ 15 - 45 triệu đồng/tháng, tùy theo vị trí và kinh nghiệm. Các kỹ sư có chuyên môn sâu về thiết kế vi mạch, kiểm thử chip có thể đạt mức thu nhập hàng nghìn USD/tháng tại các tập đoàn quốc tế.

Để trở thành nhân sự chất lượng cao trong ngành bán dẫn, cần chuẩn bị một lộ trình bài bản:

Chọn ngành học phù hợp: Các chuyên ngành như Kỹ thuật điện - điện tử, Kỹ thuật máy tính, Công nghệ nano, Khoa học vật liệu sẽ là nền tảng vững chắc.

Tích lũy kiến thức và kỹ năng chuyên môn: Đào sâu vào các môn học về vi mạch, lập trình FPGA, thiết kế chip ASIC.

Tham gia thực tập và nghiên cứu: Các phòng thí nghiệm, doanh nghiệp và chương trình hợp tác quốc tế là nơi lý tưởng để thực hành.

Cập nhật xu hướng công nghệ: Ngành bán dẫn phát triển nhanh chóng, đòi hỏi người học luôn phải cập nhật kiến thức về chip AI, điện toán lượng tử, thiết kế vi mạch tiên tiến.

Xây dựng mạng lưới quan hệ: Tham gia các sự kiện, hội thảo công nghệ, kết nối với các chuyên gia trong ngành sẽ giúp mở rộng cơ hội việc làm.

Với sự đầu tư mạnh mẽ từ chính phủ và doanh nghiệp, Việt Nam đang có cơ hội vươn lên trở thành trung tâm sản xuất và thiết kế chip quan trọng tại Đông Nam Á. Ngành công nghiệp bán dẫn không chỉ mang lại cơ hội việc làm hấp dẫn mà còn đóng vai trò chiến lược trong phát triển kinh tế, đưa Việt Nam vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Việc lựa chọn ngành bán dẫn không chỉ là bước đi đúng đắn cho những ai đam mê công nghệ mà còn mở ra cánh cửa đến với những cơ hội nghề nghiệp triệu đô trong tương lai.